ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΡΙΚΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΟΠΩΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΚΕ ΑΠΟ ΔΥΟ ΠΕΡΙΗΓΗΤΕΣ

WILLIAM MARTIN LEAKE, F.R.S. &C: ‘’ TRAVEL in NORTHEN GREECE’’. In four volumes. VOLL. II. LONDON: J. RODWELL, NEW BOND STREET. 1835 σελ. 399.

Richard Chandler . “Travels in Greece”. Society of Dilettani. London, England.

Η παρουσίαση της σημερινής σημείωσης γίνετε από ελεύθερη μετάφραση που αναγκαζόμαστε να κάνουμε, εφόσον τα βιβλία που αναφέρονται δεν έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά. Όσες δε λέξεις, φράσεις, δεν είναι με έντονο χρώμα μέσα στη μετάφραση, είναι δικές μας προσθήκες για  γίνει αντιληπτό το κείμενο.

Σας ευχαριστούμε για την κατανόηση. 

Μετάφραση:

Τα νομίσματα χρυσίνους που έκοψε ο βυζαντινός αυτοκράτορας Αναστάσιος Α’.

"...Μια επιγραφή που αντέγραψε ο Τσάντλερ (1) από τα Μέγαρα, δείχνει ότι οι πύργοι της είχαν επισκευαστεί στο τέλος του πέμπτου αιώνα μ.Χ., από τον Διογένη Count, όπου ήταν ένας αξιωματικός του αυτοκράτορα Αναστασίου Α'(2) (πιθανών Άρχοντας/Διοικητής των Μεγάρων). Αλλά σε μεταγενέστερες εποχές, η βυζαντινή αυτοκρατορία/κυβέρνηση στάθηκε ανίκανη να παρέχει οποιαδήποτε προστασία σε αυτές τις ακτές από τους πειρατές ή τους στόλους της Ευρώπης, όμως και ο τουρκικός στόλος φάνηκε ανίκανος για αυτό το έργο. Έτσι  οι κάτοικοι των Μεγάρων, περισσότερο από μία φορά είχαν υποχρεωθεί να εγκαταλείψουν την πόλη , και να συσπειρωθούν στα χωριά της Oneia (στα όρη Γεράνεια – Πατέρα).

(Τσάντλερ, ‘’Ταξίδια στην Ελλάδα’’, γ. 43. Innsc. Αντ. 130. Ο ίδιος ο Διογένης είχε αποκτήσει μεγάλη πίστωση καθώς απέσπασε την  Claudiopolis από τους εξεγερμένους Isaurians, και επανήρθε στη κυριαρχία του  αυτοκράτορα Αναστασίου. Στα Μέγαρα ο Διογένης Κουντ δαπάνησε, σύμφωνα με την επιγραφή (που φανερώνεται ότι είχε διαβάσει ο Richard Chandler στα Μέγαρα, όπως δηλώνει στο βιβλίο του“Travels in Greece” ), 100 τεμάχια χρυσού (χρυσινούς) στους πύργους, και του απέμειναν άλλα 150 τεμάχια, με 200 πόδια  μάρμαρο, για την κατασκευή των δημόσιων  λουτρών (και  αυτά τα λουτρά ήταν που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη το 1936, στη περιοχή της αρχαίας αγοράς των Μεγάρων)..."

Αγγλικό αρχικό κείμενο από το βιβλίο του Leake, ‘’ TRAVEL in NORTHEN GREECE’’, 1835 (3) . In four volumes. VOLL. II. σελ. 399.

"...An inscription copied by Chandler at Megara, shows that its towers were repaired in the end of the fifth century, by one Count Diogenes, an officer of the emperor Anastasius.  But in later ages, the Byzantine government was incapable of affording any protection to these coasts from pirates or cruisers of Europe, and the Turkish navy has been so unequal to the task that the inhabitants of Megara have more than once been obliged to abandon the town, and retire to the villages of the Oneia.  (Chandler, Travels in Greece, c. 43. Innsc. Ant. 130. The same Diogenes gained great credit by wresting Claudiopolis from the rebellious Isaurians, and restoring it to the emperor. At Megara he expended, according to the inscription, 100 pieces of gold on the towers, and bestowed 150 pieces, with 200 feet of marble, on the construction of a bath)...''

