Στις αρχές του 1970 η Κυπριακή Δημοκρατία και το γενικότερο Κυπριακό Ζήτημα βρισκόταν στην κρισιμότερη καμπή της. Ο Μακάριος είχε ακολουθήσει μια ανεξάρτητη πολιτική συγκρουόμενος πολλές φορές με την κυβέρνηση Παπανδρέου (π.χ. απόρριψη σχεδίου Άτσεσον, αναθεώρηση δεκατριών σημείων κτλ), αλλά ακόμη περισσότερο με το καθεστώς της 21ης Απριλίου λίγα χρόνια μετά. Η πολιτική που ακολουθούσε ο Μακάριος ήταν αντι-νατοική (στον ΟΗΕ είχε ταχθεί με την ομάδα των αδεσμεύτων) και αντιτουρκική (πίεζε ισχυρά τις τουρκοκυπριακές κοινότητες της Κύπρου τις οποίες είχε απομονώσει πλήρως) και έφερνε την εκάστοτε Ελληνική κυβέρνηση σε δυσχερή θέση.
Το καθεστώς της 21ης Απριλίου εχθρευόταν ανοιχτά τον Μακάριο, ενώ θεωρούσε το Κυπριακό ως "αγκάθι" στις σχέσεις το στρατιωτικό καθεστώς της Τουρκίας. Στην "συνάντηση του Έβρου το 1967" με την ανώτατη Τουρκική ηγεσία, ο Παπαδόπουλος είχε αποδεχθεί την απομάκρυνση της ενισχυμένης ελληνικής μεραρχίας από το νησί, υποκύπτοντας στον Τουρκικό εκβιασμό. Τα εκρηκτικά που είχε χρησιμοποιήσει ο Παναγούλης για την δολοφονία του Παπαδόπουλου του είχαν δοθεί από τον Μακάριο μέσω του Πολύκαρπου Γεωρκάντζη. Ο Παπαδόπουλος ήλπιζε σε μια λύση "διπλής ένωσης" για το Κυπριακό, λύση που ο Μακάριος απέρριπτε σε κάθε μορφή της
θεωρώντας την "ντε φάκτο" διχοτόμηση.Η "Εθνική Φρουρά" που έδρευε στην Κύπρο ελεγχόταν πλήρως από την στρατιωτική κυβέρνηση και ήταν εχθρικά διακείμενη στον Μακάριο. Την ίδια στιγμή τόσο οι Αμερικάνοι όσο και οι Βρετανοί εχθρεύονταν ανοιχτά τον Μακάριο ως παράγοντα αποσταθεροποίησης, ενώ η Τουρκία είχε αποκτήσει επαρκή αποβατικά μέσα για μια επίθεση στην Κύπρο ήδη από το 1968. Μέσα σε αυτό το εντελώς ανώμαλο κλίμα ο στρατηγός Γεώργιος Γρίβας βρισκόταν υπό κατ΄ οίκον περιορισμό από την 21η Απριλίου στο σπίτι του στο Χαλάνδρι, σχεδιάζοντας την επάνοδο του στην Κύπρο. Οι σχέσεις του με τον Παπαδόπουλο ήταν πολύ κακές, αλλά το μίσος του στρεφόταν κυρίως κατά του Μακαρίου.
