16 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1943 - Η ΣΦΑΓΗ ΤΟΥ ΚΟΜΜΕΝΟΥ

 

Γράφει ο Χάρης Νούλας

Ήταν δεκαπενταύγουστος του 1943 και ενώ όλοι οι απανταχού χριστιανοί γιόρταζαν την Κοίμηση της Θεοτόκου, κάποιοι κάτοικοι σε ένα χωριό της πατρίδας μας ζούσαν το δικό τους μαρτύριο υπό τη βάναυση και δολοφονική συμπεριφορά των Γερμανών κατακτητών. Η σφαγή του Κομμένου έμεινε στην ιστορία καθώς ήταν στην κυριολεξία μια τραγωδία η οποία συγκλόνισε όλη την ανθρωπότητα, όχι μόνο γιατί αφανίστηκε σχεδόν ένα ολόκληρο χωριό αλλά επιπλέον ήταν το πρώτο στη χώρα μας το οποίο δοκιμάστηκε από τη βιαιότητα και βαρβαρότητα των κατακτητών.

(14/8/2012)

Όλα ξεκίνησαν την 12η Αυγούστου του 1943 όταν ένα τζιπ με δυο γερμανούς στρατιώτες έκαναν περιπολία στα χωριά του Αμβρακικού κόλπου. Κατά τη διάρκεια όμως της περιπολίας τους έπεσαν σε ατύχημα με αποτέλεσμα την ανατροπή του αυτοκινήτου. Όπως ισχυρίστηκε στη συνέχεια η γερμανική πλευρά, οι δυο στρατιώτες αντιλήφθησαν ένοπλους αντάρτες μέσα σε χωράφια και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να τρομοκρατηθούν και να χάσουν τον έλεγχο του οχήματος. Η ειρωνεία της όλης υπόθεσης, και λέω ειρωνεία για όλα αυτά που ακολούθησαν, είναι ότι για βοήθεια προσέτρεξαν κάτοικοι του Κομμένου. Αφού επανέφεραν το όχημα στην κανονική του θέση, οι στρατιώτες έφυγαν χωρίς να εμπλακούν μαζί τους και επέστρεψαν στη βάση τους όπου έδωσαν αναφορά του γεγονότος.

Με αφορμή τα παραπάνω γεγονότα τέσσερις μέρες μετά, ξημερώματα της 16ης Αυγούστου γύρω στις 5 π. μ, οι γερμανοί κατακτητές, που είχαν σαν στόχο τα αντίποινα λόγω της ύπαρξης ανταρτών στην περιοχή, εμφανίστηκαν απρόοπτα στο χωριό και ενώ όλοι οι κάτοικοι σχεδόν κοιμόντουσαν, οι ίδιοι προετοίμαζαν το έδαφος για να υλοποιήσουν το τρομακτικό και ανατριχιαστικό τους σχέδιο και δεν περίμεναν τίποτε άλλο παρά μια εντολή, ένα σύνθημα.

Οι εντολές από την ηγεσία του γερμανικού στρατού ήταν ξεκάθαρες: «ΑΡΧΙΚΑ Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΣΑΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΕΤΟΙΑ ΩΣΤΕ ΚΑΝΕΝΑΣ ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΝΑ ΜΗΝ ΑΝΤΙΛΗΦΘΕΙ ΤΟ ΣΚΟΠΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΡΑΠΟΥΝ ΣΕ ΦΥΓΗ. ΚΑΝΕΝΑΣ ΚΟΜΜΙΩΤΗΣ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ ΖΩΝΤΑΝΟΣ…». Στην ουσία ήθελαν να κυκλώσουν το χωριό και για να γίνει αυτό δεν έπρεπε να καταλάβει κανείς τίποτα. Για το λόγο αυτό οι γερμανοί όσους κατοίκους συναντούσαν δεν τους πείραζαν. Αντιθέτως τους συμπεριφέρονταν με ευγενικό τρόπο και εκείνο το πρωί κανένας Κομμιώτης δεν είχε αντιληφθεί το κακό που θα επακολουθούσε.

