ΝΕΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

Γαληνός και Ιπποκράτης. Τοιχογραφία 12ου αιώνα. Anagni, Ιταλία.

20 χρόνια πριν, οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως μεγάλο φορτίο από καταποντισμένο πλοίο που εντοπίστηκε στα ανοιχτά της Τοσκάνης. Το πλοίο ερχόταν από τη Συρία. Χρονολογείται στο 130 π.Χ.

Κατασκευασμένο από ξύλο καρυδιάς, το πλοίο ήταν φορτωμένο φάρμακα, γυάλινα αντικείμενα, βότανα και χάπια. Το φορτίο μελετήθηκε πρόσφατα από αρχαιοβοτανολόγους. Η έρευνά τους έδειξε ότι τα 2.000 ετών χάπια περιείχαν ένα μείγμα από εκχυλίσματα διαφόρων φυτών, από σέλινο μέχρι ιβίσκο.

Ο Alain Touwaide, διευθυντής του Ινστιτούτου Διάσωσης Ιατρικών Παραδόσεων δήλωσε: «Και στο παρελθόν έχουμε βρει ενδείξεις χρήσης φυτών με φαρμακευτικές ιδιότητες, ποτέ όμως ένα σύνθετο φάρμακο. Αυτό είναι κάτι καινούριο».

Τα χάπια, που συχνά λαμβάνονταν με νερό και ξίδι, βρέθηκαν μέσα σε μεταλλικά κουτιά, παρόμοια με αυτά που ξέρουμε από τη σύγχρονη εποχή.

Σε ένα από αυτά τα κουτιά, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν κυκλικές ταμπλέτες (διαμέτρου 3 εκ., πάχους 5 χιλ.), χρώματος πράσινου-φαιού. Εξέταση DNA έδειξε πως τα χάπια εμπεριείχαν καρότο, ραπανάκι, σέλινο, κρεμμύδι, λάχανο, αλφάλφα (μηδική η ήμερος) και αχιλλεία. Εντοπίστηκαν επίσης εκχυλίσματα ιβίσκου, φυτό που πιθανότατα είχε εισαχθεί από την ανατολική Ασία, ή χώρες της σημερινής Ινδίας και της Αιθιοπίας.

«Αξίζει να σημειωθεί ότι διαθέτουμε γραπτές μαρτυρίες όπου αναφέρεται ποια φυτά χρησιμοποιούνταν για ποιες ασθένειες» λέει η Alisa Machalek, επιστήμονας που εργάζεται για το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, και συνεχίζει: «Η έρευνα αυτή παρουσιάζει ενδιαφέρον, ειδικά για ιστορικούς της ιατρικής, γιατί επιβεβαιώνει πως ό,τι τρώμε επηρεάζει το σώμα μας».

Ο Touwaide λέει ότι τα σκευάσματα που βρέθηκαν στο ναυάγιο επιβεβαιώνουν τη θεωρία του ότι παρότι οι φαρμακοποιοί είχαν πρόσβαση σε εκατοντάδες φαρμακευτικά φυτα. είχαν περιορίσει τον αριθμό των βοτάνων που χρησιμοποιούσαν. Αυτά τα βότανα τα συνδύαζαν με διαφορετικούς τρόπους για να αντιμετωπίσουν διάφορες ασθένειες. Κατά τον Touwaide, είναι προτιμότερο να περιορίζει κανείς τον αριθμό των ουσιών που χρησιμοποιεί. Όταν έχεις στη διάθεσή σου πρώτες ύλες που υπάρχουν στην περιοχή σου και είναι εύκολο να βρεθούν, πάντα μπορείς να φτιάξεις ένα γιατρικό.

Η Συλλογή του Ιπποκράτη, μια σειρά από αρχαία ελληνικά κείμενα που αποδίδονται στον Ιπποκράτη, αναφέρει 380 φαρμακευτικα βότανα  χρήσιμα σε ποικίλες ασθένειες, εξηγεί ο Touwaide, αν και οι αρχαίοι Έλληνες βασίζονταν κυρίως σε 45 φυτά. Για παράδειγμα, το καρότο που ανιχνεύτηκε στα χάπια, είχε περιγραφεί από τον Διοσκουρίδη ως διουρητικό, κατάλληλο για να αντιμετωπιστούν οι κολικοί, αλλά και οι δηλητηριώδεις δαγκωματιές…

Τα σκευάσματα αναμένεται να ρίξουν φως και σε ορισμένα μυστήρια της αρχαιοβοτανολογίας. Στα χάπια εντοπίστηκαν εκχυλίσματα ηλίανθου, ένα φυτό που μέχρι τώρα πιστευόταν ότι ήρθε στην Ευρώπη μετά την ανακάλυψη της Αμερικής.
http://ellas2.wordpress.com/