ΝΙΚΟΛΑΣ ΧΑΜΜΟΝΤ : Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΕΛΑΣ ΚΑΙ ΕΔΕΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΙΟΥΝΙΟΥ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1944

Ο Νίκολας Χάμμοντ στα βουνά της Ελλάδας την περίοδο 1943-1944 σαν μέλος της ΒΣΑ

Ο Νίκολας Χάμμοντ υπήρξε σημαντικό μέλος της Βρετανικής Στρατιωτικής Αποστολής που οργάνωσε την αντίσταση στα ελληνικά βουνά. Την άνοιξη του 1943 έπεσε με αλεξίπτωτο στα βουνά της Βόρειας Ελλάδας. Υπήρξε σύνδεσμος του ΕΛΑΣ Μακεδονίας και Θεσσαλίας με τον βρετανό παράγοντα. Το καλοκαίρι του 1944 έγινε διοικητής της Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής και παρασημοφορήθηκε για τη δράση του. Διαφώνησε με τον Ταξίαρχο Μπάρκερ Μπένφιλντ για τη μεταστροφή της βρετανικής πολιτικής υπέρ του ΕΛΑΣ και κατά των ΕΟΕΑ υποβάλλοντας την παραίτησή του. Οι λόγοι είχαν να κάνουν με το ότι ο Χάμμοντ είχε αντιληφθεί και επισημάνει από την πρώτη στιγμή τον πρωταρχικό στόχο του ΕΛΑΣ, που ήταν  η κατάληψη της εξουσίας.

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, επέστρεψε στην ακαδημαϊκή καριέρα του διδάσκοντας κλασική φιλοσοφία, ιστορία και αρχαιολογία στα Πανεπιστήμια του Καίμπριτζ, του Μπρίστολ, του Ουισκόνσιν, των Ιωαννίνων και του Όκλαντ. Έχει γράψει πολλά βιβλία ιδίως για την ιστορία της Μακεδονίας, του Φιλίππου Β’ και του Μεγαλέξανδρου. Σχετικά με την Εθνική Αντίσταση έχει γράψει δύο βιβλία (έχουν κυκλοφορήσει και στα Ελληνικά) «Με τους αντάρτες 1943-44» και «Δυτική Μακεδονία: Αντίσταση και Συμμαχική Στρατιωτική Αποστολή 1943-1944», που αναφέρονται στη συμπεριφορά πρωτίστως του ΕΛΑΣ αλλά και του ΕΔΕΣ απέναντι στον συμμαχικό αγώνα. Στο παρόν άρθρο θα αναδημοσιεύσουμε την έκθεση του Χάμμοντ για τη δράση των ανταρτών το καλοκαίρι του 1944, όπως παρουσιάστηκε στο βιβλίο του «Με τους αντάρτες» σελ. 209-216:

Αναφορά σχετικά με τη Συμμαχική Στρατιωτική Αποστολή και την ελληνική κατάσταση, 14 Ιουνίου – 20 Αυγούστου.

Στρατιωτική κατάσταση:

1. Συμμαχική Στρατιωτική Αποστολή

Η διείσδυση και μεταφορά των RSR και των OG στις περιοχές Β,1,2, και 3 συντελέστηκε με επιτυχία στη διάρκεια αυτής της περιόδου. Στο αναμεταξύ συνεχίστηκαν οι επιχειρήσεις της Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής στην Περιοχή 3, όπου η σιδηροδρομική συγκοινωνία διακόπηκε σχεδόν τελείως τα βράδια. Στις Περιοχές 2, Δ και Τίνγκεγουικ έγιναν σποραδικές επιχειρήσεις. Στην Περιοχή 1 έγιναν δύο γερμανικές επιδρομές (στο Βέρμιο και στη Βόρεια Πίνδο) που εμπόδισαν προσωρινά τις επιχειρήσεις. Στην Περιοχή 4 (ΕΔΕΣ), δεν έγιναν επιχειρήσεις για ένα διάστημα, λόγω της ναυτικής βάσης. Κατόπιν έγιναν πολύ επιτυχημένες επιχειρήσεις εναντίον πυροβολαρχιών (στην περιοχή Πρέβεζας), και ακολούθησαν.

Δεν έχει γίνει αρκετά συνειδητό ότι η διείσδυση και μεταφορά  RSR και OG, που κάθε φορά απαίτησε ταξίδια ενός και πλέον μηνός, δημιούργησε μεγάλο φόρτο εργασίας στο προσωπικό της Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής. Αυτό το πρόβλημα οξύνθηκε με την απουσία του συντ. Κρις (Μόντυ Γουντχάουζ), του αντισυντ. Μπαρνς, του ταγματάρχη Πάουερ, του ταγματάρχη Νέβιλ και του ταγματάρχη Γουώρολ.

Έτσι, παρόλο που οι ενδιάμεσες επιχειρήσεις ήταν λιγότερο εκτεταμένες απ’ ό,τι επιθυμούσαμε, το ποσοστό τους ήταν ικανοποιητικό σε σχέση με το προσωπικό που διαθέταμε.

2. Αντάρτες

Η ποιότητα των μονάδων του ΕΛΑΣ κυμάνθηκε ανάλογα μ’ εκείνη των τοπικών διοικητών. Έτσι, η 9^η Μεραρχία της Περιοχής 1 σχεδόν κατέρρευσε στη διάρκεια της γερμανικής επιδρομής. Η 5^η Ταξιαρχία στην Γ’ Περιοχή αντιμετώπισε μ’ επιτυχία πάνω από τρείς γερμανικές επιθέσεις, που έγιναν απ’ την Άμφισσα. Η 10^η Μεραρχία στην Περιοχή 2 έκανε επιδρομές σε στρατιωτικούς στόχους και φυλάκια. Γενικά η πολιτική του Γενικού Αρχηγείου του ΕΛΑΣ ήταν να κάνει επιδρομές σε πόλεις κυρίως τον Ιούλιο με στόχο την ελληνική αντίσταση εναντίον του ΕΑΜ. Κατά τα άλλα, η τακτική του ΕΛΑΣ ήταν να κρατάει αμυντική στάση και να οπισθοχωρεί μπροστά στις γερμανικές δυνάμεις.

Οι μονάδες του ΕΔΕΣ πολέμησαν καλά στην Ήπειρο πλησιάζοντας πολύ τους Γερμανούς και κατακτώντας θέσεις πυροβολικού. Όλα αυτά έδειξαν ένα επιθετικό πνεύμα και ένα υψηλό ηθικό που έλειψαν στις περιοχές του ΕΛΑΣ.

Στα κατοικημένα κέντρα, οι Γερμανοί συγκέντρωσαν στρατεύματα σε οχυρωμένα κτίρια με αμυντικό τρόπο, και άφησαν στα χέρια του ΕΛΑΣ την ελληνική αντίσταση. Οι γερμανικές επιδρομές στο Βέρμιο και στη Βόρεια Πίνδο αποδιοργάνωσαν τους αντάρτες και γλίτωσαν τα γερμανικά φυλάκια απ’ τον κίνδυνο επιθέσεων. Οι επιδρομές στο Καρπενήσι απ’ τη Λαμία και το Αγρίνιο έγιναν για να τονώσουν το ηθικό των γερμανικών στρατευμάτων. Σε καμιά από τις επιδρομές αυτές οι Γερμανοί δεν συνάντησαν σοβαρή αντίσταση. (Λ.χ. στην επιδρομή που έγινε απ’ τη Λαμία στο Καρπενήσι, ο ταγματάρχης Μάλγκαν εκτίμησε τις γερμανικές απώλειες σε 150. Στην επιδρομή απ’ το Αγρίνιο στο Καρπενήσι, ο υπολοχαγός Φίλποτ ανέφερε μόνο μια ώρα αντίστασης απ’ τους αντάρτες στη διάρκεια της προέλασης των γερμανικών δυνάμεων).

