Αιώνια Ελληνική Πίστη: ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΤΑΞΙΑΡΧΟΥ ΧΡ.ΜΗΝΑΓΙΑ - ΒΟΜΒΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ.

Γράφει ο Χρήστος Μηνάγιας

Ταξίαρχος ε.α. - Συγγραφέας Μέλος ΕΛΙΣΜΕ

Η Τουρκία συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών-στόχων του Ισλαμικού Κράτους, ενώ η βομβιστική επίθεση στην πλατεία Sultanahmet της Κωνσταντινούπολης, στις 12-01-2016 αποτελεί συνέχεια των πέντε βομβιστικών επιθέσεων που πραγματοποιήθηκαν στο Ρεϊχανλί/Χατάι (11-05-2013), στην Αστυνομική Διεύθυνση της περιοχής Sultanahmet της Κωνσταντινούπολης (06-01-2015), στο Ντιγιαρμπακίρ (05-06-2015), στο Σουρούτς/Σανλιούρφα (20-07-2015), καθώς επίσης στην Άγκυρα (10-10-2015).

Κάθε μια από τις εν λόγω επιθέσεις είχε διαφορετικό σκοπό και τα μηνύματα που αυτές επιδίωκαν να περάσουν ήταν διαφορετικά. Συγκεκριμένα:

Η επίθεση στο Ρεϊχανλί/Χατάι, αρχικά αποδόθηκε από την Άγκυρα στις μυστικές υπηρεσίες του καθεστώτος Άσαντ, ωστόσο μετά από τέσσερεις μήνες οι τουρκικές αρχές κατέδειξαν ως υπεύθυνο το Ισλαμικό Κράτος και την Αλ Νούσρα. Με δεδομένο ότι η περιοχή του Χατάι αποτελεί την κύρια πύλη διακίνησης οπαδών του Ισλαμικού Κράτους από την Τουρκία στη Συρία και αντιστρόφως, το μήνυμα της εν λόγω επίθεσης ήταν να πιεσθεί η τουρκική κυβέρνηση να συνεχίσει την πολιτική της ελεύθερης διακίνησης τζιχαντιστών, ειδάλλως η Άγκυρα και η Κωνσταντινούπολη θα αποτελέσουν στόχο αντίστοιχων βομβιστικών επιθέσεων.

Η επίθεση στην Αστυνομική Διεύθυνση της περιοχής Sultanahmet της Κωνσταντινούπολης, είχε ως στόχο τις δυνάμεις ασφαλείας σε αντίθεση με την αντίστοιχη επίθεση μετά από ένα χρόνο στην ίδια περιοχή, όπου στόχος ήταν Γερμανοί τουρίστες.

Η επίθεση στο Ντιγιαρμπακίρ, κατά την προεκλογική συγκέντρωση του κουρδικού κόμματος HDP, δύο ημέρες πριν τις βουλευτικές εκλογές είχε τα χαρακτηριστικά προβοκάτσιας με στόχο τον εκφοβισμό των Κούρδων ψηφοφόρων, τη δημιουργία χάους στις κουρδικές περιοχές προκειμένου να νομιμοποιηθεί η δυναμική παρέμβαση των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας, καθώς επίσης τη συσπείρωση των εθνικιστών και ισλαμιστών ψηφοφόρων υπέρ των Ερντογάν-Νταβούτογλου.

Η επίθεση στο Σουρούτς είχε ως στόχο να φέρει σε αντιπαράθεση τους Κούρδους με τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας, να αφυπνίσει το αίσθημα αντίστασης του κουρδικού λαού και κατά συνέπεια να προκαλέσει ρήξη και μια συγκρουσιακή κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας.

Η επίθεση στην Άγκυρα, όπου τα περισσότερα θύματα ήταν αλεβήτες, απέβλεπε σε μια κοινωνική αναταραχή φέρνοντας τον τουρκικό κρατικό μηχανισμό αντιμέτωπο τόσο με τους αλεβήτες, όσο με τις πολιτικές δυνάμεις που αντιμάχονται τις επιλογές της τουρκικής κυβέρνησης.

Μηνύματα της επίθεσης στην πλατεία Sultanahmet της Κωνσταντινούπολης. Πρώτο Μήνυμα: Τα περισσότερα θύματα ήταν αλλοδαποί (Γερμανοί). Η Κωνσταντινούπολη θεωρείται κέντρο πολιτισμού διεθνώς. Η πλατεία Sultanahmet θεωρείται το κέντρο πολιτισμού της Κωνσταντινούπολης. Συνεπώς, αυτά από μόνα τους αποτελούν μήνυμα που έχει ως κύριο αποδέκτη τη διεθνή κοινή γνώμη. Δεύτερο Μήνυμα: Οι τζιχαντιστές προβάλλουν τις δυνατότητες τους, καταδεικνύοντας ότι, αφενός συνεχίζουν τον ένοπλο αγώνα, αφετέρου έχουν ως στόχο να αποδιοργανώσουν τα κράτη-στόχους, να προκαλέσουν το διχασμό στο εσωτερικό τους, να καταστήσουν αναποφάσιστες τις ηγεσίες τους και να αποσυντονίσουν τις δυνατότητες τους. Τρίτο Μήνυμα: Αυτό απευθύνεται στα κράτη που συμμετέχουν στη Δυτική Συμμαχία με ένοπλες δυνάμεις εναντίον του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και τη Συρία, καταδεικνύοντας ότι, θα συνεχισθούν οι τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον των πολιτών και αντιπροσωπειών των Δυτικών Χωρών που βρίσκονται σε άλλα κράτη, όπως η Τουρκία εν προκειμένω. Το μήνυμα αυτό έχει ως στόχο, μέσω της δημιουργίας αισθημάτων ανησυχίας και αναποφασιστικότητας, να επηρεάσει την κοινή γνώμη των εν λόγω χωρών (όπως η Γερμανία), ώστε να πιεσθούν οι αντίστοιχες κυβερνήσεις να μειώσουν την υποστήριξη τους στη Δυτική Συμμαχία και τις επιχειρησιακές δραστηριότητες τους εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Τέλος, το τέταρτο μήνυμα έχει ως αποδέκτη την Τουρκία, η οποία μετά τις 27-08-2015 κήρυξε επίσημα τον πόλεμο εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, συμμετέχοντας ενεργά στη Δυτική Συμμαχία με παρότρυνση των Ηνωμένων Πολιτειών. Επιπρόσθετα, η εμμονή της Άγκυρας να μην αποσύρει τις στρατιωτικές δυνάμεις της από τη στρατιωτική βάση της περιοχής Başika του βόρειου Ιράκ υποκινεί τους τζιχχαντιστές να εντατικοποιήσουν τις τρομοκρατικές δραστηριότητες τους στα αστικά κέντρα της Τουρκίας. Συνεπώς, θα πρέπει να αναμένονται και άλλες τρομοκρατικές επιθέσεις με θύματα άμαχους πολίτες στα μεγάλα αστικά κέντρα των δυτικών παραλίων, όπως η Σμύρνη.

Ας σημειωθεί ακόμη ότι, εκτός από την Başika, στο βόρειο Ιράκ η Τουρκία έχει άλλες έξη στρατιωτικές βάσεις. Μια κύρια βάση στο Bamerni, την οποία αυτοβούλως-παράνομα μετατρέπει σε αεροπορική βάση με διάδρομο προσγείωσης 2.000 μέτρα και στην οποία υπάγονται άλλες πέντε μικρότερες βάσεις στις περιοχές Seramiş, Kanimasi, Begova, Amediya και Batufa. Αναλυτικότερα, η διάταξη των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στο βόρειο Ιράκ έχει ως ακολούθως: α. Στο Bamerni ευρίσκεται ένα τακτικό συγκρότημα μηχανοκινήτου τάγματος δυνάμεως 500 ανδρών, αποτελούμενο από τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και άρματα. β. Στην περιοχή Kanimasi επιχειρεί ένα τάγμα της 2ης Ταξιαρχίας Καταδρομών (Bolu) δυνάμεως 400 ανδρών. γ. Περίπου 130 στελέχη της Διοίκησης Ειδικών Δυνάμεων του τουρκικού ΓΕΕΘΑ, με την ιδιότητα του συνδέσμου, ευρίσκονται στις περιοχές Erbil, Zaho, Dohuk, Batufa, Süleymaniye και Amadiya. δ. Στη βάση της Başika ευρίσκονται 600 άνδρες, εκ των οποίων οι 80-90 είναι καταδρομείς, οι οποίοι εκπαιδεύουν τους Πεσμεργκέ για την ανακατάληψη της πόλης Μοσούλης από το Ισλαμικό Κράτος. ε. Στην περιοχή Simele, καθώς επίσης μεταξύ Dohuk και Μοσούλης επιχειρούν ομάδες πληροφοριών.

