ΝΕΟΤΟΥΡΚΟΙ ΚΑΙ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί το 1907 πόσο αιματηρός θα ήταν ο αιώνας που άρχιζε  για όλη την Ευρώπη αλλά κυρίως στα Βαλκάνια,  όπου οι αλλαγές που θα γίνονταν δεν χωρούσαν σε ανθρώπινο νου.

Χιλιάδες νεκροί, εκατοντάδες χιλιάδες ξεριζωμένοι. Βίαιες μετακινήσεις λαών, προσφυγιά, κακουχίες τεράστιες, πρωτοφανείς ιστορικές ανακατατάξεις. Πέρα όμως από όλα αυτά έγιναν αρκετά σημαντικά πράγματα για το ελληνικό κράτος. Μεγέθυνε τα σύνορά του, προστέθηκαν οι λεγόμενες ‘νέες χώρες’. Άλλαξε η φυσιογνωμία του.

Το 1908 όταν ο αγώνας για την επικράτηση του ελληνισμού στη Μακεδονία έγειρε δικαίως υπέρ των Ελλήνων, το περιοδικό ‘Ελλάς’ δεν έπαυσε να δημοσιεύει σχετικά κείμενα και φωτογραφίες μακεδονομάχων για την ελληνικότητα της Μακεδονίας.

Όπως στη  φωτο 1 , όπου κάτωθεν σημειώνεται: « Σώμα ελληνομακεδονικόν υπό τον καπετάν Παύλο Αραχωβίτην. Ο δεξιά του εις το μέσον της δευτέρας γραμμής καθημένου, επίσης καθήμενος είνε ο γραμματεύς του σώματος κ. Εμμανουήλ Πατεράκης, όστις απέστειλε ημίν πάσης τας εν τω παρόντι φύλλω δημοσιευμένας Μακεδονικάς εικόνας.»

Η πολιτειακή όμως αλλαγή που πραγματοποιήθηκε στο οθωμανικό κράτος, με την καθιέρωση του Συντάγματος και της ελεύθερης έκφρασης των λαών, που βρίσκονταν υπό την οθωμανική κυριαρχία, έδωσε νέο πνεύμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

 

φωτό 2

Τότε οι μαχητές της Μακεδονίας -κατά των Βουλγάρων αλλά και κατά των Τούρκων-, άφησαν τα όπλα και έδωσαν τα χέρια  στους Οθωμανούς. Καθοριστική φωτογραφία για τη σχέση αυτή είναι του Γιάννη Ράμναλη, του σκληρού Ελληνομακεδόνα οπλαρχηγού από τη Ράμνα των Κρουσίων του Κιλκίς, που σφίγγει το χέρι του Οθωμανού μετά την πολιτειακή αλλαγή της Τουρκίας. (φωτο 2). 

Κάτω από τις εξηγήσεις των φωτογραφιών αναφέρεται: «Αι δύο αύται εικόνες χαρακτηρίζουν ευγλώττως την επελθούσαν μεταβολήν εις τας σχέσεις των Ελλήνων και Τούρκων μετά την ανακήρυξιν του Συντάγματος.»

(Παρενθετικά στο σημείο αυτό αναφέρουμε πως λίγες περιοχές, κυρίως ορεινές κράτησαν τα αρχαία ονόματά τους στο Κιλκίς. Η Ράμνα είναι αρχαία ελληνική ονομασία  του αγκαθωτού θάμνου που σήμερα λέμε Παλιούρι. Η επιστημονική ονομασία είναι rhamnus paliourus. Εξ’ άλλου Ραμνούς ήταν δήμος της αρχαίας Αττικής, ονομασία που προήλθε από την περιοχή όπου φύονταν Ράμνοι, επίσης η Νέμεσις είχε το επίθετο Ραμνουσία, για ευνόητους λόγους.)

 Την εποχή αυτή δεν λείπουν και τα δημοσιεύματα για την οργάνωση του βουλγαρικού στρατού, αφού το βουλγαρικό κράτος δεν έπαυσε να εκδηλώνει το ενδιαφέρον του για προσάρτηση σε αυτό της Μακεδονίας.

φωτο 3

 Έτσι έχουμε τη δημοσίευση της φωτο 3, όπου σημειώνεται: «Ο Βουλγαρικός Στρατός- Κατασκευή προσωρινής γεφύρας, υπό των σκαπανέων. (φωτογραφία Μιχαήλωφ).»

Η πολιτειακή αλλαγή στην Οθωμανική Τουρκία έδωσε το έναυσμα της προσέγγισης μεταξύ των δύο λαών.

 Σε αυτό πρωτοστατεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση, και μάλιστα αυτή του Βόλου, όπου ο πρώην δήμαρχος της πόλης κ. Γεωργιάδης με δημοτικούς συμβούλους και πολίτες του Βόλου επισκέπτεται με πλοίο τη Θεσσαλονίκη. Γίνεται  εκεί δεκτός με μεγαλοπρέπεια από το δήμαρχο της τουρκικής Θεσσαλονίκης  Αδίζ Βέη.

Η επίσκεψη αυτή η οποία χαρακτηρίστηκε ως «εκδρομή των Θεσσαλών εις Θεσσαλονίκη», δόθηκε τότε μεγάλη δημοσιότητα από τα μέσα ενημέρωσης για να τονιστεί πως η αλλαγή στην Τουρκία ήτανε σημαντική.

Στη φωτογραφία (4) που παραθέτουμε στην οποία αναφέρεται : «Οι Θεσσαλοί εν Θεσσσαλονίκη- Παρέλασις των εκδρομέων μέσω της μεγάλης οδού Καλαμαριάς εν Θεσσαλονίκη», διακρίνουμε την επιγραφή: «modes Messioli Πιλοποιός».

 

φωτο 5

Μια σχετική φωτογραφία δημοσιεύεται πρωτοσέλιδα στην «Ελλάδα» στις 16 Νοεμβρίου 1908, όπου δείχνει αδελφωμένα τα παιδιά όλων των εθνών  του τουρκικού κράτους. Η φωτογραφία αυτή (φωτο 5) η οποία «εστάλη υπό του κ. Φωκ. Φωτιάδου, εξ Αϊδινίου της Μικράς Ασίας», στο κάτω μέρος αναφέρει:

« Η φωτογραφία παριστάνουσα τέκνα Ελλήνων και αλλοεθνών με τας σημαίας των, ελήφθη κατά τας εορτάς, εν τω μέσω του ενθουσιασμού επί τη ανακηρύξει του Συντάγματος. Ήδη όμως με τας εκλογάς οι Νεότουρκοι φαίνονται λησμονούντες τους ενθουσιασμούς εκείνους της αδελφοποιήσεως και προϋκάλεσαν τα τελευταία γεγονότα εν Κωνσταντινουπόλει, Σμύρνη και εις άλλας πόλεις της επικρατείας, δια της σκανδαλώδους εκλογικής των επεμβάσεως.»

Ο σχολιασμός αυτός διευκρινίζει σαφώς τη νοθεία που έγινε στις εκλογές για την ανάδειξη των αντιπροσώπων των λαών στην τουρκική επικράτεια.

  © mikres-ekdoseis- Γιῶργος  Ἐχέδωρος