3. Συνεργασία των ανταρτών με τη Συμμαχική Στρατιωτική Αποστολή

Μετά από κάποιες αρχικές δυσκολίες που συναντήσαμε από το Γενικό Αρχηγείο του ΕΛΑΣ, καταφέραμε να εξασφαλίσουμε την απόλυτη συνεργασία των τοπικών μονάδων του ΕΛΑΣ για τη μεταφορά των RSR και των OG, που η άφιξή τους τόνωσε πολύ το ηθικό των ανταρτών. Στις αρχές Ιουνίου, μια αντάρτικη ομάδα κομμάντο με 40 άντρες άρχισε να εκπαιδεύεται για να συνεργαστεί στενά με τις ομάδες RSR και OG στην Περιοχή 3. Όταν έφτασαν οι OG τον Ιούλιο και οι RSR τον Αύγουστο, το Γενικό Αρχηγείο του ΕΛΑΣ τοποθέτησε 200 αντάρτες στην Περιοχή 1, 160 στην Περιοχή 2 και 120 στην Περιοχή 3 γι’ αυτό το σκοπό.

Όσο οι ενδιάμεσες επιχειρήσεις περιορίζονταν σε μικρές επιδρομές εναντίον γερμανικών φυλακίων η συνεργασία των ανταρτών ήταν καλή. Αλλά όλες οι προσπάθειες οργάνωσης συνδυασμένων επιθέσεων εναντίον σημαντικών στόχων απέτυχαν, λ.χ. το Καλογέρι στην Περιοχή 1, η γέφυρα της Κουτσούφλιανης στην Περιοχή 2, ο σταθμός της Καϊτσας στην Περιοχή 3. Οι βασικές αιτίες αποτυχίας ήταν η ανικανότητα των ανώτερων αξιωματικών του ΕΛΑΣ και η αδυναμία τους να κρατήσουν μυστική τη συνεργασία. Ανάμεσα στους πολλούς παράγοντες που επέδρασαν ήταν η έλλειψη επαφής, η έλλειψη συνδυασμένης εκπαίδευσης, η έλλειψη αναγνώρισης και πληροφόρησης. Όλα αυτά μπορεί να υπερνικηθούν, αλλά οι βασικές αιτίες αποτυχίας είναι πιθανό να παραμείνουν, εκτός αν αλλάξουν ριζικά η διοίκηση και οι μέθοδοι του ΕΛΑΣ.

Στην περιοχή του ΕΔΕΣ, η συνεργασία με τη Συμμαχική Στρατιωτική Αποστολή και τις ομάδες OG ήταν καλή, και σημαντικές επιχειρήσεις εναντίον πυροβολαρχιών και της Παραμυθιάς ήταν επιτυχείς, πράγμα που δεν έγινε ποτέ σε περιοχές του ΕΛΑΣ.

4. Προοπτικές για τη φάση 3 «Κιβωτού»

(α) Περιοχή του ΕΛΑΣ. Η παραπάνω σύνοψη δείχνει ότι οι επιχειρήσεις για την φάση 3 στις περιοχές του ΕΛΑΣ δεν είναι πιθανό να υπερβούν την κλίμακα των ενδιάμεσων επιχειρήσεων, αλλά πάντως θα είναι περισσότερες. Το τωρινό σχέδιο συνεργασίας περιλαμβάνει: (1) ανταρτικές ομάδες κομμάντο (καταδρομών) που θα εκπαιδευτούν και θα πολεμήσουν με τα στρατεύματά μας και ίσως να έχουν καλά αποτελέσματα. (2) Επίλεκτες μονάδες του ΕΛΑΣ, δυνάμεως τάγματος, που παραχωρήθηκαν απ’ το Γενικό Αρχηγείο του ΕΛΑΣ που διατέθηκαν τον Ιανουάριο για συνεργασία στα πλαίσια της «Κιβωτού» που επιλέχθηκαν από τους Περιφερειακούς Διοικητές. (3) Άλλες ομάδες του ΕΛΑΣ, από το Γενικό Αρχηγείο του ΕΛΑΣ τον Ιανουάριο, οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν κυρίως σαν φρουρές λιμενικών περιοχών.

(β) Περιοχή του ΕΔΕΣ. Παρόλο που δεν υπάρχουν ομάδες RSR στην Περιοχή 4, οι αντάρτες του ΕΔΕΣ απέδειξαν ότι είναι ικανοί να επιτεθούν σε σημαντικούς στόχους, και μπορούν να ανεβάσουν το επίπεδο της φάσης 3 πάνω από εκείνο των ενδιάμεσων επιχειρήσεων.

Προτάσεις για τη βελτίωση των προοπτικών της φάσης 3 γίνονται πιο κάτω. Πρέπει να σημειώσουμε ότι, στην περίπτωση των περιοχών του ΕΛΑΣ, η συνεργασία είναι καλύτερη με μικρές μονάδες και πέφτει όσο έχει να κάνει κανείς με μεγαλύτερες μονάδες και υψηλότερους βαθμούς.

Πολιτική των ανταρτών

(α) Το Γενικό Αρχηγείο του ΕΛΑΣ υποστηρίζει την άποψη ότι ο ΕΛΑΣ είναι μια οργάνωση τακτικού στρατού, με κεντρική διοίκηση και αμυντική στρατηγική. Μόλις σπάσει αυτή η άμυνα, οι μεραρχίες του ΕΛΑΣ παύουν να δρουν. Αυτό φάνηκε καθαρά στη διάρκεια της επιδρομής στην Περιοχή 1. Ο αντισυνταγματάρχης Έντμοντς έστειλε πλήρη αναφορά πάνω σ’ αυτή. Στην επιδρομή του Αυγούστου στο Καρπενήσι, μια περιορισμένη αμυντική γραμμή σχηματίστηκε στην κοιλάδα της Σπερχειάδας, αλλά η μετέπειτα διείσδυση των Γερμανών στην ορεινή πλευρά της περιοχής δεν συνάντησε καμιά αντίσταση. Ο λοχαγός Φίλποτ ανέφερε ότι η 7^η Ταξιαρχία τήρησε αμυντική στάση στη δυτική πλευρά του Αχελώου, και συνεπώς δεν εμπόδισε καθόλου τη γερμανική επιδρομή που έγινε στην ανατολική πλευρά του ποταμού. Κι αυτό συνέβη παρόλο που οι αξιωματικοί και οι άντρες ήθελαν να επιτεθούν.

Ούτε η συγκεντρωτική διοίκηση, ούτε η αμυντική στρατηγική ταιριάζουν στις συνθήκες του αντάρτικου στην Ελλάδα. Η έλλειψη επικοινωνίας και η έλλειψη βαριών όπλων για την άμυνα είναι αυτονόητα επιχειρήματα εναντίον αυτής της νοοτροπίας. Αυτό αναγνωρίστηκε απ’ τη Συμμαχική Στρατιωτική Αποστολή και επιβεβαιώθηκε πολλές φορές με τον καιρό. Έτσι, ο ΕΛΑΣ, στις αρχές του 1943, πέτυχε καλύτερα αποτελέσματα, παρ’ όλο που είχε πιο περιορισμένες δυνάμεις, γιατί δεν είχε συγκεντρωτική διοίκηση, ούτε στήριζε τη στρατηγική του στην άμυνα.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ανώτερη ηγεσία του ΕΛΑΣ ξέρει καλά την κατάσταση, αλλά επιλέγει αυτή την τακτική για πολιτικούς λόγους. Στόχος της είναι να διατηρήσει τις δυνάμεις της και να διεκδικήσει τις απελευθερωμένες περιοχές. Τίμημα αυτής της πολιτικής είναι το πεσμένο ηθικό των ανταρτών του ΕΛΑΣ, κυρίως στην Περιοχή 1, και η αντίθεση του κόσμου προς τον ΕΛΑΣ. Το Γενικό Αρχηγείο του ΕΛΑΣ επιδιώκει, σεβόμενο τα συμμαχικά στρατεύματα και τη Συμμαχική Στρατιωτική Αποστολή, να ελέγξει τη διοίκηση στη φάση 3. Λ.χ. θέλει όλα τα σχέδια για τη φάση 3, συμπεριλαμβανομένων και των τωρινών ενδιάμεσων επιχειρήσεων, να δίνονται στο Γενικό Αρχηγείο του ΕΛΑΣ πριν εκτελεστούν. Θα ήθελε επίσης να υπάρχει μία ανάλογη συγκέντρωση της εξουσίας στο Γενικό Αρχηγείο της Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής. Στο ίδιο διάστημα, για λόγους γοήτρου, το Γενικό Αρχηγείο του ΕΛΑΣ μεταχειρίζεται καλά μερικές ανταρτικές ομάδες κομμάντο που μετέχουν στις συμμαχικές επιχειρήσεις.

(β) Πιστεύω ότι η πολιτική του Ζέρβα είναι να τηρήσει ειλικρινά τις διαταγές του Γενικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και να ρίξει όλες του τις δυνάμεις εναντίον των Γερμανών. Είναι διατεθειμένος να δεχτεί τέτοιου τύπου διαταγές απ’ τον Αντισυνταγματάρχη Μπαρνς χωρίς ερωτήσεις και υπεκφυγές. Παράλληλα, έχει ανάγκη να προστατεύσει την περιορισμένη λιμενική του περιοχή εναντίον των επιθέσεων του ΕΛΑΣ ή των Γερμανών, κι αυτό τον αναγκάζει να περιορίζει μερικά απ’ τα καλύτερα στρατεύματά του σε αμυντικό ρόλο.

Πολιτική για την παράδοση ή κατάρρευση των Γερμανών

Το Γενικό Αρχηγείο του ΕΛΑΣ παραδέχεται ότι τον Ιούλιο άλλαξε πολιτική κι άρχισε να κάνει προπαγάνδα στις γερμανικές μονάδες για να παραδοθούν. Τώρα, έχει μια επιτροπή «Ελεύθερης Γερμανίας» που έρχεται σ’ επαφή με την αντίστοιχη της Μόσχας και διατηρεί επαφές με γερμανικούς κύκλους των Αθηνών. Έφτασε στο σημείο να θεωρεί όλους τους αιχμαλώτους πολέμου που έπιασε ο ΕΛΑΣ σαν ιδιοκτησία του. Δεν αποκλείεται τα σχέδια του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ να επαναλάβει και με τους Γερμανούς την πολιτική που είχε ασκήσει με τους Ιταλούς, να είναι προχωρημένα και να στοχεύουν στον αποκλεισμό της Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής και του Γενικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής.

Ο ΕΔΕΣ συμφωνεί να διώξει απ’ τη χώρα όλους τους Γερμανούς αιχμαλώτους πολέμου, σύμφωνα με την επιθυμία του Γενικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής. Είναι πιθανό ο Ζέρβας να το κάνει αυτό και για λόγους προπαγάνδας ελπίζοντας να προλάβει τον ΕΛΑΣ στην περίπτωση μιας γερμανικής ήττας στην Ήπειρο.

Σχέσεις ΕΛΑΣ – ΕΔΕΣ

Το επεισόδιο της 24^ης Μεραρχίας και οι επιδρομές του ΕΛΑΣ στις πόλεις έχουν αυξήσει την εχθρότητα ανάμεσα στις δύο οργανώσεις , και συνέβαλαν στην αύξηση των συνοριακών επεισοδίων. Το επεισόδιο της 24^ης Μεραρχίας αποκάλυψε ότι υπάρχει τώρα μια ισορροπία δυνάμεων, κι αυτό οδηγεί σε αδιέξοδο ανάμεσα στις δύο οργανώσεις. Σκοπός του ΕΛΑΣ είναι να το εκμεταλλευτεί αυτό, μετατρέποντας τη συμφωνία της Πλάκας από μια συμφωνία ανακωχής σε μια συμφωνία που να εξασφαλίζει το στάτους κβό χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις επιχειρησιακές ανάγκες της «Κιβωτού του Νώ廨, όπως προέβλεπε η μυστική παράγραφος. Επειδή ο ΕΛΑΣ δεν μπορεί να ελπίζει τώρα πια ότι θα εξολοθρεύσει τον ΕΔΕΣ, θέλει να τον κρατήσει περιορισμένο σε μικρή περιοχή και να τον συκοφαντεί με την προπαγάνδα του. Απ’ την άλλη μεριά, ο ΕΔΕΣ περιμένει μια διαταγή απ’ το Γενικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής για να εξαπλωθεί προκαλώντας στην ανάγκη μια ένοπλη σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχουν στοιχεία στον ΕΔΕΣ που βάζουν το μίσος τους για το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ πριν απ’ το μίσος τους για τους Γερμανούς. Για να βοηθηθεί ο Ζέρβας να κρατήσει υπό έλεγχο αυτά τα στοιχεία, πρέπει να είναι σε θέση να τα κατευθύνει εναντίον των Γερμανών.

Η πολιτική κατάσταση

Εφόσον το παρελθόν έδειξε ότι ο ΕΛΑΣ ελέγχεται από μια πολιτική ομάδα, δεν πρέπει κανείς να εξετάζει το στρατιωτικό πρόβλημα στην Ελλάδα ξεχωριστά απ’ τον πολιτικό περίγυρό του. Η συμμετοχή του ΕΛΑΣ στην κυβέρνηση του Καΐρου έγινε μετά από πιέσεις, και είναι πιθανό η συμμετοχή αυτή να μην είναι ειλικρινής. Για παράδειγμα, οι ισχυροί της ΠΕΕΑ και του ΕΑΜ-ΚΚΕ, ο Σιάντος και οι σύντροφοί του, Γαβριηλίδης, Ρούσος, Μπακιρτζής και Παρτσαλίδης, δεν πάνε στο Κάιρο. Οι αντιπρόσωποι προέρχονται απ’ την μετριοπαθή μερίδα (Σβώλος, Ασκούτσης και Τσιριμώκος), που δεν έχει σημαντική επιρροή στην ΠΕΕΑ και το ΕΑΜ-ΚΚΕ. Επιπλέον, η συμμετοχή στην κυβέρνηση του Καΐρου ήρθε μάλλον πολύ αργά για ν’ αλλάξει τα δεδομένα της ένοπλης εξουσίας στην Ελλάδα. Ούτε η χρήση της τρομοκρατίας στην «Ελεύθερη Ελλάδα», ούτε ο έλεγχος απ’ το ΕΑΜ της ηγεσίας του ΕΛΑΣ περιορίστηκαν πρόσφατα. Αντίθετα απ’ ότι φαίνεται, μάλλον αυξήθηκαν. Λ.χ. ο Καλαμπαλίκης, διοικητής της 9^ης Μεραρχίας, αντικαταστάθηκε απ’ τον Μπακιρτζή.

Πίσω απ’ την υποδομή που ελέγχει ο Σιάντος, υπάρχουν πολλά δείγματα διασπαστικών δυνάμεων. Η εχθρότητα απέναντι στον ΕΛΑΣ και τα έργα του ήταν φανερή στη Δυτική Μακεδονία μετά τη γερμανική επιδρομή. Ήταν φανερή και στην Περιοχή Γ μετά την εξολόθρευση της ΕΚΚΑ. Εκτός απ’ το μίσος που προκάλεσαν οι τρομοκρατικές πράξεις, ο πόλεμος έχει κουράσει τον πληθυσμό. Έτσι, ο κόσμος επιθυμεί τη διάλυση του ΕΛΑΣ με την ίδια αδημονία με την οποία περιμένει το τέλος της γερμανικής κατοχής.

Στο εσωτερικό του ΕΛΑΣ υπήρχαν ανάλογες δυνάμεις. Πιστεύω ότι πάνω από το 60% των αντρών του ΕΛΑΣ θέλουν να τον εγκαταλείψουν, αν μπορούν να το κάνουν χωρίς κίνδυνο, και θέλουν να συνεργαστούν με τα στρατεύματά μας εναντίον των Γερμανών. Οι περισσότεροι προσχώρησαν στον ΕΛΑΣ για πατριωτικούς λόγους. Πλανήθηκαν και το ξέρουν, αλλά δεν βλέπουν πως μπορούν να ξεφύγουν.