Ως γνωστό, οι τρομοκρατικές επιθέσεις πραγματοποιούνται για να δημιουργήσουν στο εσωτερικό της χώρας-στόχου αντιπαράθεση, ένταση, πόλωση και συγκρούσεις, προκειμένου να πλήξουν το κύρος των προπυργίων εξουσίας και διοίκησης του κράτους.

Με τη ίδια διαδικασία σκέψης, o Τούρκος σύμβουλος ασφάλειας και πρώην στέλεχος της Διοίκησης Eιδικών Δυνάμεων (Bordo Bereli) Μετέ Γιαράρ σε τηλεοπτική εκπομπή ανέφερε ότι, στην πλειοψηφία τους οι επιθέσεις του Ισλαμικού Κράτους, πλην Τουρκίας, είχαν ιδεολογικό χαρακτήρα. Ειδικότερα αυτές: α. Δεν είχαν πολιτικό σκοπό. β. Δεν απέβλεπαν στη διάρρηξη των ισορροπιών της εσωτερικής πολιτικής σκηνής της χώρας-στόχου. γ. Απέβλεπαν στην προβολή της τζιχαντιστικής ηγεμονίας. δ. Ήταν σύμφωνες με την ιδεολογική δομή του Ισλαμικού Κράτους. ε. Οι τζιχαντιστές ποτέ δεν απέφυγαν να αναλάβουν την ευθύνη των τρομοκρατικών επιθέσεων τους.

Ωστόσο, σε ό,τι αφορά στην Τουρκία, ο Γιαράρ επισήμανε ότι: α. Οι τζιχαντιστές δεν ανέλαβαν την ευθύνη καμίας τρομοκρατικής επίθεσης τους εντός της τουρκικής επικράτειας. β. Οι επιθέσεις τους είχαν ιδεολογικό και πολιτικό χαρακτήρα με σκοπό να πλήξουν την πολιτική δομή της χώρας και να επηρεάσουν την εσωτερική της πολιτική. γ. Αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι η χρονική στιγμή που αυτές εκδηλώθηκαν και η μαζικότητα των αποτελεσμάτων τους (δεκάδες νεκροί και τραυματίες). δ. Οι τουρκικές υπηρεσίες πληροφοριών εξετάζουν το ενδεχόμενο, τα άτομα που ενοχοποιήθηκαν για τις επιθέσεις, είτε να πρόσκεινται στους τζιχαντιστές, είτε να έχουν συγγενικούς ιδεολογικούς δεσμούς με αυτούς, δεδομένου ότι υπάρχουν άτομα, τα οποία, ενώ νομίζουν ότι ενεργούν για το Ισλαμικό Κράτος, δεν έχουν καμία επαφή με αυτό.

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τον έγκριτο Τούρκο αναλυτή, ακαδημαϊκό και απόστρατο αξιωματικό Αττίλα Σαντικλί πίσω από τις επιθέσεις των τζιχαντιστών στην Τουρκία μπορεί να υποκρύπτονται και αφανείς «χρηματοδότες» για την εξακρίβωση των οποίων θα πρέπει να γίνει μια εκτενής μελέτη λαμβάνοντας υπόψη, όχι μόνο την εσωτερική κατάσταση της χώρας του, αλλά το περιφερειακό και παγκόσμιο περιβάλλον ασφάλειας.

Εκτός τούτου, η Τουρκία του δίδυμου Ερντογάν-Νταβούτογλου λόγω της λανθασμένης, φαντασιόπληκτης και αλαζονικής στρατηγικής της, έχει καταστεί στόχος του ΡΚΚ, καθώς επίσης πολλών τρομοκρατικών οργανώσεων όπως, το Ισλαμικό Κράτος, η Αλ Νούσρα, το Επαναστατικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Κόμμα/Μέτωπο (DHKP/C), το Μαρξιστικό Λενινιστικό Κομμουνιστικό Κόμμα (MLKP) και τα Γεράκια για την Ελευθερία του Κουρδιστάν (ΤΑΚ) που ανέλαβαν την ευθύνη για την επίθεση στο αεροδρόμιο Sahiba Gökçen της Κωνσταντινούπολης στις 23-12-2015 και δραστηριοποιούνται στην Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και τις τουριστικές περιοχές των Δυτικών Παραλίων. Επίσης, σύμφωνα με τον Σαντικλί, όσο αυξάνονται οι τρομοκρατικές οργανώσεις, τόσο αυξάνονται και οι «χρηματοδότες» τους, οι οποίοι, μέσω των τρομοκρατικών επιθέσεων που υποκινούν, περνούν τα αντίστοιχα μηνύματα στην Άγκυρα προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα τους.