Η φωτογραφία δείχνει τους δύο πύργους (Άλκαθου και Παλαιόκαστρου) που κατασκεύασε ο βυζαντινός Διογένης Κούντ με χορηγία του Αυτοκράτορα Αναστασίου Α’. Η φωτογραφία προέρχεται από την σελίδα του facebook, ‘’ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΡΩΝ’’ και το Άλμπουμ ΜΕΓΑΡΑ(ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ): https://www.facebook.com/photo.php?fbid=207317465971492&set=a.137082926328280.12107.136992279670678&type=3&theater

Σημειώσεις: 

1. Richard Chandler (1738-1810). “Travels in Greece”.  Ήταν άγγλος λόγιος και αρχαιολόγος, που επισκέφθηκε την Ελλάδα στο διάστημα 1764-66. Η αγγλική αρχαιόφιλη εταιρεία των Dilettanti τον όρισε επικεφαλής της πρώτης επιστημονικής αποστολής που πραγματοποιήθηκε στον ελλαδικό χώρο. Ο Τσάντλερ συνοδευόταν στο ταξίδι του από τον αρχιτέκτονα Nicholas Revett και το ζωγράφο William Pars. Στην αρχή οι τρεις συμπατριώτες επισκέφθηκαν τις αρχαιότητες των παραλίων της Μ. Ασίας. Στη συνέχεια περιηγήθηκαν την Αττική, την Μεγαρίδα, την Πελοπόννησο, τους Δελφούς στη Στερεά. Τα κείμενα του Τσάντλερ απέκτησαν εξαιρετική φιλολογική αξία, οι παρατηρήσεις του εμπλούτισαν με πλήθος στοιχείων τις γνώσεις μας για τη γεωγραφία του ελλαδικού χώρου και τη χωροθέτηση των αρχαιοτήτων. Επίσης ο Τσάντλερ ανέδειξε μέσα από το έργο του τους χαρακτήρες των σύγχρονων Ελλήνων, τα ήθη και τις νοοτροπίες τους, κι αυτό συνιστά σημαντική συμβολή του Τσάντλερ στη διαμόρφωση της δυτικής συναντίληψης για τον Ελληνισμό του 18ου αιώνα.    

Πήγες     Ελευθεροτυπία, Περιοδικό.

http://argolikivivliothiki.gr/2009/03/28/richard-chandler-1738-1810/

2. Ο Αναστάσιος Α’ ήταν Αυτοκράτορας του Βυζαντίου από το 491 έως το 518 μ.Χ. Οπότε ανάμεσα σε αυτή την εικοσιεπταετία θα πρέπει (εάν είναι σωστές οι μαρτυρίες που έχουν καταγραφεί από τον Chandler) να τοποθετήσουμε την κατασκευή των πύργων στο λόφο του Αλκάθου στη πόλη των Μεγάρων και του Παλαιόκαστρου της Νισαίας από τον Βυζαντινό Διογένη Κούντ. Οι πύργοι δε αυτοί ήταν σε σεβαστό ύψος την εποχή που ο Chandler (1764-66) και ο Leake (1806) επισκέφτηκαν τη πόλη των Μεγάρων και τούτο το γνωρίζουμε από παλιές φωτογραφίες και γκραβούρες διάφορων περιηγητών.   

3. Ο άγγλος συνταγματάρχης William Martin Leake (1777–1860) ήταν στρατιωτικός ακόλουθος διαπιστευμένος στην αυλή του Αλή Πασά (κάτι περίπου σαν κατάσκοπος) Είχε κλασσική παιδεία και γνώσεις τοπογραφίας, ταξίδεψε στην Μεγαρίδα, την Πελοπόννησο και στη Βόρεια Ελλάδα τα έτη 1801-1802. Κατέγραψε και περιέγραψε (μεταξύ των όποιων κατασκοπικών του αναφορών προς την Αγγλία) με ακρίβεια  και σχεδόν ανά μίλι  (οι αριθμοί 1.43, 1.57 κ.λ.π., δηλώνουν σαφέστατα αποστάσεις) ιστορικούς χώρους και τόπους. Έγραψε αρκετά βιβλία για την Ελλάδα και μεταξύ αυτών:  ‘’Travels in Northern Greece’’ το 1835, το βιβλίο αυτό είναι που αναφέρεται στη Μεγαρίδα και γνωρίζουμε ότι βρισκόταν στη περιοχή από τη 1η Ιανουαρίου του 1806 για κάποιο χρονικό διάστημα.

Σημ. Ωστόσο δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι, ο Leake δεν πήρε από την Ελλάδα αρχαιότητες, μιας και στα βιογραφικά του στοιχεία υπάρχει ‘’Η συλλογή του των αρχαίων μαρμάρων που παρουσιάστηκε στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου’’…

Βιβλιογραφία:

WILLIAM MARTIN LEAKE, F.R.S. &C: ‘’ TRAVEL in NORTHEN GREECE’’. In four volumes. VOLL. II. LONDON: J. RODWELL, NEW BOND STREET. 1835 σελ. 399.

Richard Chandler . “Travels in Greece”. Society of Dilettani. London, England.