Προτεινόμενη στρατιωτική πολιτική για τη φάση 3 της «Κιβωτού»

Πρέπει να εκμεταλλευθούμε αμέσως την έστω τυπική συμμετοχή των ΠΕΕΑ-ΕΑΜ-ΚΚΕ στην κυβέρνηση του Καΐρου, προσπαθώντας να τοποθετήσουμε τον ΕΛΑΣ και τον ΕΔΕΣ κάτω απ’ την άμεση διοίκηση του Γενικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής.

Κρίνοντας την κατάσταση με βάση τις εσωτερικές συνθήκες, προτείνω τις παρακάτω μεθόδους:

Α) Αντιπρόσωποι της ηγεσίας του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ πρέπει να λάβουν οδηγίες να πάνε στο Ελληνικό Γενικό Επιτελείο Μέσης Ανατολής. Το Ελληνικό Γενικό Επιτελείο, σε στενή συνεργασία με το Γενικό Επιτελείο Μέσης Ανατολής, θα πρέπει να διευθύνει τις επιχειρήσεις της φάσης 3 απ’ τη Μέση Ανατολή.

Β) Ο ΕΛΑΣ και ο ΕΔΕΣ θα πρέπει να γίνουν επώνυμα μέλη των Ελληνικών εθνικών δυνάμεων. Πρέπει επίσης να έρθουν στη χώρα Έλληνες ανώτεροι αξιωματικοί και να πάνε στο Γενικό Αρχηγείο του ΕΔΕΣ και του ΕΛΑΣ, καθώς και στα αρχηγεία των Μεραρχιών και Ταξιαρχιών.

Γ) Οι αξιωματικοί της Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής πρέπει να διαπιστευθούν σαν στρατιωτικοί εκπρόσωποι του Γενικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής στα αρχηγεία του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ, καθώς και στα αρχηγεία των Ταξιαρχιών. Πρέπει επίσης να διατηρήσουν τη διοίκηση των μη Ελληνικών συμμαχικών στρατευμάτων σ’ όλες τις περιοχές.

Δ) Επιλεγμένες μονάδες του Ελληνικού Εθνικού Στρατού στη Μέση Ανατολή πρέπει να μπουν στη χώρα ή να πέσουν με αλεξίπτωτα στις περιοχές του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ , για να συνεργαστούν σε επιχειρήσεις με τις συμμαχικές μονάδες και τις ανταρτικές ομάδες κομμάντο, ώστε ν’ αυξήσουμε τη δύναμή μας στις περιοχές των στόχων.

Κάνω τις παραπάνω προτάσεις έχοντας καταλήξει ότι ο χρόνος δεν μας επιτρέπει καμιά σοβαρή αναδιοργάνωση των ανταρτικών δυνάμεων ή τη διείσδυση πολλών στρατιωτικών μονάδων απ’ τη Μέση Ανατολή. Το βασικό προτέρημα των μεικτών αρχηγείων θα είναι ότι θα δημιουργήσουν μια γέφυρα ανάμεσα στη Μέση Ανατολή και τους αντάρτες, και θα βοηθήσουν έτσι στη δημιουργία μεγαλύτερης νομιμοφροσύνης. Η διείσδυση έστω και μικρών ομάδων θα ανυψώσει το ηθικό των ανταρτών και θ’ αυξήσει τις πιθανότητές μας για τη φάση 3 της «Κιβωτού». Το Γενικό Αρχηγείο του ΕΛΑΣ στη νέα του μορφή θα είναι διοικητικό και όχι επιχειρησιακό.

Πιστεύω, τέλος, ότι είναι πολύ σημαντικό να μπουν στην Ελλάδα σ’ αυτή τη φάση πολεμικοί ανταποκριτές έγκυρα διαπιστευμένοι, με το κάλυμμα της πολιτικής ενοποίησης, (χωρίς την έγκριση του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ), για να διαπεράσουν το πέπλο της μυστικότητας που καλύπτει τα ελληνικά πράγματα.

http://ellhnikaxronika.com