ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ ΤΗΣ ΕΡΥΘΡΑΙΑΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΔΩΣΑΝ ΑΜΑΧΗΤΙ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΤΟΥΡΚΟΥΣ

Του Βλάση Αγτζίδη
Διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας, μαθηματικού

Οι φιλομοναρχικές κυβερνήσεις ακολούθησαν εντελώς ξενόδουλη πολιτική, υποτασσόμενες στα κελεύσματα των προστατών – συμμάχων, αποστερώντας από τους Μικρασιάτες το δικαίωμα της αυτόνομης άμυνας και της διαχείρισης της μοίρας τους
Η Χερσόνησος της Ερυθραίας υπήρξε μια από τις πλέον πυκνοκατοικημένες από ελληνικό πληθυσμό περιοχές της δυτικής Μικράς Ασίας. Ελάχιστη είναι η απόσταση που τη χωρίζει από τη Χίο, ενώ μορφολογικά θυμίζει μεγάλο νησί του Ανατολικού Αιγαίου.
Η Χερσόνησος της Ερυθραίας, όπως και η χερσόνησος της Κυζίκου στη Θάλασσα του Μαρμαρά, αποτελούσαν δύο ελληνικές μικρασιατικές περιοχές, προστατευμένες από την ίδια τη φύση. Ακριβώς αυτή η διαμόρφωση έδινε και στις δύο περιοχές τη δυνατότητα οργάνωσης μιας αδιαπέραστης αμυντικής γραμμής που θα μπορούσε να προστατεύσει για ένα διάστημα την περιοχή από τις κεμαλικές επιθέσεις.

Η κριτική που ασκήθηκε στις φιλομοναρχικές κυβερνήσεις του Λαϊκού Κόμματος, που προέκυψαν από τις μοιραίες εκλογές του Νοεμβρίου του 1920, είναι ότι δεν έλαβαν καθόλου υπόψη την προστασία των ελληνικών περιοχών και ειδικά του Σαντζακίου Σμύρνης, με την εκπόνηση σχεδίων άμυνας. Είναι γνωστό ότι οι φιλομοναρχικές κυβερνήσεις κατά τη σχεδόν διετή διαχείριση της μικρασιατικής κρίσης παλινδρόμησαν μεταξύ αντιδιαμετρικών θέσεων. Θέσεων που κυμαίνονταν μεταξύ της οριστικής αποχώρησης από τη Μικρά Ασία και της κατάληψης της Αγκυρας. Σε κάθε εκδοχή όμως ακολούθησαν εντελώς ξενόδουλη πολιτική, υποτασσόμενες στα εκάστοτε κελεύσματα των μεγάλων προστατών – συμμάχων, υποτιμώντας και αγνοώντας τον ίδιο το λαό, αποστερώντας από τους Μικρασιάτες το δικαίωμα της αυτόνομης άμυνας και της πολιτικής διαχείρισης της δικής τους μοίρας. Μόνο στο πλαίσιο αυτό μπορεί να ερμηνευτεί η άρνηση εκπόνησης ενός σχεδίου άμυνας της παραλιακής ζώνης και της εσπευσμένης αποχώρησης του ελληνικού στρατού μετά την ήττα του Αυγούστου, αδιαφορώντας ολοκληρωτικά για τη μοίρα του άμαχου πληθυσμού.

Από την πρώτη προσφυγιά. Από τον Μάιο του 1914 έως τα τέλη Ιουνίου του 1914, 70.000 Ερυθραιώτες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να γίνουν πρόσφυγες στην Ελλάδα (από: Μ. Κορομηλά – Θ. Κοντάρας, «Ερυθραία, ένας ευλογημένος μικρόκοσμος στην καρδιά της Ιωνίας», 1997)


Η άρνηση των μοναρχικών για άμυνα στη Χερσόνησο της Ερυθραίας, δεδομένης της τοπογραφίας της, αλλά και της αδιαμφισβήτητης κυριαρχίας στη θάλασσα του πολεμικού ναυτικού, έγινε κατηγορία κατά τη «Δίκη των Εξ». Θεωρήθηκε ότι η άρνηση διατήρησης της Χερσονήσου υπό τον ελληνικό έλεγχο, αποδυνάμωσε εντελώς την ελληνική πλευρά από διαπραγματευτικά μέσα που ήταν απαραίτητα στο διπλωματικό παρασκήνιο της Συνθήκης των Μουδανιών. Και ότι έθεσε οριστικό τέλος -από συμμαχικής πλευράς- σε κάθε ελληνική διεκδίκηση επί των εδαφών της ηττημένης στον Α” Παγκόσμιο Πόλεμο νεοτουρκικής Αυτοκρατορίας.


http://mikrasiatis.gr/to-teleytaio-kefalaio-tis-mikrasiatikis-katastrofi/
http://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=399906
http://kars1918.word press .com/