Τρίτη 13 Μαρτίου 2012

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 21 : ΤΟ 1821 ΚΑΙ Η ΚΥΠΡΟΣ


Του Κωνσταντίνου Χολέβα
Πολιτικού Επιστήμων
 
" πατρς µου, δελφο, ε ναι Κπρος, κα ατ νσος τς λλδος. νεκδιγητα εναι τ δειν κα α τυρανναι σας ποφρει π τος χθρος βαρβρους δυστυχς ατη νσος. Λ βετε, λοιπ ν, ε σπλαχναν δι θλους δελφος κα νεργσατε ες τοτο δι τ ποον σς παρακαλ, καθ ς κα δι τν λευθεραν της, κα θλετε χει τν µν νταµοιβν παρ Θεο, τ ν δ παινον π' λην τν λλδα κα δι' α ἰῶνας εγνονας τος δυστυχες Κυπρους. παντοδναµος Θες ν σς νδυναµν κα ν σς δδ τ τρπαια κατ τν γρων χθρν, πως δι τιµν το Γνους µας, µογενες, φ λτατοι, τ ποον θλει παραδσει τ νδοξα νατ σας ες τν περχονων γενεν τν ελογαν. Ε θε, ε θε, γ νοιτο, Θε βασιλε" ! Α τ γραφε µεταξ λλων στς 3 ουλου 1821 Κπριος γωνιστς Κυπριανς Θησες πευθυνµενος πρς τος δηµογροντες τς παναστατηµνης δρας κα πρς τν Δηµτριο ψηλντη. Κυπριανς ταν δελφς δο λλων Κυπρων γωνιστν το 1821, το Νικολου Θησως κα το ρχιµανδρτου Θεοφλου Θησως, τ δ λγια του καταδεικνουν τν λληνικτητα τς Κυπριακς ψυχς κα τν Πανελλνιο χαρακτρα τς θνεγερσας. Κπρος τν ποχ κενη δν µποροσε ν ξεγερθε , δι τι στς κοντινς κτς τς Συρας, Τουρκ ας κα Αγπτου στρατοπδευαν πολυριθµα στφη θωµανν στρατιωτν κα ταν µεσος κνδυνος σφαγς το πληθυσο σ περπτωση παναστατικο κινµατος. ρχιεπσκοπος Κυπριανς συµφνως πρς τ στορικ δεδοµνα εχε λληλογραφα µ τν λ. ψηλντη, ταν προετοιµαζταν πανσταση, κα διος, πως κα λλοι κληρικο κα προχοντες τς νσου υθηκαν στν Φιλικ ταιρα π µλη της πο λθαν στν Κπρο εδικ γι' α τν τν σκοπ τ 1818. Μεταξ ατν σαν Στργιος Χατζηκστας Χατζηστργιος κα Δηµτριος πατρος, πο µησαν τν Κυπριαν. ρχιεπσκοπος Κυπριανς ξγησε στ µλη τς Φιλικς ταιρας τος λγους γι τος ποους Κπρος δν ταν δυνατν ν παναστατσει. Ο λγοι ατο θεωρθηκαν σοβαρο κα τσι µεγλη Συνλευση τς ταιρας, ποα πραγµατοποιθηκε τν 1η κτωβρου 1821 στ σµαλιο π τν προεδρα το λ. ψηλντη, πεφσισε τι Κπροςθ συµβλει στν γνα µνον µ χρηµατικ βοθεια. Τ µλη τς Φιλικς ταιρας πο λθαν στν Κπρο δν ειναν στν

