ΕΛΛΕΙΜΑ ΗΘΟΥΣ

Του Σαράντου Καργάκου

Ιστορικού - Συγγραφέως

Το άρθρο έχει δημοσιευθεί στην εφημερίδα ΕΣΤΙΑ στις 29 Ιουλίου 2011
 
Ἀσφαλῶς, πολλοί διερωτῶνται τί ἔφταιξε καί φθάσαμε ἕως ἐδῶ. Οἱ λόγοι εἶναι πολλοί. Βασικός, κατά τήν ἀντίληψή μου, ἡ ἔλλειψη ἀγωγῆς. Οἰκογενειακῆς, κοινωνικῆς, πολιτικῆς. Ὅταν εἶναι ἄθλια ἡ οἰκογενειακή μας ζωή, ὅταν ἡ κοινωνική καί ἡ πολιτική μας συμπεριφορά κινοῦνται στό τιμητικό ἐπίπεδο τοῦ αἴσχους, ἦταν φυσικό καί τά οἰκονομικά μας νά πάρουν τόν κατήφορο «μέ σημαῖες καί ταμποῦρλα». Καί τό λέγω αὐτό διότι κάναμε βούκινο τό χάλι μας.
Ἐλάχιστοι ἀπό τούς δρῶντες πολιτικούς ἔλαβαν σωστή πολιτική ἀγωγή. Ἀμφιβάλλω, ἄν κάποιος ἀπό αὐτούς ἔχει διαβάσει τόν «Πρός Δημόνικον» λόγο τοῦ Ἰσοκράτη, τόν ὁποῖο φροντίσαμε νά ἐξωπετάξουμε ἀπό τά σχολεῖα μας ὡς ἀφόρητα... διδακτικόν! Οἱ περισσότεροι νέοι, πολιτικοί ἤ μή, τρέφονται μέ πνευματικά σκύβαλα, μέ βιβλία πού εἶναι σκουπίδια καλά συσκευασμένα ἀλλά ἐπιτηδείως πλασσαρισμένα. Γι᾽ αὐτό οἱ νέοι ἀδυνατοῦν νά συντάξουν ἕνα κείμενο μέ κάποιες πινελιές ἐξυπνάδας.
Ἡ δημοκρατία μας σήμερα μοιάζει μέ ἕναν ἀναστημένο νεκρό. Ἁπλῶς ὑπάρχει χωρίς νά ὑπηρετεῖ κανέναν μεγάλο σκοπό. Διότι οἱ μέλλοντες νά ἀσχοληθοῦν μέ τήν πολιτική, μεγαλωμένοι στίς κομματικές στροῦγκες ἤ στό κομματικό μαντρί, κατά τήν κομψή ἔκφραση τοῦ Εὐάγγελου Ἀβέρωφ, ἔμαθαν νά ὑπηρετοῦν σκοπιμότητες· ὄχι σκοπούς. Ὅποιος θυσιάζει τό σκοπό στή σκοπιμότητα εἶναι σάν νά δολοφονεῖ ὁράματα. Ἀρκετά, δεκαετίες τώρα, τραυματίσαμε τίς ψυχές μας ψηφίζοντας ἔξω ἀπό τίς ἀρχές μας. Ἤ, μήπως δέν εἴχαμε καθόλου ἀρχές;
Ἡ γενιά μου, ἡ χαμένη γενιά, πού ἀγωνίστηκε μέ τό ὅραμα τῆς Ἑνώσεως τῆς Κύπρου μέ τήν Ἑλλάδα, θυσιάστηκε πολιτικά. Σκοπιμότητες μᾶς ὑποχρέωσαν, νέους καί παλαιούς, νά ψηφίζουμε διάφορους σαλταδόρους τῆς πολιτικῆς. Ἀλλ᾽ ὅποιος μαθαίνει νά ψηφίζει σκοπιμοθηρικά, τελικά ἀλλοτριώνεται πολιτικά. Χάνει τό δημοκρατικό του ἦθος. Χωρίς νά τό καταλαβαίνει λειτουργεῖ ἀμοραλιστικά. Κάνει τή δημοκρατία μαστίγιο κατά τοῦ ἑαυτοῦ του καί κατά τῶν ἄλλων. Κι ἀνεπαισθήτως ἀπό ραγιάς μετατρέπεται σέ γενίτσαρο. Σήμερα στήν Ἑλλάδα δέν ὑπάρχει δημοκρατία· ὑπάρχει τυραννία. Ὁ ἕνας ζῆ γιά νά βασανίζει τόν ἄλλο.
Τά κόμματα καλῶς ὑπάρχουν ἀλλά κακῶς λειτουργοῦν. Διότι ἁπλούστατα δέν διαπαιδαγωγοῦν. Δέν διδάσκουν τό λαό νά σκέπτεται ἐλεύθερα καί νά ψηφίζει ἐλεύθερα. Καί ἐλεύθερα σημαίνει ἠθικά. Συμβιβασμοί, συμψηφισμοί καί λοιπά εἴδη πολιτικῆς πρακτικῆς εἶναι ἔννοιες πού βρίσκονται ἔξω ἀπό τή δημοκρατική ἠθική. Ἄπειρες φορές ἔχουμε γράψει ὅτι ἡ δημοκρατία εἶναι βαθμίδα πολιτισμοῦ. Μέ κοπριές Παρθενῶνες δέν φτιάχνεις.
Ὁ Ἕλληνας, καί ὑπό συνθῆκες δουλείας, εἶχε ἀναπτυγμένο μέσα στό οἰκογενειακό καί κοινοτικό του πλαίσιο ἕνα πνεῦμα δημοκρατίας. Αὐτό τό πνεῦμα τόν στύλωνε, τόν κρατοῦσε ὄρθιο, τόν ἔκανε Ἕλληνα. Διότι τό νά εἶσαι Ἕλληνας δέν εἶναι ζήτημα καταγωγῆς· εἶναι ζήτημα ὄρθιας στάσης. Εἶναι ζήτημα ὀρθῆς συμπεριφορᾶς. Εἶναι ζήτημα σεβασμοῦ πρός τόν συνάνθρωπο, πρός τόν γύρω μας χῶρο. Σήμερα ὅλοι οἱ οἰκιστικοί χῶροι, ὅλα τά μνημεῖα μας εἶναι δεινά βεβηλωμένα. Ἐγίναμε ἕνας ἀνάγωγος ἤ ψοφοδεής λαός. Γι᾽ αὐτό εἰσπράττουμε τόν παγκόσμιο χλευασμό. Ἀντί νά κάνουμε τό χῶρο τῆς ψυχῆς τῶν νέων ἀνθοκήπιο ἀρετῶν, τόν κάναμε τόπο ἀπορριμμάτων. Κι αὐτή ἡ ψυχική βρωμιά, ἀφοῦ ξεχείλισε πιά, ἐκχέεται πρός τά ἔξω. Ἀποτυπώνεται μέ κάθε λογής ζωγραφίσματα –miserabile visu!– ἀκόμη καί σέ τοίχους σχολείων. Δέν ὁμιλῶ περί πανεπιστημίων, διότι θά ἔπρεπε νά βουτήξω τήν γραφίδα μου στόν Κωκυτό.
Θά μποροῦσα νά θεωρήσω τήν πρόσφατη ἐξέγερση τῶν νέων ὡς ἕνα προμήνυμα ἐλπίδας. Ἄκουσα συνθήματα πολλά ἀλλά δέν ἄκουσα κανένα γιά δουλειά. Μοναχή μου παρηγοριά εἶναι κάποιοι περίπατοι σέ κοιμητήρια, ἐδῶ καί στήν ἐπαρχία. Τώρα πιά ζωντανούς Ἕλληνες μπορεῖς νά βρεῖς μόνον στά ...νεκροταφεῖα! Φοβᾶμαι πώς οἱ ἐκτός εἴμαστε νεκροί, ἀλλά δέν βρέθηκε κανείς νά μᾶς τό πεῖ...

http://www.sarantoskargakos.gr/content/%E1%BC%94%CE%BB%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%BC%CE%BC%CE%B1-%E1%BC%A4%CE%B8%CE%BF%CF%85%CF%82