Ο ΗΡΩΑΣ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΚΑΠΕΤΑΝ ΚΩΣΤΑΣ ΓΑΡΕΦΗΣ

Βιβλιογραφία

1.Κώστας Λιάπης: Καπετάν Κώστας Γαρέφης,ο σταυραετός του Πηλίου, εκδόσεις Πύλη (Αθήνα 1979)

2.ΓΕΣ: Ο Μακεδονικός Αγώνας και τα γεγονότα στη Θράκη, εκδόσεις ΔΙΣ.

3.Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα,τόμος 16ος, σελ 195 (1988)

 

Ο Κώστας Γαρέφης ήταν Μακεδονομάχος που έδρασε στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Πέθανε στις 9 Αυγούστου του 1906 υποκύπτοντας στα βαριά τραύματα που αποκόμισε από μάχη με τους κομιτατζήδες τρεις μέρες νωρίτερα.Γεννημένος το 1874 στις Μηλιές του τουρκοκρατούμενου τότε Πηλίου, ήταν ο δευτερότοκος γιος της οικογένειάς του και απόγονος από την πλευρά του πατέρα του, του επαναστάτη του 1821 Γαρέφη Γαρέφη που καταγόταν από το Ανώγι Σουλίου[1]. 

Σε ηλικία 16 ετών υπηρετεί για ένα διάστημα ως εθελοντής στο Πολεμικό Ναυτικό ενώ το 1897 λαμβάνει μέρος στον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο αρχικά ως εθελοντής στο αντάρτικο σώμα του Πηλιορείτη οπλαρχηγού Στάθη Καραβαγγέλη. Συμμετείχε μάλιστα μαζί με τα επίσης αντάρτικα σώματα του Βελέντζα και του Πόντιου Παναγιώτη Δημαρά στο παράτολμο σχέδιο υπονόμευσης και καταστροφής της γέφυρας Αγγίστας και τμημάτων του σιδηροδρομικού δικτύου Δεδεαγάτς ( Αλεξανδρούπολης ) - Θεσσαλονίκης, που έμεινε γνωστό ως  ''Επιχείρηση της Καβάλας''.

Η αντάρτικη δύναμη ξεκίνησε στις 30 Μαρτίου από το λιμάνι του Βόλου και κατά την Μεγάλη Τετάρτη αποβιβάστηκε στην περιοχή κοντά στο Παγγαίο και στρατοπέδευσε στην Νικήσιανη. Δύο μέρες οι αντάρτες θα δεχτούν την επίθεση πολυάριθμων οθωμανικών στρατευμάτων:μετά από αιματηρή μάχη, οι περισσότεροι ( ανάμεσα τους και οι οπλαρχηγοί Καραβαγγέλης, Βελέντζας και Δημαράς ) θα πέσουν νεκροί ενώ τελικά θα σωθούν μόλις 9 άντρες, ανάμεσά τους και ο Γαρέφης, ο οποίος θα επιστρέψει στη Θεσσαλία και θα λάβει μέρος στη μάχη του Βελεστίνου.

Αργότερα θα μεταναστεύσει στην Αίγυπτο ( όπως άλλωστε και πολλοί Πηλιορείτες ) αλλά θα επιστρέψει το 1905 για να λάβει μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα[2]. Αποβιβάζεται τον Φεβρουάριο του 1905 στο λιμάνι του Πειραιά και κατατάσσεται στο σώμα του καπετάν Ακρίτα ( Κωνσταντίνος Μαζαράκης ) και μάλιστα θα αναδειχτεί  ως υπαρχηγός του συγκεκριμένου 35μελούς ένοπλου σώματος[3].

Στις 27 Απριλίου τα αντάρτικα σώματα των Μακεδονομάχων Ακρίτα, Μπούα ( Σπύρος Σπυρομήλιος ) και Κόδρου ( Μωρα'ί'της ) αποβιβάζονται στη Λεπτοκαρυά της Πιερίας. Τομέας δράσης του σώματος Ακρίτα ορίζεται η περιοχή του Βερμίου και της πεδιάδας των Γιαννιτσών. Στις 5 του επόμενου μήνα συγκρούονται με τουρκικές δυνάμεις του Τάγματος των Αβτζήδων ( Κυνηγών ) στο χωριό Σουμπανίτσα ενώ λίγες μέρες μετά ο Γαρέφης εξολοθρεύει ομάδα Βουλγάρων υλοτόμων οι οποίοι χρησιμοποιούνταν από τους κομιτατζήδες ως κατάσκοποι, οδηγοί αλλά και καταδότες των κινήσεων των Μακεδονομάχων στις οθωμανικές αρχές[4]. Επακόλουθο αυτής της ενέργειας ήταν η εσπευσμένη αποχώρηση τις επόμενες μέρες των περίπου 700 Βούλγαρων που δραστηριοποιούνταν στην περιοχή με την πρόφαση της υλοτομίας. Στα τέλη του μήνα διεξάγεται μάχη με τους κομιτατζήδες στη Γκελεστάνη ( Λευκάδια ) κατά την οποία τραυματίζονται 3 Έλληνες.