ρχιεπισκοπ, λλ στ κτριο τς λληνικς Σχολς, τ ν ποα δρυσε τ 1812 ρχιεπσκοπος Κυπριανς. ταν κριβς πναντι π ρχιεπισκοπ, στ ν χρο ακριβς πο βρσκεται σµερα τ Παγκπριο Γυµνσιο, κα πικοινωνοσε µ τν ρχιεπισκοπ µ ι πγεια σραγγα. Παρ τ καθορισθντα τι Κπρος θ προσφερε στν γνα µνον χρµατα, πολλο Κπριοι λθαν κρυφ στν λλδα κα πτισαν µ τ αµα τους τ δνδρο τς λευθερας. Μερικο π' α τος φυγαν µ τν Κανρη, ταν κενος διαφεγοντας απ τν Αγυπτο προσορµσθηκε γι νεφοδιασµ σ να µικρ λιµανκι κοντ στν Λπηθο τς Βορεου Κπρου. Τ τε ο κτοικοι τς κατεχενης σερα περιοχς προσφεραν πολλ χρµατα κα τρφιµα στν Ψαριαν πυρπολητ. Μεταξ τν Κυπρων γωνιστν πο δρασαν στν λλαδικ χρο τ 1821 περιλαµβνονται κα ο προαναφερθντες τρες δελφο µ τ οκογενειακ πθετο Θησες. Μ λιστα ρχιµανδρτης Θεφιλος Θησες φθασε στν βαθµ το ρχιστρατγου τν παναστατν. Σ να κατλογο πο τοµασε στοριοδφης Θνος Βαγενς περιλαµβνονται πσης πολλ νµατα Κυπρων θελοντν πο πολµ ησαν γι τν λευθερα τς λλδος. Σ ' α τος συγκαταλγονται βραΘεοχρης, ντωνου Μιχαλ, Βασιλειδης Χριστδουλος, Γεωργου Σπρος, Κυπραος Γεργιος κ.. πσης Γιννης Πασαπρτης πο λαβε µρος στν ρωικ ξοδο το Μεσολογγου, Σολοµν Μρκου πο πολµησε στ πλευρ το Ναυρχου Τοπζη, Γεργιος Κυπριτης πο ταν µπουρλοτιρης κα χθηκε στ Ναυµαχα το Καφηρως. Πολλο πο πζησαν τν αχν µειναν στ πλοιπο τς ζως τους στν λλδα, πως Σταυρινς πο φθασε στν βαθµ το ταγµατρχου Χωροφυλακς. ξ λλου στρατηγς Μακρυγιννης στ πονηµονεατ του ναφρει τ νοµα νς γενναου Κυπρου, το Μιχαλ Κυπραου, πο ταν κολυµβητς ταχυδρµος, κα πεσε στν µχη τν Μλων, κοντ στ Ναπλιο, τ 1825. Ο παναστατικς προκηρξεις πο µορασε στν Λρνακα ρχιµανδρτης Θεφιλος Θησες τν πρλιο το 1821 πεσαν δυστυχς στ χρια τν Τορκων κα ξακουστς γι τν γριτητα διοικητς το νησιο Κιουτσοκ Μεχµτ πεφσισε ν καταπνξει βιαως κθε προσπθεια ξεγρσεως. Μ δλιο τρπο κλεσε στν Λευκωσα, δ θεν γι κποιες νακοινσεις, το ς πισκπους, το ς γουµνους κα τος προκρτους το Κυπριακο λληνισµο. κε νεκονωσε τι καταδικζονται λοι σ θνατο κα ο περιουσες τους δηµεονται. κ τν 486 συλληφθ ντων γλτωσαν τν θνατο µνο 40, ο ποοι δχθηκαν ν λλαξοπιστσουν. πσης πσκοπος Τριυθοντος Σπυρδων διφυγε τν