Ο Γρίβας θεωρούσε τον Μακάριο υπεύθυνο για την αποτυχία του αγώνα της ΕΟΚΑ και την υπογραφή των συνθηκών της Ζυρίχης και Λονδίνου τις οποίες θεωρούσε προδοτικές. Οι
σχέσεις
των δύο ανδρών εξομαλύνθηκαν πρόσκαιρα το 1959, πέρασαν από
διακυμάνσεις την περίοδο 1964-1967 για να διακοπούν οριστικά με την
ανάκληση του Γρίβα στην Ελλάδα μετά τα γεγονότα της Κοφίνου. Ο Γρίβας
αποκαλούσε πάντοτε τον Μακάριο με το κοσμικό του όνομα (Μούσκος) ενώ του
ζητούσε επίμονα να παραιτηθεί από την προεδρία αποκαλώντας τον
ανθενωτικό και αρχομανή.Στα τέλη Αυγούστου του 1971 ο Γρίβας ξεφεύγει από τον κλοιό παρακολούθησης (η τον αφήνουν να ξεφύγει) και φτάνει με θαλαμηγό στην Κύπρο. Μέσα σε ένα εξάμηνο οργανώνει την ΕΟΚΑ Β΄ με στόχο την ΕΝΩΣΗ της Κύπρου με την Ελλάδα. Το οργανωτικό πλαίσιο της οργάνωσης βασίστηκε στα πρότυπα της αρχικής ΕΟΚΑ, ενώ και οι οπαδοί της σε μεγάλο ποσοστό προέρχονταν από την απελευθερωτική οργάνωση. Ο οπλισμός της οργάνωσης παρασχέθηκε από την "Εθνική Φρουρά", αλλά και εμμέσως από το Ισραήλ με αντάλλαγμα πληροφορίες για την εκγύμναση Παλαιστινίων στρατιωτών στο νησί από τις ομάδες Λυσσαρίδη. Όπως φάνηκε πολύ σύντομα, η βασική προτεραιότητα του Γρίβα ήταν να εκμηδενίσει τον Μακάριο.
Πολύ σύντομα λόγω του ενδόξου ονόματος του Γρίβα αλλά και των εξαγγελιών του για ΕΝΩΣΗ, η ΕΟΚΑ Β απέκτησε μαχητικούς πυρήνες σε όλο το νησί. Στην ακμή της, η οργάνωση διέθετε πάνω από 10.000 μέλη. Πολλοί πίστευαν πως αν ο Γρίβας έκανε επίθεση σε κείνη την χρονική στιγμή (και με δεδομένη την συνενοχή της
Εθνικής
Φρουράς), ο Μακάριος ήταν καταδικασμένος. Ο Μακάριος έβλεπε τον κίνδυνο
(ήδη είχαν γίνει δύο απόπειρες δολοφονίας εις βάρος του την διετία
1970-71, από τις οποίες γλύτωσε συμπτωματικά) και αποφάσισε να εξοπλίσει
τους οπαδούς του αγοράζοντας από την (κομμουνιστική) Τσεχοσλοβακία
μεγάλη ποσότητα όπλων και πυρομαχικών με την οποία τον Ιανουάριο του
1972 εξόπλισε τους πολυάριθμους οπαδούς του. Έτσι ο εμφύλιος ήταν
επικείμενος ενώ ο κίνδυνος της Τουρκίας κάτι παραπάνω από εμφανής.Ο Μακάριος επιζήτησε συμβιβασμό με τον Γρίβα καταλαβαίνοντας πως όφειλε να μειώσει τους επικίνδυνους αντιπάλους του. Επιζήτησε συνάντηση με τον γρίβα, που έγινε στις 26 Μαρτίου 1972, σε τεταμένο κλίμα. Ο Γρίβας ζήτησε την παραίτηση του Μακάριου και την άμεση κήρυξη ΈΝΩΣΗΣ με την Ελλάδα. ο Μακάριος προσπάθησε να κερδίσει χρόνο, συμφωνώντας κατ΄ αρχήν, αλλά εκφράζοντας φόβους για το που οδηγούσε μια τόσο προκλητική προς την Τουρκία στάση. Τόνιζε στον Γρίβα ότι ούτε η στρατιωτική κυβέρνηση θα δεχόταν να θυσιάσει την θέση της στο ΝΑΤΟ και τις σχέσεις της με την Τουρκία για την ΈΝΩΣΗ.
