''Α ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (1912-1913) - Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΞΟΡΜΙΣΗΣ'' ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ

Γράφει ο Ιστορικός Γαβριήλ Μιχαήλ Δημητριάδης

Σε αυτή την ιστορική μελέτη του ο Βασίλης Αναστασόπουλος, αξιωματικός των Τεθωρακισμένων, επιχειρεί να σκιαγραφήσει τους αγώνες των ελληνικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου στα εδάφη της Μακεδονίας, της Ηπείρου και στη θάλασσα του Αιγαίου, όπως επίσης και τις πρώτες προσπάθειες της νεοσύστατης ελληνικής Πολεμικής  Αεροπορίας. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι αποτελούν σταθμό στην ιστορία του ελληνικού έθνους, αφού προκάλεσαν καταλυτικές ανακατατάξεις ως προς τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας στα Βαλκάνια και γενικότερα τον ευρωπαϊκό χώρο. Ένα σύνολο κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών αλλαγών σηματοδότησαν την ανάδυση ενός νέου status quo στη Βαλκανική Χερσόνησο.

 

Η ιδέα του διαμελισμού της καταρρέουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η διάθεση ικανοποίησης των εθνικών πόθων των βαλκανικών λαών (με ότι αυτό συνεπαγόταν για τις μεταξύ τους σχέσεις), οδήγησαν την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο σ’ έναν κοινό συνασπισμό απέναντι στον «μεγάλο ασθενή» της Ευρώπης. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία προσπάθησε, μέσα στο πλέγμα των διαπλοκών των ευρωπαϊκών Αυλών, να διατηρήσει ακλόνητα τα ερείσματά της στον χώρο της Βαλκανικής,  όπου τα χριστιανικά κράτη παρουσιάζονταν ως κληρονόμοι της. Εμφορούμενες από αλυτρωτικές τάσεις, οι τέσσερεις βαλκανικές χώρες εκμεταλλεύτηκαν τους κλυδωνισμούς στο εσωτερικό του οθωμανικού κράτους και διεκδίκησαν με δυναμικό τρόπο τα εδάφη του. Ανέλαβαν πρωτοβουλίες για τη σύναψη διμερών αμυντικών συνθηκών και στρατιωτικών συμβάσεων, παραμερίζοντας προσωρινά τα μεταξύ τους αντικρουόμενα συμφέροντα, χωρίς όμως να τεθούν όροι και υποχρεώσεις που δέσμευαν τα συμβαλλόμενα μέρη την επαύριο του πολέμου. Έτσι, ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος αποτέλεσε το εφαλτήριο για τη μεγαλειώδη εξόρμηση του ελληνικού έθνους, που σκοπό είχε την ενσωμάτωση του ελληνικού στοιχείου της πάλαι ποτέ κραταιάς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον εθνικό κορμό. Οι συνεχείς στρατιωτικές επιχειρήσεις στην ξηρά, οι ναυτικοί αγώνες, με την ελπιδοφόρα υποστήριξη της πρωτοεμφανιζόμενης Αεροπορίας, ανέδειξαν μια νέα Ελλάδα, η οποία είχε τη δυναμική να διεκδικεί  και να επιτυγχάνει τους ιστορικά δίκαιους σκοπούς της.

Αυτός ο πόλεμος δεν ήταν βέβαια ο τελευταίος στα Βαλκάνια, αφού αναπόφευκτα οι πρώην σύμμαχοι έλυσαν τις διαφορές τους αμέσως μετά, σε μια δεύτερη σύγκρουση, βραχύβια αλλά εξαιρετικά απάνθρωπη, τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμος. Κύριο γνώρισμα αυτού του πολέμου, κατά τη διάρκεια του οποίου, η Βουλγαρία στράφηκε εναντίον των πρώην συμμάχων της, ήταν οι εκτεταμένες βιαιότητες των Βουλγάρων, που άγγιξαν τα όρια της εθνοκάθαρσης, σε βάρος των ελληνικών πληθυσμών στις πόλεις και τα χωριά της Μακεδονίας. Το έργο συνοδεύεται από 22 χάρτες, 77 ασπρόμαυρες και έγχρωμες φωτογραφίες, πίνακες διοίκησης και συγκρότησης του Ελληνικού και του Τουρκικού Στρατού, ελληνική και ξένη βιβλιογραφία καθώς και ευρετήριο κύριων ονομάτων και γεωγραφικών όρων. 

Βασίλης Αναστασόπουλος

Α΄ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (1912-13) - Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΞΟΡΜΗΣΗΣ

Εκδόσεις Γκοβόστη

Αθήνα 2012, σσ. 179

 

http://www.istorikathemata.com/2012/12/First-Balkan-War-1912-1913-by-Basil-Anastasopoulos.html

 Type rest of the post here