Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΚΥΝΟΣ ΚΕΦΑΛΩΝ 364 π.Χ.

Η θηβαϊκή ηγεμονία

Χρονολογία	364 π.Χ.
Τόπος	Κυνός Κεφαλές
Έκβαση	Αμφίρροπο αποτέλεσμα
Μαχόμενοι
Θήβα	Θεσσαλία
Αρχηγοί
Πελοπίδας†	Αλέξανδρος των Φερών
Δυνάμεις
7.000 άνδρες	άγνωστο
Απώλειες
500 - 1.000 άνδρες	3.000 άνδρες

Η μάχη των Κυνός Κεφαλών το 364 π.Χ, ανάμεσα στον Πελοπίδα των Θηβαίων και τον Αλέξανδρο, τύραννο των Φερρών, πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλία στη θέση «Κυνός Κεφαλαί», κατά την εποχή της Θηβαϊκής Ηγεμονίας.

Μετά τη μάχη των Λεύκτρων (371 π.Χ.), η επιρροή των Θηβαίων επεκτάθηκε από την Πελοπόννησο  έως τη Θεσσαλία. Στις Φερές, μια πόλη της Θεσσαλίας (σημ. Βελεστίνο), μετά το θάνατο του Ιάσονα, τυράννου της, την εξουσία την πήρε ο Αλέξανδρος. Το 368π.Χ, ο Πελοπίδας, εκστράτευσε κατά της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας και απροσδόκητα πιάστηκε αιχμάλωτος από τον Αλέξανδρο. Τον επόμενο χρόνο, το 367π.Χ, ο Επαμεινώνδας ηγούμενος ενός εκστρατευτικού σώματος, εκστράτευσε στη Θεσσαλία και κατάφερε να απελευθερώσει τον Πελοπίδα. Ο Αλέξανδρος, μετά την απελευθέρωση του Πελοπίδα αύξησε τη δύναμή του και ανησύχησε το Κοινό των Θεσσαλών. Τελικά το Κοινί των Θεσσαλών ζήτησε τη βοήθεια των Θηβαίων. Οι Θηβαίοι βρήκαν την αφορμή που χρειάζονταν και με ένα στρατό 7.000 ανδρών με αρχηγό τον Πελοπίδα εξεστράτευσαν κατά του Αλεξάνδρου.

Καθώς ο Πελοπίδας έβγαινε από τα τείχη της πόλης του για να πολεμήσει κατά του Αλεξάνδρου, έγινε έκλειψη ηλίου. Οι μάντεις πρόβλεψαν το θάνατο του Πελοπίδα και πολλών στρατιωτών του. Ο Πελοπίδας τελικά αναχώρησε. Μέσω Φαρσάλων,διάβηκε τον ποταμό Ενιπέα, ο οποίος βρίσκεται κοντά στις Κυνός Κεφαλές, όπου κατέφθασε και ο Αλέξανδρος.

Ο Αλέξανδρος διέταξε τους στρατιώτες του να καταλάβουν τους λόφους της περιοχής των Κυνός Κεφαλών. Το ίδιο διέταξε και ο Πελοπίδας. Καθώς και οι δύο αντίπαλοι προσπάθησαν να καταλάβουν τους λόφους, ο Πελοπίδας έστειλε εναντίον του αντίπαλου ιππικού το δικό του θεσσαλικό και βοιωτικό ιππικό. Το ιππικό του Πελοπίδα μετά από μερικά λεπτά ιππομαχίας κατάφερε να νικήσει τον αντίπαλο. Στο μεταξύ ο Αλέξανδρος κατέλαβε τους λόφους και απώθησε την επίθεση του θηβαϊκού πεζικού. Τότε, με μια έξυπνη τακτική κίνηση ο Πελοπίδας ανακάλεσε το ιππικό του και το διέταξε να πλευροκοπήσει το πεζικό του Αλεξάνδρου στους λόφους.
Το πεζικό του Αλεξάνδρου συγκράτησε δύο ή τρεις επιθέσεις του θηβαϊκού πεζικού, αλλά δεν άντεξε και άρχισε να υποχωρεί. Ο Πελοπίδας πολεμώντας στην πρώτη γραμμή με τους άνδρες του, αντίκρισε τον Αλέξανδρο και όρμησε εναντίον του, τρέφοντας βαθύ μίσος γι' αυτόν. Επιτιθέμενος με γενναιότητα εναντίον της φρουράς του Αλεξάνδρου, σκότωσε πολλούς, όμως πληγώθηκε θανάσιμα. Οι στρατιώτες του Πελοπίδα συνέχισαν να πιέζουν τους αντιπάλους τους και τους έτρεψαν σε φυγή. Ο στρατός του Αλεξάνδρου άφησε πάνω από 3.000 νεκρούς στο πεδίο της μάχης, ενώ οι Θηβαίοι κάπου στους 500 ή 1.000.

Μετά τη μάχη οι Θηβαίοι και οι Θεσσαλοί έθαψαν τον Πελοπίδα με μεγάλες τιμές και έστησαν ανδριάντα του στους Δελφούς. Μάλιστα, όπως συνέβαινε τότε με τους ήρωες, οι στρατιώτες του Πελοπίδα έβγαλαν μια τούφα από τα μαλλιά τους. Οι Θηβαίοι, παρά τη νίκη τους ,έχασαν αυτό το μεγάλο στρατηγό και μετά τη μάχη της Μαντινείας όπου σκοτώθηκε ο Επαμεινώνδας, το 362 π.Χ., η Θηβαϊκή Ηγεμονία θα καταρρεύσει.

Οι Μεγαλύτερες Μάχες του Αρχαίου Ελληνικού Κόσμου, εκδόσεις Τάλως, Χάρης Θεοδωράτος, σελ. 258 - 264