1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1822 : ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ

1.    Η διοργάνωση

Αρχικά είχε οριστεί από τον Υψηλάντη το Άργος σαν τόπος για την εθνοσυνέλευση. Οι «πληρεξούσιοι» ή «παραστάτες» ορκίστηκαν στην παλαιά εκκλησία του Αη Γιάννη του Άργους^[1]. Η Εθνοσυνέλευση άρχισε στις 20 Δεκεμβρίου 1821, στο χωριό Πιάδα (Νέα Επίδαυρος) κοντά στην Αρχαία Επίδαυρο. Οι εργασίες της εθνοσυνέλευσης έληξαν στις 16 Ιανουαρίου 1822.

Η πρώτη σελίδα του «Προσωρινού Πολιτεύματος της Ελλάδος»

2.   Εργασίες της Εθνοσυνέλευσης

Στην Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου γράφτηκε η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Ελλάδος, ορίστηκε ο τρόπος της προσωρινής λειτουργίας του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους και ψηφίστηκε την 1 Ιανουαρίου 1822 το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας, το «Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος», έργο του Ιταλού Βιντσέντζο Γκαλλίνα (Vincenzo Gallina) μαζί με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και τον Θεόδωρο Νέγρη^[2]. Σε αυτό το Σύνταγμα, ορίστηκε και το εθνικό σύμβολο, η ελληνική σημαία. Το Σύνταγμα που ψηφίστηκε προέβλεπε προστασία των ατομικών ελευθεριών, την αντιπροσωπευτική αρχή καθώς και της διάκριση των εξουσιών. Ορίστηκε ότι η «Διοίκησις» θα γινόταν από το «Βουλευτικόν» και το «Εκτελεστικόν», ενώ το «Δικαστικόν» θα ήταν ανεξάρτητο όργανο. Η απονομή δικαιοσύνης προβλεπόταν από τα «Κριτήρια» (τα δικαστήρια).  Στη Β’ Εθνοσυνέλευση Άστρους, το 1823 το Σύνταγμα αυτό βελτιώθηκε.

3.    Σύσταση

Στην εθνοσυνέλευση συμμετείχαν εκπρόσωποι από την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα (Ανατολική χέρσος Ελλάδα και Δυτική χέρσος Ελλάδα όπως ήταν χωρισμένη) καθώς και από τα νησιά Ύδρα, Σπέτσες και Ψαρά^[3]. Επίσης συμμετείχε, ψήφισε και υπέγραψε και αντιπρόσωπος των Αλβανών^[4].

Η εκλογές για τους πληρεξούσιους, παραστάτες όπως λέγονταν, δεν ήταν τακτικές όπως δεν υπήρχε κανένας περιορισμός πόσους θα έστελνε κάθε επαρχία. Οι περισσότεροι πληρεξούσιοι ήταν από τη Στερεά Ελλάδα αφού εκτός τους εκπροσώπους των επαρχιών πήραν μέρος και αυτοί πού έστειλε ο Άρειος πάγος , συνήγοροι όπως αποκαλούνταν. Οι πληρεξούσιοι χωρίστηκαν σε τέσσερις κλάσεις και ψήφιζαν σύμφωνα με τον διαχωρισμό αυτό, κάθε κλάση έκλεξε από τρία μέλη συστήνοντας 12 μελής επιτροπή για την σύνταξη οργανικού νόμου^[4].

Στο Εκτελεστικό εκλέχθηκαν οι Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος εκτελεστικού, Αθανάσιος Κανακάρης, αντιπρόεδρος, Αναγνώστης Παπαγιαννόπουλος (Δεληγιάννης), Ιωάννης Ορλάνδος και Ιωάννης Λογοθέτης^[5].

