ΑΤΜΟΤΕΛΩΝΙΣ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ - 1885 (ΤΟ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΠΛΟΙΟ ΤΟΥ Π.Ν. ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΑΜ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ)

Αν και ο Πειραιάς αποτελεί το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας και ένας από τους μεγαλύτερους λιμένες παγκοσμίως, παρόλα αυτά το Πολεμικό Ναυτικό έχει δώσει αυτό το όνομα μόνο σε ένα μικρό σκάφος. Πρόκειται για την μοναδική περίπτωση της Ατμοτελωνίδας “Πειραιεύς”. Ψάχνοντας στα αρχεία του Πολεμικού Ναυτικού, βρίσκουμε ότι πρόκειται για μικρό πολεμικό πλοίο (παράκτιο περιπολικό) χρήσης κυρίως Τελωνείων και Λιμεναρχείων.
Το  “ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ” ήταν ίδιο με το “ΚΕΡΚΥΡΑ”  και είχαν:
Μήκος 22 περίπου μέτρα,
πλάτος 4,25 μ.
βύθισμα 1,8 μ. και
εκτόπισμα 66 τόνων.
Πέντε συνολικά σκάφη ήταν χαρακτηρισμένα την εποχή εκείνη ως Ατμοτελωνίδες, αλλά ήταν χωρισμένα ουσιαστικά σε δύο κατηγορίες. Στην μεν πρώτη ήταν τα ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ και ΚΕΡΚΥΡΑ όπως αναφέραμε, ενώ στην δεύτερη κατηγορία ήταν τα μικρότερα ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ Ι, ΠΑΤΡΑΙ ΙΙ και ΕΡΜΟΥΠΟΛΙΣ με εκτόπισμα 35 τόνων και μήκος 16,45 μ.
Τα βρίσκουμε σε υπηρεσιακή κατάσταση από το 1885 έως τον Ιούλιο του 1900. Είχαν συμμετάσχει στον ατυχή πόλεμο του 1897. Η αποστολή τους ήταν κυρίως η αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου. Αν και η επίσημη θέση του Πολεμικού Ναυτικού είναι ότι παροπλίστηκαν αμέσως μετά την λήξη του πολέμου του 1897, φαίνεται ότι τα σκάφη αυτά λειτούργησαν όπως προανέφερα μέχρι το 1900, όταν με μια τολμηρή απόφαση η ηγεσία του Βασιλικού Ναυτικού απέσυρε μεγάλο μέρος σκαφών που ήταν προβληματικά και κατέτρωγαν τον προϋπολογισμό ενός καταχρεωμένου και ηττημένου κράτους αλλά και του τραγικού δυστυχήματος του υπ΄ αριθμ. 12 τορπιλοβόλου που είχε λάβει χώρα μέσα στο Ναύσταθμο. Στις 26 Ιουλίου του 1900 η εφημερίδα ΣΚΡΙΠ με πρωτοσέλιδο άρθρο της “Τα άχρηστα Πλοία”, ενθαρρύνει την απόφαση του Υπουργού Ναυτικών κ. Βουδούρη να αποσύρει 10 σκάφη αν και η πρόθεσή του ήταν για πολλά περισσότερα, αλλά “η διεθνή οικονομική εποπτεία και έλεγχος δεν του το επέτρεψαν, καθότι η προμήθεια νέων ήτο αδύνατος”.
Η περίπτωση της Ατμοτελωνίδας ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ, είναι μοναδική καθότι μετά τον παροπλισμό της, αυτό το όνομα δεν δόθηκε σε κανένα άλλο σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού. Το αδελφό σκάφος “Κέρκυρα” για παράδειγμα δόθηκε από τότε συνολικά τρεις φορές σε σκάφη του Π.Ν. (ατμοτελωνίδα, ναρκαλιευτικό μέχρι το υπερσύγχρονο hovercraft στις μέρες μας). Οι ατμοτελωνίδες αποτελούσαν τότε τις μικρότερες μονάδες στο Βασιλικό Ναυτικό και αποτέλεσαν μάλιστα και σημείο σάτιρας από τους χρονογράφους της εποχής.
” τον δ΄ Έλληνα Πρωθυπουργόν θερμώς τον παρεκάλεσα
στου μαρτυρίου το νησί με στόλον να με στείλη,
όπως ο πολυφίλητος
σιωπηλός κι αμίλητος
δεν μούδωσε τουλάχιστον μιάν ατμοτελωνίδα
νάχω για Ναυαρχίδα”.
(Ρωμιός 18 Σεπτεμβρίου 1898 – Απόσπασμα από το Συμβούλιον Ναυάρχων κι ο Φασουλής ως Ναύαρχος παρών)
Δράση της Ατμοτελωνίδας “Πειραιεύς”:

Το 1898 ο επικεφαλής στρατού της Θεσσαλίας Βάσσος, έλαβε διαταγή να καταρτίσει αποσπάσματα από ευζωνικά Τάγματα και να τα αποστείλει στο Πήλιο όπου γίνονταν λαθρεμπόριο διαφόρων εμπορευμάτων. Η ανάθεση του έργου αυτού στον Στρατό είχε γίνει κατόπιν αιτήσεως του Τελώνου Βόλου από αντικειμενική αδυναμία των Τελωνειακών Αρχών να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Στα πλαίσια της αίτησης αυτής είχε αποσταλεί και η Ατμοτελωνίς “Πειραιεύς” με αποστολή να περιπλέει τον Ευβοϊκό και τον Παγασητικό Κόλπο και να παρεμποδίζει την λαθραία μεταφορά εμπορευμάτων από τον Βόλο στην Εύβοια. Αυτή την περίοδο ήταν που αντιμετώπισε διάφορα περιστατικά όπως το κάτωθι που αναφέρεται σε δημοσίευμα της 22ας Μαρτίου του 1898.

Από την δράση της Ατμοτελωνίδας Πειραιεύς το 1898.

Στα περιστατικά της εποχής το “Πειραιεύς” αναφέρεται και σαν ατμοημιολία αν και τα σκάφη αυτού του τύπου ήταν σιδερένια (επίσης λαθρεμπορικά) και χρησιμοποιήθηκαν για πάρα πολλά χρόνια (μέχρι και τον 2ο Π.Π.) σε αντίθεση με τις ξύλινες ατμοτελωνίδες. Αμέσως μετά τον παροπλισμό των ατμοτελωνίδων του Πολεμικού Ναυτικού, το Υπουργείο Οικονομικών ανέλαβε την κατασκευή έξι νέων ατμοτελωνίδων. Γενικά την εποχή εκείνη το Λαθρεμπόριο ανθούσε κυρίως για τα είδη καπνού, ζάχαρης και σιγαροχάρτων.

1899 – Κατασκευή νέων ατμοτελωνίδων από το Υπουργείο Οικονομικών. Προγενέστερα η δίωξη του Λαθρεμπορίου ήταν έργο του Βασιλικού Ναυτικού.

Αναδημοσίευση από pireorama.blogspot.gr

http://ellas2.wordpress.com/