ΜΕ ΤΟ ΔΑΚΤΥΛΟ ΤΟΥ ΠΑΠΑ 1285 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ

 

Του Γεωργίου Λεκάκη

 

Ο άγνωστος βασιλιάς της Ελλάδος, Κοσμάς!    

Πώς ερμηνεύεται, κατά την πίστη του καθενός, το ίδιο γεωλογικό φαινόμενο.    

Όταν οι Έλληνες είχαν και θρησκευτικό εμφύλιο να αντιμετωπίσουν.

Συμπληρώνονται 1285 από μια σχετικά άγνωστη πολιορκία κατά της Κωνσταντινουπόλεως και μια στάση κατά του αυτοκράτορος της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, που υποκίνησε ο πάππας και εξετέλεσαν οι εικονόφιλοι.

Η εικονομαχία ξεκίνησε από τις - πάντα πρωτοπόρες - μικρασιατικές επαρχίες της Αυτοκρατορίας. Τις ιδέες της ασπάσθηκε ο αυτοκράτωρ Λέων Α΄ (711-741), ενώ πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ήταν ο Γερμανός Α΄ (715-730). Και κάπως έτσι ξεκίνησε η εικονοκλαστική πολιτική των Ισαύρων.

Τότε (θέρος του 726) στην Ελλάδα συνέβη μια υποθαλάσσια ηφαιστειώδης έκρηξη, η οποία έγινε αισθητή έως τα παράλια της Μικράς Ασίας και της Μακεδονίας! Το κέντρο της εκρήξεως ήταν μεταξύ των νήσων Θήρας και Θηρασίας. Διότι απ' εκεί αναπήδησαν στην επιφάνεια της θάλασσας νέοι όγκοι, οι οποίοι ενώθηκαν με την αρχαία ηφαιστειώδη νήσο Ιερά (Παλαιά Καϋμένη). Ιδού πώς περιγράφει ο ιστορικός Νικηφόρος το συμβάν, «που δεν πρέπει να παραβλέψουμε», όπως λέει: «Οίον δε κατά τους χρόνους εκείνους περί τας νήσους της τε Θήρας και Θηρασίας καλουμένας, συμβέβηκεν αι προς τω Κρητικώ πελάγει κείνται, παραδραμείν ουκ άξιον. Θέρους ώρας ενεστηκυίας συνηνέχθη τον θαλάττιον βυθόν πλείστον ότι καπνώδη ατμόν εξερεύγεσθαι, εξ ου επί πολύ πυκνουμένου του αέρας πυρ εξαφθήναι, και μετά το πυρ λίθους κισσιρώδεις διεκβρασθήναι εις πλήθος μέγιστον, ώστε εις είδος νήσου τους λίθους συστήναι, ενωθήναί τε την γην τη Ιερά καλουμένη νήσω, ην δη και αυτήν φασι τω ομοίω τρόπω του βυθίου αναδοθήναι χώρου, καθάπερ και τας ρηθείσας λόγος Θήραν και Θηρασίων νήσους. Τω απείρω δε πλήθει των αναδιδομένων λίθων ανά πάσαν κατεστορέσθαι την εκείνη θάλασσαν, ενθένδε τε αφίκεσθαι άρχις Αβύδου και της Ασιάτιδος παραθαλασσίου, υπεκκαίεσθαι δε το προσπελάζον ρείθρον ως μηδέ θιγγάνειν αυτού τινα ικανώς έχειν» ("Brev. Hist.").

Οι εικονομάχοι είπαν τότε πως το γεωλογικό αυτό φαινόμενο ήταν εκδήλωση της θείας οργής, για την υπέρμετρη προσκύνηση των εικόνων. Οι ορθόδοξοι εικονόφιλοι είπαν πως το γεωλογικό αυτό φαινόμενο ήταν.α εκδήλωση της θείας οργής, για τον. πόλεμο των εικόνων, που είχε ανοίξει ο εικονομάχος Λέων. Όλα τα νομίσματα έχουν δυο όψεις .

Όταν ο αυτοκράτωρ Λεων Γ΄ ο Ίσαυρος κατήργησε την προσκύνηση των εικόνων στις εκκλησιές, οι Έλληνες εικονόφιλοι - υποκινούμενοι και από τον πάππα Γρηγόριο Β΄ - τον είπαν «σαρακηνόφρονα» και έχοντες και παράπονα από τις καταχρήσεις των Βυζαντινών αρχόντων, εξηγέρθησαν εναντίον της δυναστείας. Μαζί τους συντάχθηκαν και οι Κυκλαδικοί, κάτοικοι των Κυκλάδων του τότε «Θέματος Αιγαίου», με τον στόλο τους («συμφωνήσαντες Ελλαδικοί τε και οι των Κυκλάδων νήσων» γράφει ο χρονογράφος Θεοφάνης).

Τότε τουρμάρχης (δηλ. στρατιωτικός διοικητής τούρμας = υποδιαίρεση Θέματος) της Ελλάδος ήταν ο Αγαλλιανός. Ο Αγαλλιανός - και κάποιος Στέφανος - ετέθησαν επί κεφαλής αυτού του κινήματος των Ελλήνων. Για τον βίο του Αγαλλιανού λίγα μας είναι γνωστά, δεδομένου ότι οι Βυζαντινοί συγγραφείς τον αγνοούν επιδεικτικά (έτσι γίνεται στην Ιστορία με τους ηττημένους). Ο Αγαλλιανός ίσως και να κρατούσε από τις Κυκλάδες, δεδομένου ότι το όνομα αυτό απαντάται ακόμη στην Πάρο (αλλά και στα Επτάνησα, σε Κέρκυρα, Παξούς, Ζάκυνθο, ενώ πολλάκις το όνομα γράφεται και με ένα «λ»).

Πάντως ήταν αυτός που για χάρι του ονοματίσθηκε Κονοσκάλι η πόρτα της Πόλεως, διότι παρίστατο στον λιμένα όταν κτιζόταν, και η πύλη έλαβε αυτό το όνομα διότι ο τουρμάρχης εκαλείτο Κοντοσκέλης - ίσως διότι είχε μικρά σκέλη (πόδια).

Οι εικονόφιλοι επαναστάτες, λοιπόν, συγκρότησαν στόλο και ανακήρυξαν αυτοκράτορα ή βασιλιά της Ελλάδος κάποιον Κοσμά (κατ' άλλους το όνομα αυτού ήταν Θωμάς), πιθανόν συμπολίτη του Αγαλλιανού. Και έπλευσαν κατά της Κωνσταντινουπόλεως! Στην ναυμαχία (που έγινε στις 18.4.727) ο στόλος τους κατεστράφη από το υγρό πυρ, κάτω από τα τείχη της Πόλεως. 

Ο Αγαλλιανός, μη θέλοντας να συλληφθεί ζωντανός, μαντεύοντας τι τον περιμένει, έπεσε με τα όπλα του και την βαρειά του εξάρτυση μέσα στην θάλασσα και αυτοκτόνησε. 

Οι επιζήσαντες της ναυμαχίας επαναστάτες συνελήφθησαν. Μεταξύ αυτών και ο Στέφανος και ο «αυτοκράτωρ» Κοσμάς, οι οποίοι με διαταγή του Λέοντος αποκεφαλίσθηκαν. Ήταν ο «βασιλιάς» (αν και σφετεριστής και ψευδοεστεμμένος) με την μικρότερη θητεία στην ελληνική πολιτική Ιστορία.

Ο Λέων προχώρησε ανένδοτος στην εφαρμογή των σχεδίων του: Ανάγκασε τον ηπίων τόνων πατριάρχη Γερμανό σε παραίτηση (730) και εξέδωσε το πρώτο διάταγμα κατά των εικόνων. Στην εφαρμογή του διατάγματος αντιτάχθηκε ο πάππας της Ρώμης, Γρηγόριος Γ΄ (731-741). Συγκάλεσε σύνοδο στην Ρώμη και απεφάνθη εναντίον των εικονομάχων (Νοέμβριος 731). Τώρα έπρεπε τις αποφάσεις της Συνόδου της Ρώμης ν' ασπασθεί και η Εκκλησία της Ελλάδος, αφού διατελούσε υπό την εποπτεία του επισκόπου της Ρώμης. Αλλά επειδή αξία στην πολιτική - και την υγεία - έχει να προλαβαίνεις και όχι να θεραπεύεις, ο αυτοκράτωρ Λέων, κατήργησε με διάταγμα κάθε δικαιοδοσία του επισκόπου Ρώμης επί της Εκκλησίας της Ελλάδος (732). Έτσι συντελέσθηκε ένα γεγονός υψίστης εκκλησιαστικής σημασίας: Οι επαρχίες της Ελλάδος συνενώθησαν και εκκλησιαστικώς, με τις λοιπές επαρχίες του κράτους, οι δε μητροπόλεις αυτών υπήχθησαν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ουδέν κακόν, αμιγές καλού.

 

ΠΗΓΕΣ:

Θεοφάνης «Χρονογραφία», έκδ. Bonn και de Boor.

(ψευδο)Κοδρηνός «Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως».

Νικηφόρος "Brev. Hist.".

«Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία».

 

http://www.xronos.gr/detail.php?ID=80047