Η άρνηση των θέσεων του Γρίβα από τον Μακάριο οδηγεί πλέον στην ρήξη και τον Εμφύλιο μέσα στο 1973. Τον Απρίλιο του 1973 δολοφονείται από την ΕΟΚΑ Β στην Λάρνακα ο Γ. Φωτίου, παράγοντας του κόμματος Λυσσαρίδη. Ακολούθησαν πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις
σε
αστυνομικούς σταθμούς και νέες εκτελέσεις εν ψυχρώ οπαδών του Μακαρίου
πολλοί εκ των οποίων υπήρξαν και αγωνιστές της ΕΟΚΑ Α΄. Ακολούθησε η
εντυπωσιακή απαγωγή του υπουργού Δικαιοσύνης Χρ. Βάκη, ενώ κυκλοφορούσαν
παντού προκηρύξεις του Γρίβα που απειλούσε τα μέλη της Δικαιοσύνης που
θα ασκούσαν διώξεις κατά στελεχών της οργάνωσης του.Το καλοκαίρι του 1973 σημειώθηκε μια παύση στις ενέργειες της ΕΟΚΑ Β μετά από επιλογή του Γρίβα που αποφάσισε να απευθυνθεί στον κυπριακό λαό με μια σειρά από διαγγέλματα σε εφημερίδες του νησιού, καθώς ένιωθε πως έχανε το προβάδισμα στην συμπάθεια των Κυπρίων. Στις 7 Οκτωβρίου 1973 σημειώθηκε η σοβαρότερη απόπειρα δολοφονίας κατά του Μακαρίου με την ανατίναξη του δρόμου που θα περνούσε το αυτοκίνητο του Κύπριου ηγέτη. Η ανατίναξη, που οργανώθηκε φυσικά από την ΕΟΚΑ Β και τον Γρίβα, ήταν μεγάλης ισχύος, άνοιξε έναν τεράστιο κρατήρα, αλλά δεν σκότωσε τον Μακάριο καθώς ο υποψήφιος...... τυραννοκτόνος Κυριάκος Τσεκούρας μάλλον από τύψεις συνειδήσεως εκπυρσοκρότησε νωρίτερα τον μηχανισμό.
Παράλληλα όμως η ΕΟΚΑ Β δεχόταν και σημαντικά χτυπήματα που την κλόνιζαν, με
συνεχείς
συλλήψεις ηγετικών στελεχών της από Μακαριακούς, με ανακάλυψη του
οπλισμού της από τις Αρχές, με εύρεση πολλών μυστικών διαταγών και
σχεδίων που βοηθούσαν τις Αρχές στον απηνή διωγμό της οργάνωσης.
Ταυτόχρονα η δράση της έμοιαζε στην κοινή γνώμη ακραία και
εμφυλιοπολεμική με αποτέλεσμα η Κυπριακή κοινή γνώμη να τηρεί αποστάσεις
από την ΕΟΚΑ Β. Ο Γρίβας τον Ιανουάριο του 1974 βρισκόταν στο δίλημμα
αν όφειλε να ανατρέψει πραξικοπηματικά τον Μακάριο η όχι. Η αντίδραση
των οπαδών του Μακάριου, (την οποία είχε υποτιμήσει και ομολογουμένως
δεν περίμενε), ο φόβος του εμφυλίου, αλλά και το προαίσθημα ότι
υπηρετούσε άθελα του τους σκοπούς άλλων (Χούντα, Αμερικάνοι) τον έκανε
να διστάζει. Πάντως είναι αναμφίβολο πως βρισκόταν σε επαφή με
υψηλόβαθμους αξιωματικούς της νέας Χούντας στην Αθήνα (Ιωαννίδης) που
τον καλούσαν να δράσει ανατρέποντας τον Μακάριο, τάζοντας στήριξη και
από την Εθνοφρουρά.Στην περίεργη αυτή κατάσταση τον βρήκε ο Θάνατος στις 27 Ιανουαρίου 1974. Φυσικός, η όχι σύμφωνα με πολλούς, ο θάνατος αυτός έσωσε μάλλον την Ιστορική μνήμη του Γρίβα, παραδίδοντας την αμόλυντη από το αδερφικό αίμα που έμελλε να ρεύσει σαν ποτάμι, από την έξαρση των προσωπικών και γενικότερων πολιτικών παθών στο Νησί....
http://www.istorikathemata.com/2010/07/blog-post_04.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου