ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΟΥ ΑΓΟΡΕΥΕΙΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ

Του Αντωνίου Α. Αντωνάκου
Καθηγητού – Κλασσικού Φιλολόγου 

Ιστορικού – Συγγραφέως 

Τα αποτελέσματα από την σύγχρονη..."πολιτισμένη" Ευρώπη είναι συγκλονιστικά. Προστασία κτηνοβατών (στην Γερμανία), κόμμα παιδοφίλων (στην Ολλανδία), και κάθε είδους «ανωμάλου μορφώματος», πέραν των γάμων των ομοφυλοφίλων, της υιοθεσίας παιδιών από αυτούς έχουν αναχθεί (με αντίστοιχη ελευθερία και στην πατρίδα μας) σε θεσμούς ευρωπαϊκούς, "προοδευτικούς" και κυρίως "σύγχρονους". Προσφάτως, μάλιστα, στην Σουηδία επετράπη διά δικαστικής αποφάσεως και ο ... δημόσιος αυνανισμός...!!!

Δεδομένου του ότι διά της νομιμοποιήσεως αυτών των ανωμαλιών παραβιάζονται ασφαλιστικές δικλείδες υγιούς λειτουργίας των κοινωνιών, μπορούμε να αναλογισθούμε την σημερινή κατάντια τών «σύγχρονων» πολιτών και πώς αυτοί οδηγήθηκαν στην παθητική αποδοχή θέσεων, που δεν τους εξέφραζαν, εφ’ όσον ζωτική προτεραιότητα γι’ αυτούς είχαν κυρίως πράξεις, αποβλέπουσες στην οικονομική επιβίωσή τους! Επειδή όμως κάποιοι ίσως δεν καταλαβαίνουν το πόσο σημαντικοί είναι ορισμένοι ηθικοί κανόνες στην υγιή λειτουργία ενός κράτους, ας συμβουλευθούμε λίγο τους προγόνους μας, για τους τρόπους με τους οποίους κατάφερναν αυτοί να ακολουθούν υψηλούς αξιακούς κώδικες, επιτυγχάνοντας και υψηλά κοινωνικά αποτελέσματα.

Ο Αισχίνης. στον λόγο του «Κατά Τιμάρχου» (27,1- 32,8) καθορίζει εκτός των άλλων με περισσότερες λεπτομέρειες και την επιθυμία τού νομοθέτη σχετικώς με το ποιοι πρέπει να ομιλούν ενώπιον του λαού και ποιοι όχι. Ας εξετάσουμε όμως με μεγαλύτερη προσοχή το παραπάνω κείμενο μέσα από την νεοελληνική του απόδοση: «Όλα αυτά τα προέβλεπε ο νομοθέτης και γι’ αυτό ρητώς όρισε ποιοι μπορούν να ομιλούν προς τον λαό και σε ποιους απαγορεύεται. Δεν αποκλείει  από το βήμα εκείνους που δεν είχαν προγόνους στρατηγούς ή που ασκούν επάγγελμα για να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες της ζωής (σ.σ. Η άσκηση ενός βιοποριστικού επαγγέλματος την εποχή εκείνη εθεωρείτο γενικώς ως κατωτέρα ασχολία, η οποία δεν ταίριαζε σε ελεύθερο πολίτη). Απεναντίας μάλιστα με εύνοια εξαιρετική ακούει την γνώμη τους και γι’ αυτό ρωτά και ξαναρωτά ποιος θέλει να ομιλήσει.

   Αλλά ποιους νόμισε ότι έπρεπε να αποκλείσει από το βήμα; Αυτούς που είχαν αισχρή διαγωγή. Σε αυτούς απαγορεύει να μιλούν σε δημόσιες συνελεύσεις. Και από πού προκύπτει αυτό; Από την διάταξη «περί δοκιμασίας ρητόρων». Αν θέλει κάποιος να αγορεύσει ενώπιον του λαού, ενώ δέρνει τον πατέρα του ή την μητέρα του ή δεν τους παρέχει τροφή ή στέγη, του απαγορεύει ο νόμος να ομιλήσει. Και πολύ σωστά, μα την αλήθεια, καθώς εγώ νομίζω. Γιατί; Διότι εάν κάποιος φέρεται ελεεινά προς εκείνους, τους οποίους οφείλει να τιμά όσον και τους θεούς, τι άρα γε, διερωτάται, έχουν να πάθουν από αυτόν οι άλλοι και η πόλη ολόκληρη;

   Δεύτερον σε ποιους άλλους επέβαλε την ίδια απαγόρευση; Ορθότατα, σε εκείνους, οι οποίοι δεν μετέβησαν στις εκστρατείες, που είχαν διαταχθεί να μεταβούν ή πέταξαν την ασπίδα τους και τράπηκαν σε φυγή. Πώς το θέλεις φίλε μου; Δεν μπορείς να δίνεις συμβουλές στην πόλη αφού δεν πήρες τα όπλα υπέρ αυτής ή από δειλία την άφησες ανυπεράσπιστη.

   Τρίτον για ποια πραγματεύεται ο νόμος; «Απαγορεύεται επίσης» λέγει «να ομιλούν στις δημόσιες συνελεύσεις και όσοι αντί χρημάτων είχαν γίνει ερωμένοι ενός ή περισσοτέρων ανδρών.» διότι έκρινε ο νομοθέτης ότι εκείνος που πωλεί το σώμα του προς εξευτελιστική χρήση, εύκολα θα πωλήσει και τα συμφέροντα της πόλεως.

