ΟΙ ΝΑΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

 

του Ιωάννη Σ. Παπαφλωράτου

 

Απόσπασμα απο το περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΑ των εκδόσεων ΠΑΠΥΡΟΣ τεύχος Μαϊου 515

 

Τον μήνα αυτόν συμπληρώνονται 70 χρόνια από τη Μάχη της Κρήτης. Τα σχετικά γεγονότα είναι μάλλον γνωστά, ελάχιστοι όμως γνωρίζουν ότι πέραν της γιγαντιαίας σύγκρουσης και των πολλών διαφορετικών τοπικών μαχών που έλαβαν χώρα σε διάφορα σημεία της μεγαλονήσου για την απόκρουση των Γερμανών αλεξιπτωτιστών, διεξήχθη και ένας άλλος αγώνας στη θάλασσα γύρω από το νησί. Αρχικώς το βρετανικό ναυτικό προσπάθησε να εμποδίσει την αποστολή ενισχύσεων (σε άνδρες και βαρύ οπλισμό) προς τα δεινώς δοκιμαζόμενα τμήματα των Γερμανών αλεξιπτωτιστών που είχαν εγκλωβιστεί σε διάφορα, απομονωμένα μεταξύ τους, προγεφυρώματα. Μετά την επικράτηση των γερμανικών στρατευμάτων και την κατάληψη των αεροδρομίων της νήσου, μείζων στόχος των Βρετανών κατέστη η διάσωση των ανδρών τους και η ασφαλής μεταφορά τους στην Αλεξάνδρεια. Ο σκοπός αυτός ήταν πολύ δύσκολο να επιτευχθεί λόγω της απόλυτης κυριαρχίας των Γερμανών στον αέρα.

Η νΗσος Κρήτη έχει ιδιαίτερη στρατηγική αξία διότι βρισκόµενη στο µέσο της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου ελέγχει τις αεροπορικές και τις θαλάσσιες συγκοινωνίες από τα ανατολικά προς τα δυτικά και από Βορράν προς Νότον, αποτελώντας ιδανική βάση αεροναυτικών επιχειρήσεων προς κάθε κατεύθυνση. Η στρατηγική της θέση είχε ως αποτέλεσμα να βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τόσο των Αγγλογάλλων όσο και των δυνάμεων του Άξονα από τα πρώτα έτη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το Λονδίνο ήθελε να διασφαλίσει την επικοινωνία του με την Αίγυπτο και κατ’ επέκταση με την Ινδία, ενώ η Ρώμη επιθυμούσε να παραμείνει ανοικτή η θαλάσσια οδός με τα ιταλοκρατούμενα (από το 1912) Δωδεκάνησα. Η Ιταλία είχε παραμείνει ουδέτερη στη σύρραξη αυτή ως τον Ιούνιο του 1940. Τότε η ηγεσία της, πεπεισμένη για τη νίκη της Γερμανίας και τον επικείμενο τερματισμό του πολέμου, εξήλθε της «ενόπλου ουδετερότητος» εναντίον των Αγγλογάλλων. 

Καθ’ όλη τη διάρκεια του θέρους του 1940 η Ρώμη προέβη σε μια σειρά προκλητικών ενεργειών εις βάρος των Αθηνών, με αποκορύφωμα τον τορπιλισμό του εύδρομου «Έλλη», τη 15η Αυγούστου. Την 28η Οκτωβρίου εκείνου του έτους ο Ιταλός πρεσβευτής στην Αθήνα Εμανουέλε Γκράτσι επέδωσε ένα τελεσίγραφο στον Έλληνα κυβερνήτη Ιωάννη Μεταξά. Το κείμενο αυτό έβριθε προφάσεων προκειμένου να δικαιολογηθεί η απρόκλητη ιταλική επίθεση εναντίον της Ελλάδας, η κυβέρνηση της οποίας είχε τηρήσει σε μεγάλο βαθμό την ουδετερότητα μεταξύ των εμπολέμων παρ’ όλες τις προκλήσεις των οργάνων της Ρώμης. Οι Ιταλοί ήλπιζαν να αποδείξουν ότι ήταν ισάξιοι των εταίρων τους στον Άξονα Γερμανών, οι στρατιωτικές επιτυχίες των οποίων είχαν καταπλήξει την οικουμένη. Ο Μεταξάς απέρριψε το τελεσίγραφο και τα ιταλικά στρατεύματα παραβίασαν την ελληνοαλβανική μεθόριο στις 5.30 π.μ. της 28ης Οκτωβρίου. Η δυσάρεστη για τις δυνάμεις της Ρώμης έκβαση του πολέμου αυτού υποχρέωσε τη σύμμαχό της Γερμανία να παρέμβει. Αρχικώς το Βερολίνο δραστηριοποιήθηκε παρασκηνιακά για τη σύναψη ανακωχής μεταξύ Αθηνών και Ρώμης. Η γερμανική πρωτοβουλία εκδηλώθηκε τον Δεκέμβριο του 1940 αλλά δεν τελεσφόρησε. Ταυτόχρονα σχεδόν εκπονήθηκαν σχέδια για μία εκστρατεία στη Βαλκανική προκειμένου να αποτραπεί η δημιουργία ενός εχθρικού θύλακα στα πλευρά των γερμανικών στρατευμάτων κατά το προηγούμενο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου

http://www.istoria.gr/index.php?mod=articles&action=disArcArt&issue=86&id=1023