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά στη νέα στρατηγική του ΡΚΚ, αυτή στηρίζεται στη μεταφορά των επιχειρήσεων στα αστικά κέντρα (αντάρτικο πόλεων) με αντικειμενικό σκοπό να ωθήσει το τοπικό πληθυσμό σε πολιτική απειθαρχία, αναγκάζοντας τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας να προβούν σε βομβαρδισμούς των εν λόγω περιοχών, με συνέπεια τις απώλειες αμάχων, οι οποίες θα αποτελέσουν την αιτία, αρχικά, ενός ευρύτερου ξεσηκωμού του κουρδικού λαού εναντίον του τουρκο-ισλαμικού καθεστώτος και στη συνέχεια της δημιουργίας εξελίξεων για την αυτονομία συγκεκριμένων κουρδικών περιοχών εντός της τουρκικής επικράτειας. Σημειωτέον ότι, οι τουρκικές αρχές ασφαλείας με τα κατασταλτικά, ψυχολογικά και διπλωματικά μέτρα που εφαρμόζουν, εκτιμούν ότι, εντός 2-3 μηνών θα μπορέσουν να εξαλείψουν την απειλή που έχει διαμορφωθεί στα αστικά κέντρα (Sur/Diyarbakır, Silopi/Şırnak, Cizre/Şırnak, Dargeçit/Mardin και Nusaybin/Mardin) προκειμένου στη συνέχεια αυτές να αρχίσουν τις επιχειρήσεις εναντίον του ΡΚΚ στις ορεινές περιοχές. Αναφορικά δε, με την κατανομή των ανταρτών του ΡΚΚ στην Τουρκία, παρατίθεται ακολούθως χάρτης και σχετικό υπόμνημα, σύμφωνα με δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδος Milliyet.

Πέραν των παραπάνω, οι εκτεταμένες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας στις περιοχές Sur/Diyarbakır, Silopi/Şırnak, Cizre/Şırnak, Dargeçit/Mardin και Nusaybin/Mardin πιθανόν να έχει να κάνει με την πρόθεση της κυβέρνησης να δημιουργήσει το αναγκαίο περιβάλλον ασφαλείας ώστε να κατασκευάσει έναν αγωγό, ο οποίος θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Κιρκούκ στην Τουρκία, με σκοπό, σε πρώτη φάση να καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες της ευρύτερης περιοχής Diyarbakır-Mardin και σε δεύτερη φάση τα αποθέματα του Κιρκούκ να μεταφέρονται στην Ανατολική Μεσόγειο (σ.σ. στο τουρκικό λιμάνι Ceyhan). Σημειωτέον ότι, ο διαγωνισμός για την κατασκευή του εν λόγω αγωγού εντός του τουρκικού εδάφους θα διεξαχθεί στις 09-02-2016, ενώ ο ακόλουθος χάρτης της τουρκικής Ανώνυμης Εταιρείας Μεταφοράς Πετρελαίου με Αγωγούς BOTAŞ, συνηγορεί υπέρ αυτής της άποψης.

Όμως, πως αντιλαμβάνονται οι Τούρκοι πολίτες την κατάσταση ασφαλείας που έχει διαμορφωθεί στη χώρα τους και ποιες είναι οι κοινωνικο-πολιτικές τάσεις που υπάρχουν στην Τουρκία; Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά αποτυπώνεται πλήρως στα συμπεράσματα της έρευνας που πραγματοποίησε το πανεπιστήμιο Kadir Has Üniversitesi της Κωνσταντινούπολης το χρονικό διάστημα από 09 έως 17-12-2015. Συγκεκριμένα, η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε σε 26 πόλεις (Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα, Konya, Bursa, Kocaeli, Σμύρνη, Aydın, Manisa, Tekirdağ, Balıkesir, Adana, Antalya, Hatay, Zonguldak, Samsun, Kayseri, Kastamonu, Kırıkkale, Trabzon, Gaziantep, Diyarbakır, Mardin, Malatya, Bitlis, Erzurum και Ağrı), με τη συμμετοχή 1.000 ατόμων ηλικίας άνω των 18 ετών. Επίσης, από τους συμμετέχοντες το 48,9% στις εκλογές της 01-11-2015 είχε ψηφίσει το κυβερνόν κόμμα ΑΚΡ, το 25% το ρεπουμπλικανικό κόμμα CHP, το 12,8% το εθνικιστικό κόμμα ΜΗΡ και το 11% το κουρδικό κόμμα HDP. Ακολούθως, παρατίθενται τα συμπεράσματα της έρευνας του εν λόγω πανεπιστημίου τα οποία θα πρέπει να τύχουν ανάλογης εκμετάλλευσης από ελληνικής πλευράς:

Στην Τουρκία υπάρχει πολιτική πόλωση, ενώ το 44,3% θεωρεί ότι η χώρα είναι αυταρχική. Επίσης, οι ένοπλες δυνάμεις, με ποσοστό 62,4%, θεωρούνται ως ο πιο αποτελεσματικός φορέας, ενώ ακολουθούν η αστυνομία και τα πανεπιστήμια με ποσοστά 51,9% και 49,8% αντίστοιχα. Αντίθετα, η Εθνοσυνέλευση, τα ΜΜΕ και τα πολιτικά κόμματα θεωρούνται ως οι πιο αναξιόπιστοι με ποσοστά 31,8%, 27,8% και 33,9% αντίστοιχα.
Το 68,9% των ερωτηθέντων δεν συμφωνούν με το όραμα του Ερντογάν να αλλάξει το πολίτευμα της χώρας από προεδρευόμενη σε προεδρική ή ημιπροεδρική δημοκρατία διότι αυτοί αφενός ανησυχούν για περαιτέρω κλιμάκωση της πόλωσης, αφετέρου δεν επιθυμούν η εξουσία της χώρας να είναι μονοπρόσωπη.
Τα πιο σημαντικά προβλήματα της Τουρκίας είναι η τρομοκρατία με ποσοστό 39,3% και η ανεργία με ποσοστό 16,3%.
Οι οικονομικές εξελίξεις το 2015 έφεραν σε κακή οικονομική κατάσταση το 53,2% των ερωτηθέντων.
Τα τρία τελευταία χρόνια παρατηρείται έντονη ανησυχία της τουρκικής κοινωνίας για έναν ενδεχόμενο διαμελισμό της χώρας. Συγκεκριμένα η ανησυχία αυτή το 2013 ήταν σε ποσοστό 41,5%, το 2014 σε ποσοστό 46,2% και το 2015 σε ποσοστό 54,2%.
Το 53% θεωρεί ότι θα πρέπει να αρχίσει εκ νέου η διαδικασία επίλυσης του κουρδικού προβλήματος. Τούτο οφείλεται στο γεγονός ότι, η προσπάθεια της τουρκικής κυβέρνησης για την επίλυση τόσο του κουρδικού προβλήματος όσο και του προβλήματος του ΡΚΚ θεωρείται αποτυχημένη σε ποσοστό που ξεπερνά κατά πολύ το 50%. Επιπλέον, η αντιμετώπιση του προβλήματος του ΡΚΚ με στρατιωτικά μέτρα παρουσιάζει μια πτωτική τάση σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, ενώ η εφαρμογή πολιτικών με πολιτιστική και οικονομική διάσταση αρχίζουν να αποκτούν μεγαλύτερη αποδοχή.
Αναφορικά με την ίδρυση ανεξάρτητου κουρδικού κράτους στην Τουρκία, η έρευνα κατέδειξε ότι παρατηρείται μια σταδιακά πτωτική τάση με ποσοστό 68,9% το 2012, 62,8% το 2013, 50,8% το 2014 και 32,6% το 2015. Αντιθέτως, τόσο η μεταλλαγή της Τουρκίας σε μια δημοκρατική χώρα, όσο η δομή ενός ομοσπονδιακού κράτους αποκτούν ιδιαίτερη αποδοχή. Ας σημειωθεί ακόμη ότι, μόνο το 32,2% θεωρεί το κουρδικό κόμμα HDP αποκλειστικό εκπρόσωπο των Κούρδων που ζουν στην Τουρκία, με το ποσοστό αυτό να μειώνεται στο 19,9% όταν το ερώτημα αφορά σε ποιο βαθμό το ΡΚΚ εκπροσωπεί τους Κούρδους της Τουρκίας.
Οι βομβιστικές επιθέσεις του Ισλαμικού Κράτους στη Τουρκία ανησυχεί ιδιαίτερα την τουρκική κοινωνία, η οποία ασπάζεται της άποψης ότι, θα πρέπει να πραγματοποιούνται έντονες αεροπορικές επιχειρήσεις εναντίον αυτού, καθώς επίσης να παρέχεται υποστήριξη στις αντίστοιχες επιχειρήσεις των συμμαχικών δυνάμεων.
Η πολιτική της Άγκυρας για τη Συρία αξιολογείται ως αποτυχημένη με ποσοστό που ξεπερνά κατά πολύ το 50%, ενώ η άποψη για απευθείας τουρκική στρατιωτική παρέμβαση στο συριακό έδαφος τυγχάνει της αποδοχής μόνο του 3,5%. Σημειωτέον ότι, η τήρηση ουδέτερης στάσης, καθώς επίσης η παροχή υποστήριξης στους αντικαθεστωτικούς της Συρίας και σε διεθνείς στρατιωτικές επεμβάσεις ξεπερνά το 85%.