Όλο το επόμενο διάστημα ο Γαρέφης καταφέρνει με την εξόντωση αρκετών πρακτόρων της βουλγαρικής αλλά και της ρουμανικής προπαγάδας ( αυτή στόχευε στους βλαχόφωνους πληθυσμούς ) να στερεώσει το ελληνικό εθνικό φρόνημα στους κατοίκους της περιοχής. Παράλληλα, κατά τα τέλη Αυγούστου επιτυγχάνει τη στρατολόγηση 25 εθελοντών από τον Όλυμπο[5].

Τον Δεκέμβριο του 1905 επιστρέφει προσωρινά στο Πήλιο με σκοπό την ανάπαυση αλλά και αναδιοργάνωση του Αγώνα. Γίνεται δεκτός με τιμές τόσο από τους συμπατριώτες του όσο και από τον τότε πρίγκηπα και διάδοχο του θρόνου Κωνσταντίνο.[6] Στις 27 Μαΐου του 1906 αναχωρεί επικεφαλής 22 Πηλιορειτών εκ νέου για την Μακεδονία με εντολή να δράσει στην περιοχή του Μοριχόβου ( στη σημερινή ΠΓΔΜ ) και του Μπάχοβου ( Προμαχώνας ). Καταφέρνει μάλιστα στις αρχές του καλοκαιριού να διαλύσει την τσέτα του κομιτατζή βοεβόδα Ντάνεφ στην περιοχή της Αλμωπίας[7].

Επόμενος στόχος ήταν η διάλυση των ομάδων των κομιτατζήδων Λούκα Ιβάνωφ Ποπώφ ( ταγματάρχης του βουλγαρικού στρατού ) και Καρατάσου ( καταγόταν από την Αρναία ) που δρούσαν στην ευρύτερη περιοχή. Τελικά τα ξημερώματα της 5ης ή 6ης Αυγούστου του 1906 κατάφερε να τους στήσει ενέδρα σε τσελιγκάτο κοντά στο χωριό Τσερνέτσοβο[8]. Η συμπλοκή ήταν άγρια: ο Καρατάσος σκοτώθηκε επί τόπου ενώ ο Ιβάνωφ τραυματίστηκε βαριά και βρέθηκε μερικές μέρες αργότερα νεκρός ( λέγεται ότι και οι δύο τους χτυπήθηκαν από τον ίδιο τον Γαρέφη ). Οι απόψεις για τις απώλειες των κομιτατζήδων ποικίλουν ( από 6 μέχρι 17 νεκρούς ) ενώ από ελληνικής πλευράς τραυματίστηκαν 7 άτομα, ανάμεσα τους και ο Γαρέφης που διακομίστηκε βαριά τραυματίας από τους συντρόφους του στο τσελιγκάτο του Σαρακατσάνου Γ. Γιαννακούλα όπου και κατέληξε μετά από τρεις μέρες. Στη συνέχεια θάφτηκε στο χωριό Γραδέσνιτσα ( στη σημερινή ΠΓΔΜ )[9].

Ο θάνατός του έγινε γνωστός στην πατρίδα του μόνο κατά τις 19 Αυγούστου προκαλώντας βαριά θλίψη. Ο Γαρέφης τιμήθηκε μετά θάνατον με αρκετούς αδριάντες τόσο στις Μηλιές όσο και στη Μακεδονία, αρκετοί δρόμοι φέρουν το όνομα του ενώ το χωριό Τσαρνέσοβο μετονομάστηκε σε Γαρέφι.

Παραπομπές

[1]Κώστας Λιάπης: Κώστας Γαρέφης, ο σταυραετός του Πηλίου, σελ 19-21, εκδόσεις Πύλη (Αθήνα 1979)

[2]του ιδίου, σελ 49.

[3]ΓΕΣ: Ο Μακεδονικός Αγώνας και τα γεγονότα στη Θράκη, σελ 193, εκδόσεις ΔΙΣ.

[4]του ιδίου, σελ 195

[5]Κώστας Λιάπης, σελ 55

[6]του ιδίου, σελ 59

[7]ΓΕΣ: Ο Μακεδονικός Αγώνας και τα γεγονότα στη Θράκη, σελ 249, εκδόσεις ΔΙΣ.

[8]Κώστας Λιάπης, σελ 81 και μετά.

[9]του ιδίου,σελ 94.

http://themataistorias.pblogs.gr/2010/10/kwstas-garefhs-1874-1906.html