Οι γερμανοί δεν σεβάστηκαν καν τις ιερές εκείνες μέρες της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και πράγματι λίγη ώρα αργότερα το σύνθημα δόθηκε. Έπεφταν οι πρώτοι νεκροί του χωριού καθώς οι κατακτητές ξεκίνησαν το εξοντωτικό τους έργο. Και ενώ πριν δεν πείραζαν κανέναν, από το σύνθημα και μετά όποιους συναντούσαν μπροστά τους, τους σκότωναν επί τόπου, άλλους πυροβολώντας τους και άλλους σφάζοντάς τους. Δεν λυπήθηκαν κανέναν, άνδρες, γυναίκες, παιδιά κάθε ηλικίας εκείνο το πρωί βρήκαν μαρτυρικό θάνατο. Μέχρι και τα νεογέννητα μωρά, τα οποία τα κρατούσαν στην αγκαλιά τους οι μανάδες τους προσπαθώντας να τα σώσουν, τα σκότωναν και τα έσφαζαν μαζί με αυτές. Έσπαγαν τις πόρτες των σπιτιών και έμπαιναν μέσα σκοτώνοντας και ξεκληρίζοντας οικογένειες. Μάλιστα φαίνονταν να το διασκεδάζουν κιόλας καθώς γελώντας άρπαζαν ηλικιωμένους και τους πετούσαν από τα μπαλκόνια των σπιτιών, που είχαν επιπλέον όροφο, βρίσκοντας έτσι ακαριαίο θάνατο. Ήταν τόσο σκληροί και αδίστακτοι που έφταναν σε σημείο να ξεκοιλιάζουν εγκύους και να κατακρεουργούν μέχρι και τα έμβρυα ενώ τα βρέφη και τα πιο μικρά παιδιά τα σκότωναν με βάναυσο τρόπο καθώς, αφού έβαζαν στο στόμα τους βαμβάκι τα πότιζαν με βενζίνη και στη συνέχεια έβαζαν φωτιά με αποτέλεσμα να πεθαίνουν από ασφυξία. Δεν σεβάστηκαν καν την ομορφότερη μέρα της ζωής ενός νιόπαντρου ζευγαριού που από τα δεσμά του γάμου ξαφνικά βρέθηκαν στα δεσμά του Κάτω Κόσμου. Εκείνη την αποφράδα ημέρα η Αλεξάνδρα Μάλλιου (νύφη), ο Θεοχάρης Καρίνος (γαμπρός) από τον Παχυκάλαμο και 35 καλεσμένοι συγγενείς και φίλοι έπεφταν όλοι τους νεκροί από τα πυρά των αδίστακτων γερμανών.

Οι γερμανοί όμως δεν αρκέστηκαν μόνο στους σκοτωμούς. Συνέχισαν με λεηλασίες και πυρπόληση του χωριού. Δεν άφησαν τίποτε όρθιο στο πέρασμά τους. Όσοι κάτοικοι προσπάθησαν να φυγαδευτούν μέσα στα σπίτια τους βρήκαν και αυτοί τραγικό θάνατο καθώς οι εχθροί δεν άφησαν κανένα σπίτι απυρπόλητο.

Ο λόγος που σήμερα υπάρχει το Κομμένο είναι ότι τότε το γερμανικό σχέδιο δεν είχε 100% επιτυχία καθώς ήταν αρκετοί οι κάτοικοι οι οποίοι κατάφεραν να σωθούν. Ο γερμανικός στρατός είχε αποκλείσει, όπως προαναφέραμε, όλο το χωριό εκτός από ένα σημείο, την περιοχή «Μηδέν», καθώς ήταν θαμνώδης και εκεί τελείωνε και το ανάχωμα του αποστραγγιστικού αύλακα με αποτέλεσμα το σημείο αυτό να μείνει ακάλυπτο καθώς οι γερμανοί δεν μπορούσαν να περάσουν τα οχήματά τους και έτσι κατάφεραν κάποιοι να σωθούν. Εκεί οι κάτοικοι, οι οποίοι τράπηκαν σε άτακτη φυγή, προσπάθησαν να περάσουν το ποτάμι με κάποιες ψαρόβαρκες που είχαν δεμένες. Και στην περίπτωση όμως αυτή το Κομμένο θρήνησε επιπλέον θύματα καθώς 18 άτομα πνίγηκαν στην προσπάθειά τους να σωθούν αφού κάποιες βάρκες βούλιαζαν ή αναποδογύριζαν λόγω του υπερβολικού βάρους.