σλλυψη µαζ µ λγους κµη προκρτους, ο ποοι κατφυγαν σ προξενεα ξνων δυνµεων στν Λρνακα. εγλη σφαγ ρχισε τν 9η ουλου στν κεντρικ πλατεα τς παλαις Λευκωσας κα λοκληρθηκε µετ π πντε µρες. µαρτυρικ Μεγαλνησος Κπρος πλρωσε βαρ φρο αατος στν κοιν γνα το Γνους γι τν λευθερα, πως συγκινητικ φηγεται Κπριος ποιητς Βασλης Μιχαηλδης στ περφηµο ποηµ του " 9η ουλου 1821 ν Λευκωσίᾳ Κπρου" . ρχιεπσκοπος Κυπριανς τµησε τ ρσο του ς πραγµατικς θνρχης. ρνθηκε τς προτσεις φλων Τορκων ν τν φυγαδεσουν κα λησε µ παρρησα στν αµοβρο Κιουτσοκ Μεχµτ. . " Ρωµηοσνη ν φυλ συντζιαιρη (συνοµλικη) το κσµου καννας δν ερθηκε γι ν τν ξιλεψη (ξαφανσει) γιατ σιπει την (προστατεει) πο τψη Θες µου Ρωµηοσνη ν ν χαθ ντας κσµος λεψη "! . Κυπριανς κα δικονς του Μελτιος κρεµσθηκαν στν πλατεα το Σεραγιο. Ο Μητροπολτες Πφου Χρσανθος, Κιτ ου Μελτιος κα Κυρηνεας Λαυρντιος ποκεφαλσθηκαν. Στ ν συνχεια θανατθησαν ο πλοιποι κληρικο κα λαϊκο πρκριτοι. Τ λεψανα τν φονευθντων κληρικν βρσκονται σµερα θαµνα σ εδικ µνηµεο µπροστ στ Να τς Φανερωµνης στν Λευκωσα. Θ ταν παρλειψη ν δν ναφερµασταν κα στν γωνιστικ µορφ το Κυπρου Φιλικο Χαραλµπους Μλη, ποος διετλεσε γραατες Πατριρχου ντιοχεας νθεου κα ργτερα δσκαλος στν Κωνσταντινοπολη. Μλης κατβαλε µεγλες προσπθειες γι ν πεσει τν Κυβρνηση τν παναστατηµνων λλνων ν ναλβει κστρατεα γι πελευθρωση τς Κπρου. Μ λιστα τν Μρτιο το 182 διορ σθηκε Γενικς Γραµατες το πουργεου Θρησκεας τς Κυβερνσεως ατς. Τ 1825 πρ τεινε στν λ. Μαυροκορδ το ν ργανωθε ξγερση τν λλνων Κυπρων κα τν ρβων κατοκων τς Μσης νατολς, στο ς ποους δικρινε ντονα ντιτουρκικ ασθµατα. Τ πιχερηµ του ταν τι τσι ο παναστατηµνοι λληνες θ προκαλοσαν σοβαρ ντιπερισπασµ στς δυνµεις το Τορκου Σουλτνου. Μαυροκορδτος στειλε τν Μλη αζ µ δο πλαρχηγος γι ν συζητσουν τ θµα µ τος ρθοδξους κλησιαστικος γτες το Λιβνου κα τς Συρας. Τ πορσατα τς πιτπιας ρευνας δν σαν καθλου νθαρρυντικ κα τελικ τ σχδιο ναυγησε.

Τελεινοντας θ ταν στορικ δικα ν δν τονζαµε κα τν θυσα πολλν λλων Κυπρων µαχητν κατ τν γνα το 1821 -1828, τ ν ποων τ νµατα δν εναι γνωστ. Μ νο στν τυχη µχη τν θηνν τ 1827 κατν τριντα παιδι τς Κπρου δωσαν τν ζω τους γι τν κοιν γνα κα γι τν λευθερα το λληνισµο. Τ διο πραξαν ο λληνες Κπριοι στος Βαλκανικος Πολµους τ 1912 -13, κα στν Ατονοµιακ γνα τς Βορεου περου τ 1914 κα στν πικ ξρµηση το 1940. Τ αμα λων ατν χθηκε πρ ρθοδοξας λληνισµο. λλ θυσα τους θ δικαιωθε οσιαστικ µνον ταν λληνισµς τς Κπρου κατορθσει ν ζσει πραγµατικ λεθερος, πηλλαγµνος π στρατιωτικς κατοχς κα π παχθες πολιτικς κα πνευµατικς ξαρτσεις


www.antibaro.com

2 σχόλια: