Του Γιώργου Λεκάκη
Διαμαρτυρηθείτε για να μη μπαζωθεί ο ναός της Αφροδίτης στην πλατεία Αντιγονιδών Θεσσαλονίκης
Στην πλατεία Αντιγονιδών, στην Θεσσαλονίκη, ευρέθη προσφάτως ο αρχαίος ιερός ναός της Αφροδίτης. Ένα σπάνιο εύρημα, που χρονολογείται στον 6ο π.Χ. αι., ήλθε στο φως, όταν μια διώροφη οικοδομή. κατεδαφίσθηκε. στην πλατεία! Η πλατεία αυτή ήταν η πλατεία των ιερών της πόλεως πριν από αιώνες.
Το κτίσμα είναι σημαντικό παράδειγμα ιωνικού ναού του 6ου αι. π.Χ. Ο ναός μετακινήθηκε στην σημερινή του τοποθεσία στα ρωμαϊκά χρόνια, ίνα αποτελέσει τμήμα ενός προαστίου, γεμάτου με ιερά και με δημόσια κτήρια. Τα θεμέλιά του, είναι χαμένα κάπου μεταξύ της πυκνής βλαστήσεως και της άναρχης σύγχρονης δομήσεως, η οποία χαρακτηρίζει την σύγχρονη συμπρωτεύουσα. Απροσπέλαστα και άγνωστα ακόμη στον ανυποψίαστο περαστικό.
Ανασκαφές στον χώρο της Αντιγονιδών έγιναν το 1936. Αλλά ήλθε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και οι ανασκαφές ξεχάσθηκαν... Το. 2000 ξανάρχισαν οι έρευνες. Αποκαλύφθηκαν, μετά και την κατεδάφιση σύγχρονου κτηρίου, τα κατάλοιπα του ναού: Ελληνορωμαϊκής εποχής αγάλματα, κ.ά. σημαντικά αρχαιότερα αρχιτεκτονικά κομμάτια. Οι αρχαιολόγοι ξανα-ανέσκαψαν την θέση. Ορισμένα από τα ευρήματα εκτίθενται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, αλλά αδυνατούν να αποτυπώσουν το μεγαλείο του κτίσματος.
Σήμερα ο υστερο-αρχαϊκός ναός της Αφροδίτης απειλείται με εξαφάνιση από. μπάζωμα! Παρά την αντίθεση της κοινής γνώμης. Παρά την απόφαση να συνεχισθεί η ανασκαφή - απόφαση που αργότερα ανετράπη.
Το θέμα της απαλλοτρίωσης, μετά από ένσταση των ιδιοκτητών του οικοπέδου, επρόκειτο να συζητηθεί τον Απρίλιο του 2011 σε συνεδρίαση της Επιτροπής Απαλλοτριώσεων του υπ. Πολιτισμού, η οποία, όμως, ανεβλήθη για το 2012. Εάν η απαλλοτρίωση απορριφθεί και η ένσταση γίνει δεκτή, ο αρχαίος ιερός ναός θα. μπαζωθεί!
Οι Έλληνες - εντός κι εκτός Ελλάδος - και οι ξένοι φιλέλληνες καλούνται να ενώσουν τις δυνάμεις τους, στην διαμαρτυρία εναντίον αυτής της ιερόσυλης επιθέσεως στην εθνική ελληνική - και παγκόσμια - κληρονομιά! Διαμαρτυρηθείτε όλοι στον Δήμο Θεσσαλονίκης. Έχει δημιουργηθεί μια ολόκληρη κίνηση γι' αυτό: Δείτε περισσότερα: http://templeofvenus.gr/
Μύθος έφη. Ο Οίαγρος ποιητής μετά τον Ορφέα
Ένας ποιητής, ο Οίαγρος, ανεδείχθη ποιητής μετά τον Ορφέα και τον Μουσαίο. Αυτός λέγεται ότι πρώτος «ετραγούδησε» τον Τρωικό πόλεμο. Και ότι αφού καταπιάστηκε με την «μεγίστη αυτή υπόθεση», με καρτερία, απετόλμησε να την πραγματευθεί σε ποίημά του.
ΠΗΓΗ: Αιλ. «Ποικ. Ιστ.», β. ιδ΄.
Η λατρεία της Αφροδίτης στην Μακεδονία
Η κύρια λατρεία της Αφροδίτης εντοπίζεται στην Πάφο Κύπρου και στα Κύθηρα. Αλλά και η σχέση Μακεδονίας-Αφροδίτης είναι αρχαιοτάτη. Η Αφροδίτη κατ' αρχάς, ως θέαινα του Δωδεκαθέου κατοικούσε στον Όλυμπο. «Εύτ' Αφροδίτη δία προσέστιχε μακρόν Όλυμπον» (Όμ. «Οδ.», υ,73). (Κατά μια ετυμολογία, μάλιστα, αυτό το αρχαίο ελληνικό επίθετο - «μακρός» - που αποδίδεται στον Όλυμπο, ίσως να ονομάτισε και την Μακεδονία, ως η χώρα που διέπεται από το μακρόν όρος). Εκεί η «θορυβώδης και χρυσαρματωμένη» θεά ζούσε με τον σύζυγό της Ήφαιστο. Άρα δεν είναι τυχαία η πολεμική μηχανή που ανέπτυξαν οι Μακεδόνες, ως «συγχωριανοί» του θεού της τεχνουργίας, της φωτιάς και της μεταλλουργίας. Κατά μια εκδοχή, η Αφροδίτη παράκουσε τον Δία και κράτησε το παιδί τους, τον Έρωτα, στον Όλυμπο. Τον αστείο πτερωτό θεό τον αγαπούσαν όλοι. Αλλά ήταν και πανούργος και σκανδαλοποιός. Έτσι έβαζε λόγια στους θεούς και όλο μάλωναν. Γρήγορα κατάλαβαν ποιος ευθυνόταν γι' αυτό το ανακάτεμα και τον εξόρισαν στην Γη, παίρνοντάς του τα πτερά, ίνα μη μπορεί να ξανα-ανέβει στον Όλυμπο.
Στην Μακεδονία η φιλόγελη Αφροδίτη λατρευόταν με πολλά επίθετα. Όλα ελληνικότατα, που απαντώνται και σε άλλα μέρη της Ελλάδος, όπου επίσης λατρευόταν η θεά. Άλλωστε λατρεία κοινών θεών είναι ένδειξη πως οι λαοί που τους λατρεύουν είναι «αδέλφια». Σπάνιο το επίθετό της «ευσχήμων» (που ευρέθη σε επιγραφή στην Μακεδονία).
Στην Πέλλα η θεά Αφροδίτη λατρευόταν με σημαντικό ιερό. Στον ναό της μάλιστα ηύραν και μία επιγραφή με τ' όνομά της. Και στην ιερά πόλη των Μακεδόνων, το Δίον, την αφιερωμένη στον Δία. Άλλωστε η Διώνη Αφροδίτη γεννηθείσα εκ του αφρού της θαλάσσης, λογιζόταν θυγατέρα του Διός και της Τιτανίδος Διώνης. Στο Δίον υπήρχε ο ναός της Υπολυμπιδίας Αφροδίτης - γιατί ακριβώς ελατρεύετο στους πρόποδες του Ολύμπου. Ο βωμός της εκτίθεται στο Μουσείον Δίου, μαζί με κεφάλια από αγάλματά της. Το δε λατρευτικό άγαλμά της εκτίθεται στο ισόγειο του ιδίου Μουσείου.
Η νύμφη Βερόη - εξ ης ονοματίσθηκε η Βέρροια Ημαθίας- ήταν κόρη, κατά μια εκδοχή, της Αφροδίτης και του Αδώνιδος. Μακεδόνες άποικοι εξ αυτής ίδρυσαν την Βέρροια (> σημερινή Βηρυτό < Μπεϊρούτ), πρωτεύουσα του Λιβάνου, και την γειτονική της συνώνυμη πόλη, Βέρροια (σημερινό Χαλέπι) Συρίας, όπου λατρευόταν η Καλλίστη Αφροδίτη! Η νύμφη Βερόη ταυτίζεται με την Αμυμώνη. Η πανέμορφη Βερόη/Αμυμώνη ήταν φίλη (ή σύζυγος) του Βάκχου Διονύσου, η μητέρα του οποίου, Σεμέλη, ως γνωστόν ζούσε παραδίπλα, στο Βέρμιον όρος. Ο θεός έδωσε στην πόλη το όνομα της αγαπημένης του. Μάλιστα στα σημαντικότερα εκθέματα του Αρχαιολογικού Μουσείου Βερροίας συγκαταλέγεται ένας ερυθρόμορφος κωδωνόσχημος κρατήρας, ο οποίος στην κύρια όψη του φέρει παράσταση σχετική με τον κύκλο Αφροδίτης-Διονύσου (ο κρατήρας χρονολογείται στα μέσα του 4ου αι. π.Χ. - ρυθμού «Κερτς).
Στην αρχαία νεκρόπολη της Θάσου ευρέθη παράσταση της Αφροδίτης σε κύκνο.
Η Αφροδίτη εικονίζεται σε πλήθος νομισμάτων μακεδονικών πόλεων (Νεαπόλεως, Ουρανουπόλεως, μάλιστα καθήμενη επί σφαίρας, Σκιώνης, κ.ά.).
Όταν αργότερα οι Έλληνες εγνώρισαν την θρησκεία των Αιγυπτίων, είδαν πως οι ιδιότητες της θεάς Ίσιδος παρομοίαζαν με της Αφροδίτης. Έτσι εταύτισαν τις δυο θέαινες. (Θυμηθείτε και την προσπάθεια του Μ. Αλεξάνδρου για ναό της Ίσιδος στην Αλεξάνδρεια). Η Αφροδίτη ήταν το πρότυπον του έρωτος για τους αρχαίους Έλληνες. Γι' αυτό, η Πακάτη ή Παγκάστη, μια περιβόητος εταίρα εκ Λαρίσης, την οποία μετεχειρίσθη ο Απελλής ως πρότυπο για να ζωγραφίσει την Αφροδίτη του, ήταν ερασμία του Μεγ. Αλεξάνδρου!
Τέλος, οι Μακεδόνες είχαν συνήθη τα ονόματα Αφροδεισία, Αφροδείτη, Αφροδειτώ/Αφροδιτώ, για τις γυναίκες τους.
(*) Σχετικά επίσης τα 4 αφιερώματα της στήλης στα «Αρχαία ερωτικά παιγνίδια», στα φύλλα του «Χρόνου» της 27.04, 04.05, 11.05 και 18.05.2010.
http://www.xronos.gr/detail.php?ID=78366
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου