21η ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967 : ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΦΟΡΕΪΝ ΟΦΙΣ ΓΙΑ ΤΟ 1967-68

ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ του Φόρεϊν Όφις που ανοίγουν για τις κρίσιμες χρονιές 1967-68 παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά όχι και μεγάλες εκπλήξεις. Οι Βρετανοί δεν είχαν την παραμικρή υπόνοια ότι οι Παπαδόπουλος και Σία ετοίμαζαν πραξικόπημα. Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις στην αρχή, άλλοτε μίλαγαν για «πραξικόπημα» και άλλοτε για «επανάσταση». Οι Αμερικανοί κι αυτοί δεν είχαν ιδέα, αν και η CIA περίμενε ένα «άλλο» κίνημα, προφανώς των στρατηγών. Η πρώτη αντίδραση των Βρετανών ήταν να μάθουν ποιοι είναι οι πραξικοπηματίες και ποια η αντίδραση του Κωνσταντίνου. Ήταν σε δύσκολη θέση και με τα χέρια δεμένα. Ο ταγματάρχης Αρναούτης ήταν υπό κράτηση και ο πολιτικός του σύμβουλος κ. Μπίτσιος, ήταν άφαντος. Οι φήμες έδιναν και έπαιρναν. Ο Ιππόδρομος του Φαλήρου ήταν γεμάτος, αλλά σταδιακά άδειασε και οι πολιτικοί κρατούμενοι μεταφέρθηκαν στην Γιάρο ή την Λέρο. Ο Ανδρέας Παπανδρέου απασχολούσε ξεχωριστά τους Βρετανούς, ιδιαίτερα μετά την αποφυλάκισή του, «τι θα κάνουμε αν τυχόν έρθει στην Βρετανία και ζητήσει πολιτικό άσυλο;». Μάλιστα έφθασαν μέχρι του σημείου να ρωτήσουν τον πρόεδρο Λίντον Τζόνσον αν τον ήθελε, αλλά εκείνος αρνήθηκε λέγοντας: «Ευχαριστώ, όχι. Έχω ήδη αρκετούς διανοούμενους». Ακολούθησαν αλλεπάλληλες συναντήσεις με τον Κωνσταντίνο και με στελέχη της χούντας και Παπαδόπουλο και όλοι τούς διαβεβαίωσαν ότι σκοπός τους είναι η αποτροπή του «Κομμουνιστικού Κινδύνου» και πως μετά θα αποσύρονταν, αφού προηγουμένως θα απέκλειαν τα «επικίνδυνα στοιχεία». Πιο ευθείς αποδείχθηκαν οι Αμερικανοί, που προειδοποίησαν το καθεστώς, ότι ο δρόμος που έχουν πάρει δεν οδηγεί σε εξομάλυνση. Λίγο αργότερα και το Φόρεϊν Όφις, ύστερα από αρκετές συναντήσεις με την ηγεσία και ιδίως με τον υπουργό Εξωτερικών Παναγιώτη Πιπινέλη, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «αυτοί έχουν εδραιωθεί και δεν έχουν την παραμικρή διάθεση να μετακινηθούν». Αλλά η κυβέρνηση του Χάρολντ Ουίλσον αντιμετώπιζε εσωτερική αντιπολίτευση από τους αριστερούς του Εργατικού Κόμματος και φίλους της Ελλάδας, όπως τον Μάικλ Φουτ και τον Τόνι Μπεν, καθώς και από τον κόσμο της τέχνης και κυρίως από τους γνωστούς αριστερούς ηθοποιούς που ήσαν και φίλοι της Μελίνας Μερκούρη, την οποία λάτρευαν στην Βρετανία. Η Μελίνα, στις 21 Απριλίου 1968 είχε μιλήσει στην μεγάλη συγκέντρωση στην Τραφάλγκαρ Σκουέρ και είχε γίνει στην Βρετανία το σύμβολο στην κίνηση για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Από την άλλη μεριά, οι Βρετανοί δεν ήθελαν να χάσουν την παραγγελία για τις φρεγάτες και οι βιομηχανίες πίεζαν. Τελικά, στο δίλημμα για την αναγνώριση ή μη αναγνώριση του καθεστώτος, η βρετανική κυβέρνηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ήταν αναγκασμένη να κάνει την αναγνώριση, αφού de facto το νέος καθεστώς είχε τον απόλυτο έλεγχο στην χώρα, είτε αυτό άρεσε στην βρετανική κυβέρνηση είτε όχι. Μια άλλη ιδέα των Βρετανών ήταν η άσκηση πιέσεων από τους Αμερικανούς και τους Αγγλοσάξονες (Βρετανούς - Γερμανούς) με τη βοήθεια της Ιταλίας μέσω του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Μπρόζιο, ο οποίος όμως ήταν επιφυλακτικός για τις δυνατότητες επιτυχίας. Εκείνο, όμως, που τελικά ανέτρεψε μέσα σε μία νύχτα τα σχέδια των Βρετανών, ήταν η εισβολή των Σοβιετικών και των στρατευμάτων του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Τσεχοσλοβακία. Από τη στιγμή εκείνη η Ελλάδα των συνταγματαρχών ήταν ένα χρήσιμο πιόνι στην Συμμαχία, αφού ο Πιπενέλης μιλούσε στους Άγγλους για την ανάγκη προετοιμασίας του ΝΑΤΟ να παρέμβει σε περίπτωση που η Σοβιετική Ένωση θα επιχειρούσε κάτι παρόμοιο σε κάποια άλλη χώρα, ιδίως στα Βαλκάνια, όπως λ.χ. Ρουμανία και κυρίως την Γιουγκοσλαβία του Τίτο. Όσο για τον Κωνσταντίνο, το Φόρεϊν Όφις ύστερα από συναντήσεις του πρέσβη τους στην Αθήνα, παρατηρούσε ότι τελεί «υπό εξαναγκασμόν».
----
ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟ 21 Απριλίου 1967
Ύστερα από επαφή του με τον βασιλέα, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι τώρα βέβαιο ότι είναι στενοχωρημένος με την κατάσταση και ότι στην πραγματικότητα βρίσκεται υπό εξαναγκασμόν.
Τηλεφωνική επικοινωνία 21 Απριλίου
Από Αθήνα προς Φόρεϊν Όφις
Η Αθήνα είναι εντελώς σιωπηλή. Ολόκληρη η εσωτερική επικοινωνία έχει παραλύσει. Υπογραφή σερ Ραλφ Μάρεϊ, πρέσβης.
----
Από Αθήνα προς Φόρεϊν Όφις
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ: 21 Απριλίου 1967
Ο σταθμός των Ενόπλων Δυνάμεων (ΥΕΝΕΔ) μετέδωσε διάταγμα, που υποτίθεται (επαναλαμβάνω υποτίθεται) ότι έχει υπογραφεί από τον βασιλέα, τον πρωθυπουργό (Κόλλια) και μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο αναστέλλει 11 άρθρα του Συντάγματος, λόγω του κινδύνου για την εσωτερική ασφάλεια της χώρας, από τους «εσωτερικούς της εχθρούς».
Το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας δεν λειτουργεί και όλες οι αναγγελίες γίνονται από τον σταθμό των Ενόπλων Δυνάμεων.
Ακολούθησε εκτενέστερη έκθεση που επανελάμβανε τα προηγούμενα επείγοντα σήματα, αλλά έδινε και μια πληρέστερη εικόνα:
----
ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΝ ΑΠΟ ΑΘΗΝΑ ΠΡΟΣ ΦΟΡΕΪΝ ΟΦΙΣ. 21 Απριλίου 1967
Με στρατιωτικό πραξικόπημα κατελήφθη η εξουσία, σήμερα, στην Ελλάδα, στη 1.00 μετά τα μεσάνυχτα. Ισχυρές μονάδες στρατού, με άρματα μάχης και θωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, περικύκλωσαν τα ανάκτορα Αθηνών, τα υπουργεία, τον ΟΤΕ και άλλα στρατηγικά σημεία της πρωτεύουσας.
Ο πρωθυπουργός Παναγιώτης Κανελλόπουλος συνελήφθη από στρατιωτικό άγημα υπό τις διαταγές λοχαγού και βίαια σύρθηκε σ' ένα αυτοκίνητο.
Του είπαν ότι συλλαμβάνεται «για την προσωπική του προστασία», όπως αφηγήθηκε η σύζυγός του. Άλλες προσωπικότητες και υπουργοί καίριων υπουργείων έχουν συλληφθεί, τόσο από τη Δεξιά όσο και από την Αριστερά.
Οι δρόμοι της Αθήνας είναι μπλοκαρισμένοι, το αεροδρόμιο Αθηνών έχει καταληφθεί από τον Στρατό και οι πτήσεις έχουν ανασταλεί.
Ο ραδιοσταθμός των Ενόπλων Δυνάμεων μετέδωσε ότι η κυκλοφορία των πολιτών έχει απαγορευτεί και ότι η λειτουργία των σχολείων και του Πανεπιστημίου έχουν ανασταλεί. Το Χρηματιστήριο είναι κλειστό και απαγορεύεται στους πολίτες να αποσύρουν τις καταθέσεις τους από τις τράπεζες.
Επίσης, ο ραδιοσταθμός προειδοποίησε ότι απαγορεύεται αυστηρά η συσσώρευση τροφίμων. Αλλά ο ραδιοσταθμός δεν αποκάλυψε την ταυτότητα του αρχηγού του πραξικοπήματος.


http://clubs.pathfinder.gr/papadopoulos/737845