Το 62% του συνόλου των ερωτηθέντων υποστηρίζει την απόφαση της κυβέρνησης να καταρρίψει το ρωσικό αεροσκάφος στις 24-11-2015. Ωστόσο, το αντίστοιχο ποσοστό ανά ψηφοφόρους των τουρκικών κομμάτων παρουσιάζει διακυμάνσεις. Συγκεκριμένα, οι ψηφοφόροι του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ στηρίζουν την εν λόγω ενέργεια με ποσοστό 71%, οι ψηφοφόροι του ρεπουμπλικανικού κόμματος CHP με ποσοστό 63,2%, οι ψηφοφόροι του εθνικιστικού κόμματος ΜΗΡ με ποσοστό 57,8% και τέλος οι ψηφοφόροι του κουρδικού κόμματος HDΡ μόνο με ποσοστό 31,5%.
Οι χώρες που αποτελούν απειλή για την Τουρκία ταξινομούνται ως εξής: Ρωσία 64,7%, Ισραήλ 59,5%, Συρία 47,5%, Ιράν 45%, Ηνωμένες Πολιτείες 39,2%, Ιράκ 38,9%, Αρμενία 33,8%, Ελλάδα 26,3%, Ευρωπαϊκές Χώρες 23,3 % και Κυπριακή Δημοκρατία 20,9%.
Οι εξελίξεις των τελευταίων ετών στη Μέση Ανατολή έπληξε τον αλαζονικό μεγαλοϊδεατισμό που προέβαλε το δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου με αποτέλεσμα η τουρκική κοινωνία να αρχίζει πλέον να αναθεωρεί τις απόψεις της αναφορικά με την εξωτερική πολιτική της χώρας. Ειδικότερα, ενώ το 2013 οι Τούρκοι υποστήριζαν με ποσοστό 49,4% την ιδέα της ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής, το 2014 το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 34,4%, ενώ το 2015 σε 29,7%. Ταυτόχρονα δε, ανοδική τάση παρουσιάζει η επιθυμία των Τούρκων να διευρυνθεί η συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες με ποσοστό 19,5% για το 2015 από το 5,5% που ίσχυε το 2013, την Ευρωπαϊκή Ένωση με ποσοστό 17% για το 2015 από το 3,3% που ίσχυε το 2013 και τις Τουρκικές Δημοκρατίες με ποσοστό 13,1% για το 2015 από το 10,8% που ίσχυε το 2013. Αντιθέτως, η επιθυμία για συνεργασία με τις μουσουλμανικές χώρες παρουσιάζει αισθητή μείωση με ποσοστό 11,9% για το 2015 από το 18,2% που ίσχυε το 2013.
Τέλος, ένα άλλο σημαντικό συμπέρασμα έχει να κάνει με την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Συγκεκριμένα, το 2015 μόνο το 38,3% της τουρκικής κοινωνίας θεωρεί ότι η χώρα θα μπορέσει να ενταχθεί πλήρως στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε αντίθεση με το ποσοστό του 45,1% που ίσχυε το 2014. Μάλιστα, η απαισιοδοξία αυτή εστιάζεται στο έλλειμμα δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αντιμετωπίζει η Τουρκία, στη διαφορετικότητα λόγω θρησκείας και ταυτότητας, στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η τουρκική οικονομία, στο μεγάλο πληθυσμό της χώρας, στις σχέσεις στρατού-πολιτικής, στις προβληματικές σχέσεις με τις γειτονικές χώρες και τέλος στο κυπριακό.

Στη συνέχεια παρατίθενται οι αναλυτικοί πίνακες των κοινωνικο-πολιτικών τάσεων που προαναφέρθηκαν.