ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ : Ο ΠΡΩΤΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΓΙΑΤΡΟΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821

Ο Απόστολος Μαυρογένης γεννήθηκε τον Ιανουάριο του 1792 στην Πάρο, από ξακουστή οικογένεια με μεγάλη ιστορία και οικονομική επιφάνεια και με απώτερη καταγωγή από την Κρήτη. Μέλη της οικογένειας του είχαν λάβει ανώτατα αξιώματα από την Οθωμανική Πύλη, ενώ πολλοί άλλοι είχαν υψηλές επιδόσεις στα γράμματα. Η οικογένεια του Απόστολου αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το νησί λόγω Τουρκικών διωγμών και να μεταβεί στην Μυτιλήνη, όταν αυτός ήταν σε παιδική ηλικία. Τότε ο Απόστολος για λόγους ασφαλείας, αναγκάστηκε να μεταβεί στον θείο του Στέφανο Μαυρογένη που βρισκόταν στην Βιέννη ως πρέσβης της Τουρκίας. Ζώντας σε ένα ιδιαίτερα ευνοϊκό περιβάλλον απέκτησε σημαντική μόρφωση την οποία και ολοκλήρωσε μεταβαίνοντας στην Πίζα όπου σπούδασε την ιατρική, επιστήμη ιδιαίτερα δημοφιλή εκείνη την περίοδο. Ο Μαυρογένης μιλούσε Γαλλικά, Αραβικά, Τουρκικά και Ιταλικά, γεγονός πολύ σπάνιο για εκείνη την εποχή.

Η επανάσταση του 1821 βρήκε τον Μαυρογένη στην Ιταλία να ολοκληρώνει τις σπουδές του. Το νέο του ξεσηκωμού τον ενθουσίασε και χωρίς δεύτερη σκέψη εγκατέλειψε το πανεπιστήμιο και μετά από ένα περιπετειώδες ταξίδι έφτασε μαζί με 7 Ιταλούς συντρόφους του στην επαναστατημένη Ελλάδα. Αμέσως γνωρίστηκε με τον Κολοκοτρώνη τον οποίο είχε ακολουθήσει στον θρίαμβο στα Δερβενάκια, τον Παπαφλέσσα και τον Νικήτα Σταματελόπουλο. Κατά την διάρκεια του Αγώνα πολύ λίγοι γιατροί προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στα Ελληνικά στρατόπεδα εκ των οποίων η συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν ξένοι. Γενικά οι υγειονομικές υπηρεσίες στην Επαναστατημένη Ελλάδα ήταν ανύπαρκτες και πολύ συχνά οι σοβαροί τραυματισμοί στην μάχη οδηγούσαν σε σίγουρο θάνατο. Για τον λόγο αυτό, τα πρόσωπα που γνώριζαν ακόμη και τις βασικές αρχές της ιατρικής επιστήμης είχαν μεγάλο κύρος στην επαναστατημένη Ελληνική κοινωνία.

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον οι υπηρεσίες του Μαυρογένη υπήρξα πολύτιμες και αναγνωρισμένες σε σημείο ώστε όταν ήρθε ο Καποδίστριας και δόθηκαν τα πρώτα αξιώματα, ο Μαυρογένης διορίστηκε πρώτος στρατιωτικός ιατρός στο στρατιωτικό νοσοκομείο της Σαλαμίνας με μισθό 70 φοίνικες και τρεις μερίδες ψωμιού. Σύμφωνα με μαρτυρίες των διοικητών του ο Μαυρογένης δεν περιορίστηκε μόνο στο να προσφέρει αμισθί τις ιατρικές του υπηρεσίες, αλλά πολέμησε με καρτερία και γενναιότητα στην πρώτη γραμμή στις μάχες της Δραμπάλας και των Δερβενίων κατά του Ιμπραήμ.

Επί Όθωνος του αναγνωρίστηκε μια μικρή τιμητική σύνταξη με την οποία έζησε ξεπερνώντας τα 100 χρόνια. Τιμήθηκε με πολλά παράσημα και διακρίσεις τόσο από τον Όθωνα όσο και απόν Βασιλιά Γεώργιο ενώ ήταν πολύ συχνά καλεσμένος στις εκδηλώσεις τους. Παρά το προχωρημένο της ηλικίας του διατηρούσε την πνευματική του διαύγεια, έχοντας όμως χάσει την όραση του. Την τελευταία του συνέντευξη την έδωσε στον δημοσιογράφο και λογοτέχνη Ζαχαρία Παπαντωνίου για λογαριασμό της εφημερίδας "Σκρίπ" το 1904. Πέθανε στην Αθήνα στις 7 Νοεμβρίου 1906, τελευταίος από τους σημαντικούς αγωνιστές του 1821.   

Πηγές

Απόστολος Μαυρογένης: ο πρώτος στρατιωτικός ιατρός, άρθρο στο Ιστορικό περιοδικό "Τότε" τεύχος 41 

http://mavrogeni.blogspot.gr/ 

Άρθρο του Ζαχαρία Παπαντωνίου στην εφημερίδα "ΣΚΡΙΠ" to 1904

 

http://www.istorikathemata.com/