ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ - ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟ ΧΩΡΙΟ ΓΕΩΡΓΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΩΝ! - 50 ΧΡΟΝΙΑ ΕΡΕΥΝΩΝ

Του Γεωργίου Λεκάκη

Με απόλυτη επιτυχία εστέφθησαν τα 50 χρόνια (Ιούλιος 1961-2011) ερευνών στην θέση Ντικιλί Τας στους Φιλίππους της Καβάλλας, αφού έως τώρα έχουν ελθει στο φως συγκλονιστικά στοιχεία, περί της κατοικήσεως και του πολιτισμού της Ανατολικής Μακεδονίας.
Περί το 6500 π.Χ. (δηλ. την νεολιθική εποχή) χρονολογείται η αρχαιότερη κατοίκηση στην θέση Ντικιλί Τας, κάτι που σημαίνει πως εδώ έχουμε τα αρχαιότερα - έως τώρα - βεβαιωμένα χωριά γεωργών-κτηνοτρόφων - τουλάχιστον - στην Ελλάδα, από απόψεως αρχαιολογικών ευρημάτων! Στην διάρκεια της ανασκαφικής περιόδου 2010, επραγματοποιήθησαν στην τούμπα μια σειρά πυρηνοληψίες (καρότα) έως το φυσικό έδαφος και συνελέχθησαν δείγματα για ραδιοχρονολογήσεις.
Τα αποτελέσματα δείχνουν με βεβαιότητα ότι η θέση κατοικείται από το β΄ μισό της 7ης χιλιετίας π.Χ. - δηλαδή σε εποχή αντίστοιχη με τα παλαιότερα βεβαιωμένα στρώματα της Αρχαιοτέρας Νεολιθικής στην Νέα Νικομήδεια Ημαθίας (Δυτ. Μακεδονίας), ή στο Αχίλλειο και το Σέσκλο της Θεσσαλίας. Επί πλέον, τεκμηριώνεται η ύπαρξη ακολουθίας που καλύπτει όλο το διάστημα της Αρχαιοτέρας και της Μέσης Νεολιθικής (δηλαδή ολόκληρη την 6η χιλιετία), μέχρι την αρχή της Νεωτέρας Νεολιθικής, η οποία ήταν ήδη γνωστή ανασκαφικά. Η ανακάλυψη αυτή συμπληρώνει ένα σοβαρό κενό στον πρώιμο νεολιθικό χάρτη, καθώς έως τότε δεν ήταν γνωστή καμμία θέση γι’αυτές τις περιόδους στην Ανατολική Μακεδονία!
Περί το 5800 π.Χ. (στην Μέση Νεολιθική), όταν στην Θεσσαλία δεσπόζει ο «Πολιτισμός του Σέσκλου» στην θέση Ντικιλί Τας υπάρχουν ενδείξεις για συνεχή κατοίκηση της τούμπας.
Περί το 5400 π.Χ. (στην Νεωτέρα Νεολιθική Ι), όταν αναπτύσσεται ο λεγόμενος βαλκανικός «Πολιτισμός Vinca» και έχουμε τα πρώτα στρώματα κατοικήσεως στους Σιταγρούς, στην θέση Ντικιλί Τας έχουμε τα πρώτα ανασκαμμένα στρώματα και σε αυτά ευρίσκουμε σπίτια, κατασκευές, αντικείμενα.
Περί το 4800 π.Χ. (Νεωτέρα Νεολιθική ΙΙ - Χαλκολιθική), όταν επικρατεί αυτή που είθισται να λέγεται «κοινή βαλκανική πολιτιστική περίοδος», στην θέση Ντικιλί Τας έχουμε την μέγιστη επέκταση του οικισμού. Περί το 4000 π.Χ. εγκαταλείπεται η θέση Ντικιλί Τας.
Περί το 3300 π.Χ. (Πρώιμη Εποχή Χαλκού Ι), έχουμε επανακατοίκηση της τούμπας και πολλές θέσεις στην περιοχή Ντικιλί Τας ιδρύονται ή επανακατοικούνται.
Περί το 2700 π.Χ. (Πρώιμη Εποχή Χαλκού ΙΙ), την εποχή που συμβατικά ιδρύεται η Τροία, επεκτείνεται ο οικισμός.
Περί το 2000 π.Χ. την Μέση Εποχή του Χαλκού, έως τώρα ο οικισμός στο Ντικιλί Τας δεν έχει δώσει ευρήματα. Στην Κεντρική Μακεδονία υπάρχουν οι οικισμοί στον Άγ. Μάμα, στον Καστανά, κ.α.
Περί το 1550 π.Χ. την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, στον μυκηναϊκό πολιτισμό, ο οικισμός εδραιώνεται στην κορυφή της τούμπας. Παράλληλοι οικισμοί στην Κεντρική Μακεδονία: Τούμπας, Καστανά, Ασσήρου, κ.α.
Περί το 1200 π.Χ. κατά την καταστροφή των μυκηναϊκών ανακτόρων, τοποθετείται το τελευταίο προϊστορικό στρώμα κατοικήσεως στον οικισμό της θέσεως των Φιλίππων.
Η εφετινή περίοδος μελέτης στο Ντικιλί Τας πραγματοποιήθηκε από τις 4 Ιουλίου έως τις 19 Αυγούστου 2011, με την συμμετοχή 20 περίπου ερευνητών και τεχνικών, Ελλήνων και Γάλλων, και 12 φοιτητών, κυρίως Ελλήνων (από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) και Πολωνών (από το Πανεπιστήμιο του Poznan). Εδόθη προτεραιότητα στις εργασίες τις σχετικές με την γένεση και την εξέλιξη της τούμπας, καθώς και στην συλλογή και επεξεργασία των αρχαιοβοτανικών καταλοίπων.
 

ΠΗΓΕΣ:
Ρ. Darcque, Χ. Κουκούλη-Χρυσανθάκη, Δ. Μαλαμίδου, Ζ. Τσιρτσώνη και Τ. Βαλαμώτη «Προϊστορικός οικισμός Φιλίππων-Ντικιλί Τας: Η ανασκαφή του 2010», ανακοίνωση στις εργασίες της 24ης Συναντήσεως για το Αρχαιολογικό Έργο στην Μακεδονία και την Θράκη (ΑΕΜΘ), Θεσσαλονίκη, 10-12.3.2011.
Και: http://www.dikili-tash.gr/ Η ιστοσελίδα για το Ντικιλί Τας άνοιξε προσφάτως για το κοινό. Σε πρώτη φάση λειτουργούν η ελληνική και η γαλλική έκδοση.

http://www.xronos.gr/detail.php?ID=74821