   Ποιους τέταρτον αποκλείει του δικαιώματος να ομιλούν δημοσίως; «Εκείνους», λέγει «όσοι έφαγαν την πατρική τους περιουσία ή οποιαδήποτε άλλη κληρονομιά». Διότι έκρινε ότι εκείνος που κακώς διεχειρίσθη τα ιδιωτικά του συμφέροντα, καθ’ όμοιον τρόπο θα διέθετε και τα κοινά, και δεν του εφάνη δυνατόν, ένα και το αυτό πρόσωπο στις μεν ιδιωτικές του υποθέσεις να είναι κακό, στις δε δημόσιες ωφέλιμο, ούτε νόμισε ότι  με το να ανέλθει ο ρήτορας στο βήμα αρκούσε να επιμεληθεί του λόγου του και περίττευε να επιμεληθεί των έργων του.

   Έκρινε λοιπόν ότι όσα ήθελε να πει ενώπιον του λαού ο καλός και φρόνιμος, και αν τα έλεγε εντελώς άτεχνα και απλά, θα ήσαν ωφέλιμα στους ακροατές΄ ενώ όσα λέγονται από άνθρωπο διεφθαρμένο, που αδιάντροπα μεταχειρίσθηκε αυτό τούτο το σώμα του και χωρίς συστολή κατέφαγε την πατρική του περιουσία, και αν ακόμη ήταν ο καλλίτερος των ρητόρων, (έκρινε) ότι πάλι δεν θα συνέφεραν στους ακροατές του. Αυτούς τους πολίτες αποκλείει από το βήμα και δεν τους επιτρέπει  να ομιλούν στις δημόσιες συνελεύσεις.

   Αν δε κάποιος με αυτή την διαγωγή, παρ’ όλα αυτά, όχι μόνο παίρνει τον λόγο αλλά και συκοφαντεί και ασχημονεί  και γίνεται ανυπόφορος στην πόλη, ο νόμος ορίζει ότι «κάθε Αθηναίος που απολαύει των πολιτικών του δικαιωμάτων, δικαιούται να εγείρει δημόσια αγωγή και να αξιώσει την δοκιμασία του ρήτορος». Εσάς δε έταξε ο νόμος δικαστές για να αποφανθείτε επί της δοκιμασίας.»

   Από την ανάπτυξη του θέματος διαπιστώσαμε ότι ο φαύλος και αισχρός βίος κατά τους αρχαίους προγόνους μας ήτο απαγορευτικός για το σημαντικώτερο δικαίωμα της αρχαιότητος: Της ελευθερίας του Λόγου! Τα συμπεράσματα είναι σημαντικά: 1. Η δημοκρατία έχει υποχρέωση να προστατέψει τα ήθη. Γι αυτό δεν μπορεί κάποιος να αγορεύσει ενώπιον του λαού, όταν  δέρνει και χτυπά τον πατέρα του ή την μητέρα του ή δεν τους παρέχει τροφή ή στέγη. Ο νόμος του απαγορεύει να ομιλήσει. Το σκεπτικό απλό και σαφές: Διότι εάν κάποιος φέρεται ελεεινά προς εκείνους, τους οποίους οφείλει να τιμά όσον και τους θεούς, πώς θα φερθεί αυτός στην πόλη ολόκληρη; Άρα  η Αθηναϊκή δημοκρατία προστάτευε την τιμή προς τους γονείς. 2. Η ίδια απαγόρευση ίσχυε για τους ανυπότακτους και τους λιποτάκτες ριψάσπιδες. Το σκεπτικό επίσης απλό και σημαντικό. Δεν μπορείς να δίνεις συμβουλές στην πόλη αφού δεν πήρες τα όπλα υπέρ αυτής ή από δειλία την άφησες ανυπεράσπιστη. Φαντασθείτε απλώς τι θα γινόταν σήμερα αν ίσχυε αυτός ο νόμος!!! 3. Η απαγόρευση, η οποία αφιερώνεται στην πολιτισμένη (των ανωμάλων μορφωμάτων) Ευρώπη, ίσχυε επίσης για τους κιναίδους, διότι έκρινε ο νομοθέτης ότι εκείνος που πωλεί το σώμα του προς εξευτελιστική χρήση, εύκολα θα πωλήσει και τα συμφέροντα της πόλεως. 4. Επίσης αποκλείει του δικαιώματος να ομιλούν δημοσίως όλους εκείνους που  έφαγαν την πατρική τους περιουσία ή οποιαδήποτε άλλη κληρονομιά, διότι έκρινε ότι εκείνος που κακώς διεχειρίσθη τα ιδιωτικά του συμφέροντα, καθ’ όμοιο τρόπο θα διέθετε και τα κοινά. 5. Τέλος, αν  κάποιος  με αυτή την διαγωγή, παρ’ όλα αυτά, όχι μόνο παίρνει τον λόγο αλλά και συκοφαντεί και ασχημονεί  και γίνεται ανυπόφορος στην πόλη, ο νόμος ορίζει ότι «κάθε Αθηναίος που έχει πολιτικά  δικαιώματα, δικαιούται να εγείρει δημόσια αγωγή και να αξιώσει την «δοκιμασία» του ρήτορος».

   Το ερώτημά μου ύστερα από όλα αυτά είναι πολύ απλό: Αν όλα αυτά ίσχυαν σήμερα, πόσοι από τους ελευθερολαλούντες πολιτικολογούντες ή μη «θολοκουλτουριάρηδες» στα διάφορα βήματα, Ελλάδος και Ευρώπης, θα είχαν πραγματικά το δικαίωμα να ομιλούν; Η απάντηση είναι όλη δική σας.

Type rest of the post here