4.    Κατάλογος εκπροσώπων

Οι εκπρόσωποι ή πληρεξούσιοι ήταν 60 και σύμφωνα με τα γραφόμενα στα πρακτικά της Εθνοσυνέλευσης ήταν χωρισμένοι σε τέσσερις κλάσεις ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή, επιλεγμένες «κατά κλήρον» (δηλαδή η σειρά τους προέκυψε με κλήρο και όχι με άλλο κριτήριο). Οι εκπρόσωποι που υπέγραψαν στις 20 Δεκεμβρίου στα πρώτα πρακτικά αναφέρονται παρακάτω ^[6]:

4. 1.  Οι κατά Α’ κλήρον κλάσεως (Ανατολική Χέρσος Ελλάδα)

Οι τοποθεσίες από τις οποίες προέρχονταν οι εκπρόσωποι καταγράφονται από την επικύρωσή τους κατά τη Συνέλευση των Σαλώνων 17 Νοεμβρίου 1821 του Οργανισμού της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδας^[7].

• Ταλαντίου Νεόφυτος ^{[σημ. 1]} (Αθήνα)
• Θεόδωρος Νέγρης (Ζητούνι και Μποτονίτσα)
• Άνθιμος Γαζής (εξ΄Αγράφων και πάσης Θεσσαλίας)
• Γρηγόριος Κωνσταντάς (εξ Αγράφων και Πάσης Θεσσαλίας)
• Ιωάννης Λογοθέτης (Λιβαδειά)
• Λάμπρος Νάκος ή Νάκου (Λιβαδειά)
• Γεώργιος Αινιάν (Πατρατζίκι)
• Γεωργάκης Παπαηλιόπουλος ή Γεώργιος Παππά Ηλιόπουλος (Σάλωνα)
• Γιαννούτσος Κόντες ή Γιαννούτζης ή Γιαννούτζος Κοντάκης (Σάλωνα)^{[σημ. 2]}
• Σωτήρης Δούρος ή Τούρος^{[σημ. 3]} (Θήβα)
• Κωνσταντίνος Σεπεντζής ή Σαποντζής ή Κωνσταντής Σαπουντζής (Θήβα)
• Δρόσος Μανσόλας (εξ΄Αγράφων και πάσης Θεσσαλίας)
• Ιωάννης Σκανδαλίδης (Μακεδονίας – Θεσσαλονίκη)
• Αλέξανδρος Αξιώτης (Εύριπος)
• Λάμπρος Αλεξάνδρου (Ταλάντι)
• Χ. Κυριαζής, Κυριεζής ή Κυριατζής (εξ΄Αγράφων και πάσης Θεσσαλίας)^{[σημ. 4]}
• Αδάμ Δούκας^[8] ή Αδάμης (Θήβα)
• Ζαχαρίας Παναγιωτάδης ή Παναγιωτίδης ο εκ Σκοπέλου ^{[σημ. 5]}

4. 2.  Οι κατά Β’ κλήρον κλάσεως (Νήσοι: Ύδρα, Σπέτσες, Ψαρά)

• Ιωάννης Ορλάνδος
• Μανώλης Τομπάζης, (Ύδρα)^{[σημ. 6]}
• Αναγνώστης Οικονόμου ή Οικονόμος
• Φ. Βούλγαρης
• Χ. Γιάννης Μέξης αναφέρεται και Μαίξις)(^{[σημ. 7]}
• Γκίκας Μπότασης
• Ανδρέας Αναργύρου (αναφέρεται ως Ανδρέας Χ. Αναργύρου) και Χα΄. Αναργύρου (πιθανώς Χατζηαναργύρου) (Σπέτσες)
• Γιώργης Μπούκουρης
• Σκυλίτσης Ομηρίδης ή Πέτρος Ομηρίδης Σκυλίτζης
• Αναγνώστης Μοναρχίδης

4. 3.  Οι κατά Γ’ κλήρον κλάσεως (Δυτική Χέρσος Ελλάδα)

• Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, πρόεδρος εκτελεστικού
• Φώτος Μπόμπορης
• Ιωάννης Κωλέττης
• Φώτος Καραπάνου ή Φώτιος
• Αλέξανδρος Τζιμπουρόπουλος ή Αλέξιος Τσιμπουράκης^{[σημ. 8]}ή Ζιμπουρόπουλος^[8]
• Σπυρίδων Κουρκουμέλης ή Κορκουμέλης^{[σημ. 9]}

4. 4. Οι κατά Δ’ κλήρον κλάσεως (Πελοπόννησος)

• Παλαιών Πατρών Γερμανός
• Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, αντιπρόεδρος του Βουλευτικού
• Σωτήριος Χαραλάμπους ή Χαραλάμπης^{[σημ. 10]}
• Πανούτσος Νοταράς ή Πανούτζος^{[σημ. 11]}
• Αθανάσιος Κανακάρης (Πάτρα)
• Αναγνώστης Παπαγιαννόπουλος ή Παππαγιαννόπουλος^{[σημ. 12]}
• Γιαννούλης Καραμάνος
• Πολυχρόνης Τζανέτου ή Πολυχρόνιος^{[σημ. 13]}

4. 5.  Άλλοι εκπρόσωποι

Παρακάτω αναφέρονται εκπρόσωποι που υπογράφουν το «Προσωρινόν Πολίτευμα» την 1η Ιανουαρίου αλλά δεν είχαν υπογράψει στα Πρακτικά της 20ης Δεκεμβρίου^[9]:

• Επίσκοπος Λιτζάς και Αγράφων Δοσίθεος ^[8][10]
• Διονύσιος Πετράκης
• Σπυρίδων Πατούσας
• Γεώργιος Ψύλλας
• Αναστάσιος Λιδωρίκης (Αναστάσης Ανα: Λοιδωρίκης) ^{[11][σημ. 14]}
• Γεώργιος Αποστόλου
• Χαράλαμπος Παπαγεωργίου ή Παππά Γεωργίου (Πολίτης)^{[σημ. 15]} (Μαλανδρινό)
• Κ. Τασσίκας^{[σημ. 16]}
• Ιωάννης Βιζούλας (Μακεδονία)
• Βασίλειος Ν. Μπουντούρης ή Βασίλης Ν. Μπουντούρη (Ύδρα)^{[σημ. 17][12]}
• Χριστόδουλος Κούτσης ή Κούτζης^{[σημ. 18]}
• Νικόλας Δημήτρη Λάζαρης ή Νικόλαος Δημητρίου Λαζαρή ^{[σημ. 19]}
• Καπετάν Μανώλης Κασιώτης^{[σημ. 20]}
• Ζώης Πάνου (Παραμυθιά)
• Γιαννάκης Πλακοτής ή Πλακωτής^{[σημ. 21]}
• Ανδρέας Ζαΐμης (εκλέχθηκε από την Πελοποννησιακή Γερουσία για να πάρει μέρος στην Εθνοσυνέλευση)
• Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος ^{[σημ. 22]} (εκλέχθηκε από την Πελοποννησιακή Γερουσία για να πάρει μέρος στην Εθνοσυνέλευση)

5.      Συμμετέχοντες / παρόντες σύμφωνα με άλλες πηγές

Σύμφωνα με άλλες πηγές έλαβαν μέρος ή ήταν παρόντες κατά τη συνέλευση και όσοι φαίνονται παρακάτω, αν και δεν αναφέρονται στους υπογράφοντες τα πρακτικά:

• Δημήτριος Υψηλάντης, πρόεδρος βουλευτικού, μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας
• Παπαφλέσσας, μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας
• Αναστάσιος Πολυζωίδης (Μελένικο)
• Ασημάκης Φωτήλας, μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας
• Πανουργιάς (Σάλωνα)
• Αναγνώστης Δεληγιάννης (Καρύταινα)
• Χριστόδουλος Άχολος, (Ηλεία), μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας
• Νικόλαος Βιλαέτης, (Ηλεία)
• Θεόκλητος Φαρμακίδης^[13]
• Βενιαμίν Λέσβιος (αναφέρεται ως μέλος του Βουλευτικού σελ.34-36) ^[14] (εκλέχθηκε από την Πελοποννησιακή Γερουσία για να πάρει μέρος στην Εθνοσυνέλευση)^[15]
• Εμμανουήλ Χατζηαντωνίου, (Κάσος)^[16]
• Δημήτριος Περρούκας ή Μπερρούκας ή Περούκας^[17]
• Χριστόδουλος Ματακίδης ή Ματακής (Σάμος) ^[18]
• Χριστόδουλος Καψάλης^[18][15]
• Γεώργιος Ντεμπεγιώτης ή Δεμπεγιώτης ή Τεμπεγιώτης (Μεσσηνία)^[19]
• Δημητράκης Ρομανόπουλος ή Ρομανάς (Μεσσηνία)^[19]
• Ιωάννης Δροσινός^[20]
• Αλέξανδρος Νάξιος^[8]
• Αντώνιος Αλμπέρτος (Τήνου) ^[15]
• Γεώργιος Μαυρομμάτης^[21]

6.     Άλλοι παράγοντες

Παρακάτω αναφέρονται άλλοι που έλαβαν μέρος στη συνέλευση^[6]:

• Δημήτριος Τομαρόπλος (πιθανόν Τομαρόπουλος) – γραμματεύς
• Γεώργιος Σταυρίδης – γραμματεύς

7.      Σημειώσεις

1.        Αναφέρεται με τον τότε τίτλο του: Επίσκοπος Ταλαντίου, Επίσκοπος Αθηνών έγινε αργότερα

2.        Αναφέρεται ως Γιαννούτζος στην σελίδα 42

3.        Αναφέρεται Τούρος στις σελίδα 34-36

4.        Αναφέρεται Κυριεζής στις σελίδα 34-36

5.        Αναφέρεται ως ο εκ Σκοπέλου στις σελίδες 34-36 ή Παναγιωτίδης στις σελίδες 42

6.        Αυθεντική ορθογραφία Μανόλης ενώ αναφέρεται και ως Τουμπάζη

7.        Προφανώς εννοείται ο Χατζηγιάννης Μέξης

8.        Αναφέρεται Τσιμπουράκης στις σελ.34-36

9.        Αναφέρεται Κορκουμέλης σελ.43

10.     Στις σελίδες 34-36 Σωτήριος Χαραλάμπης

11.     Αναφέρεται ως Πανούτζος)

12.     Αναφέρεται ως Παππαγιαννόπουλος)

13.     Στην σελίδα 43 αναφέρεται ως Πολυχρόνιος

14.     αναφέρεται ως Αναστάσης Ανα: Λοιδωρίκης)

15.     Αναφέρεται ως Παππά Γεωργίου

16.     ή Κυριακός Τζίκας (αναφέρεται ως τυπογραφικό λάθος αντί για Τασσίκας σελ.42

17.     (αναφέρεται Βασίλης Ν. Μπουντούρη σελ.34-36)

18.     στην σελίδα 43 αναφέρεται ως Κούτζης

19.     στην σελίδα 43 αναφέρεται ως Νικόλαος Δημητρίου Λαζαρή

20.     Αυθεντική ορθογραφία Καπετά Μανόλις Κασιότης

21.     Στην σελίδα 42 αναφέρεται ως Πλακωτής

22.     Αυθεντική ορθογραφία Ιω: Παπ. διαμαντόπουλος

8. Αναφορές

1.        Άργος, Livepedia, ανακτήθηκε στις 9 Ιαν. 2010

2.        1821-1823 Η Α’ και η Β’ Εθνοσυνέλευση, ανακτήθηκε στις 7/1/2010

3.        Συνταγματική Ιστορία. Από την επανάσταση έως την καθιέρωση της Βασιλευόμενης Δημοκρατίας (1821-1864), Τα Συντάγματα της Επανάστασης (Η Πρώτη Ελληνική Δημοκρατία, Βουλή των Ελλήνων, ανακτήθηκε στις 7/1/2010

4.        ↑ Σπυρίδωνος Τρικούπη, «Ιστορία της Ελληνικής επανάστασης» τόμος 2ος, εκδόσεις Νέα Σύνορα, Αθήνα 1993

5.        Κ. Παπαρρηγόπουλου, Επίτομος Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Κεφάλαιο: Διακήρυξις της εν Επιδαύρω Συνελεύσεως σελ. 655, Αρχαίος Εκδοτικός Οίκος Δημητρίου Δημητράκου, Αθήνα 1952

6.        ↑ «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» «Ήτοι, συλλογή των περί την αναγεννώμενην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και άλλων επισήμων πράξεων από του 1821 μέχρι του 1832», Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Τόμος Β’, Πειραιάς, Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839, σελ. 3 (από τα Πρακτικά της Εθνικής Νομοδοτικής Συνελεύσεως Συγκροτηθείσης εν Επιδαύρω τη κ΄ Δεκεμβρίου αωκα΄)

7.        «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος», Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Τόμος Β’, Πειραιάς, Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839, σελ. 85-86 (από τα Πρακτικά της Συνέλευση των Σαλώνων, 17 Νοεμβρίου 1821 του Οργανισμού της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδας)

8.        ↑ History of the Greek revolution: compiled from official documents of the Greek government, John Lee Comstock, σελ. 213, Εκδ. W. W. Reed & co., 1828[1]

9.        «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» «Ήτοι, συλλογή των περί την αναγεννώμενην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και άλλων επισήμων πράξεων από του 1821 μέχρι του 1832», Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Τόμος Β’, Πειραιάς, Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839, σελ. 34-36 (από το «Προσωρινόν Πολίτευμα» εν Επιδαύρω την α΄ Ιανουαρίου αωκβ΄)

10.     Ιστορικά του Δήμου Ποταμιάς, Για την ιστορία του Μεγάλου Χωριού

11.     ερμηνεία: Αναστάσιος Αναστάση Λιδωρίκης

12.     Η οικογένεια Βουδούρη

13.     Οι εγγενείς αδυναμίες των Εθνοσυνελεύσεων και των Προσωρινών Κυβερνήσεων και οι επιπτώσεις τους στην εκπαίδευση της επαναστατικής περιόδου (1821-1827) Γιώργος Τσουκαλάς, Eπιστημονικό Bήμα, τ. 6, Ιούνιος 2006

14.     Βενιαμίν Λέσβιος, 1759/62, Λέσβος – 1824, Ναύπλιο, Ελληνομνήμων

15.     ↑ Τηνιακά : ήτοι αρχαία και νεωτέρα γεωγραφία και ιστορία της νήσου Τήνου / Υπό Επαμ. Γεωργαντοπούλου … ; εκδίδοται δαπάνη Ιωάννου Γκιών. Εν Αθήναις : Τυπογραφείον «Ο Παλαμήδης», 1889

16.     ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 1821, Επιμέλεια: Νίκος Νικολάου – Αντώνης Αγγελής, Δημόσια Κεντρική βιβλιοθήκη της Ρόδου

17.     Μικρό αρχείο αγωνιστών του 1821

18.     ↑ Χριστόδουλος Ματακίδης, Δήμος Βαθέος Σάμου

19.     ↑ Τα χωριά της Βουφράδας κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 Σύλλογος Απανταχού Βλασαίων «Το Βλάση», ανακτήθηκε στις 9 Ιαν. 2010

20.     Πόρος από 1800 έως 1940

21.     ΕΛΙΑ – Οικογένεια Μεγαπάνου Μαυρομμάτη

http://meganisinews.eu/?p=1005