Λένε ότι οι δολοφόνοι στον τόπο του εγκλήματος γυρνούν και το αναφέρω αυτό διότι οι γερμανοί μετά από 3 μέρες επέστρεψαν στο χωριό με μόνο σκοπό να δώσουν τη χαριστική βολή, να εξοντώσουν και τους εναπομείναντες. Δεν βρήκαν όμως κανέναν και ο λόγος είναι ότι οι κάτοικοι μετά τα όσα έζησαν, υποψιάστηκαν την επιστροφή τους και γύρισαν στο χωριό τους μια εβδομάδα μετά.

Όταν επέστρεψαν λοιπόν αντίκρισαν τραγικές εικόνες. Παντού πτώματα, αποκεφαλισμένα σώματα, διαμελισμένα κορμιά. Μέχρι και ο παπάς του χωριού βρέθηκε κατακρεουργημένος μπροστά στην εκκλησία που πήγαινε πρωί-πρωί για να λειτουργήσει. Παντού υπήρχε αίμα και θάνατος και όλα αυτά τα πτώματα σχεδόν μια βδομάδα κείτονταν άταφα μέσα στους δρόμους. Πλέον οι Κομμιώτες έπρεπε να ασχοληθούν με το δύσκολο έργο της αναγνώρισης των νεκρών τους, πράγμα το οποίο σε αρκετές περιπτώσεις ήταν αδύνατο να γίνει καθώς υπήρχαν απανθρακωμένα πτώματα, και στη συνέχεια με την ταφή τους.

Με πρόχειρους τάφους έθαβαν όπως-όπως τους νεκρούς θρηνώντας τους γοερά και γογγύζοντας. Ανατριχιαστικές ήταν οι σκηνές όταν περισυνέλλεγαν τα διαμελισμένα μέλη και τα έθαβαν και αυτά όπως-όπως και το ένα πάνω στο άλλο.

Η βαρβαρότητα των κατακτητών άφησε πίσω της συνολικά 317 νεκρούς τους οποίους πάντα οι κάτοικοι του Κομμένου και γενικά όλοι οι αρτινοί τους τιμούν κάθε χρόνο τέτοια μέρα μπροστά στο μαρμάρινο μνημείο που έφτιαξαν στην πλατεία του χωριού αμέσως μετά την απελευθέρωση της Άρτας και στο οποίο έχουν χαράξει τα ονόματα των 317 ηρώων.

Η χώρα μας στη διάρκεια της υπερτρισχιλιετούς ιστορίας της έχει περάσει από πολλές «συμπληγάδες» , δέχτηκε τις επιθέσεις πολλών επιδρομέων που επιβουλεύτηκαν τη γεωπολιτική της θέση και τον πολιτισμό της και κατάφεραν πλήγματα εναντίον της. Ωστόσο παλέψαμε, δώσαμε μάχες και τις κερδίσαμε και παρόλο που έπεσαν πάνω μας όλοι τους για να μας κατασπαράξουν στο τέλος η πατρίδα μας κατόρθωσε να σταθεί όρθια και να συνεχίσει την ιστορική της πορεία γιατί οι έλληνες είναι λαός προικισμένος με αρετές.

 

 

http://www.ixotisartas.gr/newspaper/index.php?option=com_content&view=article&id=11263:-16-1943&catid=40:-a-&Itemid=62