ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΘΥΡΙΩΔΙΑΣ ΤΩΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ

Το κείμενο προέρχεται από την εφημερίδα «Επαναστάτης», της 24ης Μαρτίου 1944 και αναφέρεται στα θύματα των Μουσουλμάνων Τσάμηδων στην Παραμυθιά τον Σεπτέμβριο του 1943.

Την 29ην Σεπτεμβρίου του 1943 συνελήφθησαν παρά των Μουσουλμάνων Παραμυθιάς, πρωτοστατούντων των μπέηδων Νουρή Ντίνου, Μαζάρ Ντίνου και Ρετζέπ Ντίνου τεσσαράκοντα εννέα (49) πρόκριτοι της Επαρχίας Παραμυθίας και εξετελέσθησαν ομαδικώς, ως συννενοούμενοι και υποθάλπτοντες τας Εθνικάς Οργανώσεις Ελλήνων Ανταρτών.

Στην αρχή διεδόθη ότι οι συλληφθέντες θα εκρατούντο ως όμηροι και θα απεστέλλοντο εις Ιωάννινα και αι οικογένειαί των φρόντισαν και τους εφοδίασαν με χρήματα, τρόφιμα και διάφορα άλλα είδη.

Αντί ν΄αποσταλούν όμως εις Ιωάννινα μετεφέρθησαν ολίγον έξω της πόλεως παρά το παρεκκλήσιον Άγιος Γεώργιος (Παραμυθιάς) όπου και εξετελέσθησαν παρά Γερμανών και Μουσουλμάνων, αφού τους έβαλαν πρώτα και έσκαψαν μόνοι των τους τάφους των!

Την θλιβεράν τύχην των οι δυστυχείς εγνώριζον από το προηγούμενο βράδυ της εκτελέσεως. Την είχεν εκμυστηρευθεί ένας Γερμανός υπαξιωματικός στον κρατούμενον ιατρόν Ελευθέριον Βαλασκάκην, μη τυχόν μπορούσαν να διαθέσουν κανένα μέσον διά την απαλλαγήν των.

Οι δυστυχείς όμως γνωρίζοντες καλά που οφείλετο η σύλληψίς των το πήραν απόφαση ότι δεν είχαν πλέον ελπίδα σωτηρίας. Ο Έγδαρ Πόε γράφει κάπου: «Τίποτε δεν ομοιάζει με ένα μαύρον διάδρομον όσο ένας μαύρος διάδρομος». Έτσι «τίποτε άλλο δεν ομοιάζει με την τραγωδία των 49 μελλοθάνατων εκείνο το βράδυ όσο η τραγωδία των θυμάτων αυτών της Μουσουλμανικής θηριωδίας και αναλγησίας».

Ο συγκρατούμενος και συνεκτελεσθείς ιερεύς Ευάγγελος Τσαμάτος, ο λεβεντοπαπάς αυτός της Παραμυθιάς, άρχισε την «Μεγάλην Αγρυπνίαν» και το πρωί έψαλλαν οι ίδιοι την Νεκρώσιμον Ακολουθία τους.

Ήταν κάτι το απερίγραπτο και κάτι το εξαιρετικά συγκινητικό οι ώρες εκείνες της αγωνίας τους, οι αγωνιώδεις εκείνες ώρες, που προηγούνται μιας εκτελέσεως. «Όποιος αποτολμά να περιγράψη τέτοιες στιγμές λέγει ο Αντρέγιεφ στους «Εφτά κρεμασμένους του» διαπράττει ιεροσυλία».

Κατά την ώρα της εκτελέσεως τους ωμίλησεν ο συγκρατούμενος και συνετελεσθείς Εμμανουήλ Γκοτζαρέλης, Διευθυντής της Αγροτικής Τραπέζης και Πρόεδρος της Επιτροπής Εθνικού Αγώνος της Παραμυθιάς και πέφτοντας κάτω από τις δολοφονικές σφαίρες των εκτελεστών τους ζητωκραύγασαν όλοι για τη «Μεγάλη Ελλάδα», που γι΄αυτήν έχυναν το αγνό Ελληνικό αίμα τους.

Μετά την εκτέλεση οι Μουσουλμάνοι τους εσύλησαν, τους πήραν τα χρήματα και λοιπά είδη που είχαν, τους έβγαλαν τα ρούχα τους και τα παπούτσια τους και τους έρριξαν στην τάφρο, που οι ίδιοι είχαν ανοίξει.

Αυτοί είναι οι «αδελφοί» και «σύμμαχοι» των Εαμιτών. Οι τεσσαράκοντα εννέα (49) εκτελεσθέντες πρόκριτοι της Παραμυθιάς είναι οι κάτωθι:

1. Ιερεύς Ευάγγελος Τσαμάτος, αρχιερατικός επίτροπος της Ιεράς Μητροπόλεως Παραμυθιάς.
2. Εμμανουήλ Γκοτζαρέλης, διευθυντής της Αγροτικής Τραπέζης Παραμυθιάς και Πρόεδρος του Εθνικού Αγώνος Παραμυθιάς.
3. Ελευθέριος Βαλασκάκης, ιατρός, διευθυντής του Υγειονομικού Κέντρου Νομού Θεσπρωτίας.
4. Απόστολος Χρυσοχόου, συνταξιούχος Σχολάρχης και Γραμματεύς της Ιεράς Μητροπόλεως Παραμυθιάς.
5. Αθανάσιος Ρίγγας, έμπορος.
6. Ευάγγελος Νάστος, έμπορος.
7. Κωνσταντίνος Σιωμόπουλος, Γυμνασιάρχης.
8. Νίκος Γιαννάκης, καθηγητής.
9. Κωνσταντίνος Κατσούλης, διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου.
10. Ευθύμιος Ευαγγέλου, επιχειρηματίας.
11. Νίκος Μπάρμπας, έμπορος υφασμάτων.
12. Σπυρίδων Νικολάου Μπάρμπας, μαθητής του Γυμανσίου.
13. Κωνσταντίνος Κουρσούμης, επιχειρηματίας.
14. Βασίλειος Παπαθανασίου, πρόεδρος των επιστράτων Παραμυθιάς.
15. Περικλής Κακούρης, δημοδιδάσκαλος του Δημοτικού Σχολείου Παραμυθιάς και λογοτέχνης.
16. Ιωάννης Μπαζάκος, δημοδιδάσκαλος.
17. Ανδρέας Στρουγγάρης, έμπορος.
18. Κωνσταντίνος Ιωάννου Κωσταγιάννης, επιχειρηματίας.
19. Παναγιώτης Ιωάννου Κωσταγιάννης, τελειόφοιτος Γυμνασίου.
20. Γεώργιος Σιαμάς, υπάλληλος του Γραφείου Τ.Τ.Τ. Παραμυθιάς.
21. Γεώργιος Πάσχος, έμπορος, αντιπρόεδρος της Κοινότητος Παραμυθιάς.
22. Αθανάσιος Ράφτης, έμπορος.
23. Ιωάννης Μητσιώνης, πρόεδρος του Συλλόγου Πολυτέκνων του Νομού Θεσπρωτίας.
24. Θεοφίλης Φείδης εκ Σαγιάδος, λογιστής της Γεωργικής Υπηρεσίας.
25. Ανδρέας Παρέτης, χρυσοχόος.
26. Κωνσταντίνος Τζώης, χαρτοπώλης.
27. Νίκος Αποστολίδης, υποδηματοποιός.
28. Νικόλαος Τσαμάτος, εμπορορράπτης εν Ηγουμενίτση, υιός του προαναφερθέντος αρχιερατικού επιτρόπου της Ιεράς Μητροπόλεως Παραμυθιάς.
29.  Γεώργιος Τσούλας, Γραμματεύς της Κοινότητος Παραμυθιάς.
30. Κωνσταντίνος Τσούλας, επιχειρηματίας.
31. Θεόδωρος Τσούλας, υποδηματοποιός.
32. Κωνσταντίνος Αληγιάννης, έμπορος.
33. Σωτήριος Κ. Αληγιάννης, έμπορος, πατήρ και υιός.
34. Δημήτριος Αληγιάννης, έμπορος.
35. Ιωάννης Δημητ. Αληγιάννης, έμπορος, πατήρ και υιός.
36. Νικόλαος Μάνος, έμπορος.
37. Γεώργιος Μαρέτας, επιχειρηματίας.
38. Σπυρίδων Μήτσιος, εστιάτωρ.
39. Δημήτριος Κλήμης, επιχειρηματίας.
40. Γεώργιος Μουσελίμης, ράπτης.
41. Θωμάς Φάτσιος, κτηματίας.
42. Σταύρος Μουσελίμης.
43. Κωνσταντίνος Ζιάγκος.
44. Κωνσταντίνος Σπανός.
45. Ηρακλής Σπανός.
46. Χαράλαμπος Δρίμψιας.
47. Λεωνίδας Πάσχος.
48. Πάκος Πάκος.
49. Κωνσταντίνος Μήτσης.

Ηθικοί αυτουργοί:

1.  Χασάν Αβδονλά.
2. Νουρής Ντίνος.
3. Μαζάρ Ντίνος.
4. Ρετζέπ Ντίνος.
5. Ομέρ Μουράτ.
6. Σαλή Χαφούζ.
7. Ρεφή Μπέης.
8. Μεχμέτ Φουάτ Πρόνιος.
9. Ζέκιος Ζεκήρ Γιαγιάς.
10. Κιάζος Μουλετσίνης κλπ.

ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