(Υπό Εμμανουήλ Καναβάκη Αντιστρατήγου ε. α.- Μέλους Δ Σ του ΣΕΕΘΑ)
Ο συγγραφέας Γεώργιος Χριστογιάννης πρέσβης ε. τ. προσθέτει στο συγγραφικό του έργο ένα ακόμη βιβλίο και παράλληλα εκπληρώνει ένα χρέος τιμής και ευγνωμοσύνης προς τον πατέρα του Ιωάννη Χριστογιάννη, Συνταγματάρχη του Ελληνικού Στρατού, με ενεργό παρουσία στα πολεμικά γεγονότα της περιόδου 1914 - 1941.
Ο συγγραφέας στα προλεγόμενα του, αποτυπώνει τις τραγικές οικονομικές συνθήκες, που επικρατούσαν τις αρχές του 20ου αιώνα στη χώρα μας, με αποτέλεσμα η εξασφάλιση του άρτου και των στοιχειωδών ειδών διατροφής, να θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Συνθήκες πράγματι δύσκολες και ακατανόητες για τους περισσότερους από εμάς στη σύγχρονη εποχή. Ο ατυχής Ελληνο-Τουρκικός πόλεμος του 1897, εκτός από τις επιβληθείσες υπέρογκες οικονομικές κυρώσεις στη χώρα μας, δεν επέτρεψε την επέκταση των βορείων συνόρων μας, τα οποία παρέμειναν στη γραμμή Αμβρακικός Κόλπος-Παγασητικός Κόλπος. Η γενέτειρα του πρωταγωνιστή του βιβλίου Συνταγματάρχη Ιωάννη Χριστογιάννη το χωριό Δαφνωτή(Τσοβίστα)-Άρτας, ανήκε στην Τουρκοκρατούμενη Ήπειρο, όταν το 1910 αποφάσισε σε ηλικία 10 ετών να περάσει τον Άραχθο, σύνορο Ελλάδας-Τουρκίας και να αναζητήσει καλύτερη τύχη στην Αθήνα.
Ο πρωταγωνιστής άρχισε τον προσωπικό του αγώνα εργαζόμενος σε φούρνο Ηπειρώτη, με μοναδικό στόχο σε πρώτη φάση την επιβίωση. Το σχολείο ήταν πάντοτε διακαής πόθος του και αργότερα κατόρθωσε εργαζόμενος να εγγραφεί στη “Σχολή Απόρων Παίδων” του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός. Αν η μετανάστευση για ένα ενήλικο άτομο στη σημερινή εποχή θεωρείται επίτευγμα, η μετανάστευση είναι άθλος και γεγονός αδιανόητο για ένα 10χρονο παιδί της εποχής εκείνης, χωρίς επαρκή μόρφωση, εμπειρία και ωριμότητα. Μοναδικά του εφόδια η αδάμαστη θέληση για πρόοδο, η αγωνιστικότητα και οι παρακαταθήκες ήθους και τιμιότητας των γονέων του. Ο ξεριζωμός και τα προβλήματα στην Αθήνα δεν κατόρθωσαν να τον αποκόψουν από την πατρίδα και την οικογένεια του. Η επιβίωση και το μέλλον των υπολοίπων αδελφών του αισθανόταν, ότι ήταν και δική του υπόθεση. Η επόμενη δύσκολη επιλογή του δεν καθυστέρησε και σε λίγο χρονικό διάστημα το “ξεριζωμένο προσφυγάκι”, έφερε από το χωριό τον μικρότερο αδελφό του, για να “γλιτώσει από τη φτώχεια και τη σκλαβιά”. Ανθρώπινη ευαισθησία, ορθή αντίληψη της πραγματικότητας, αποφασιστικότητα και υψηλό αίσθημα ευθύνης, είναι οι χαρακτηρισμοί τους οποίους θα σημειώναμε εμείς οι νεότεροι Αξιωματικοί με την πολυετή εμπειρία συντάξεως εκθέσεων αξιολόγησης.
Το ανά χείρας βιβλίο παρά το γεγονός, ότι με τον τίτλο του “Ημερολόγιο Πολεμιστού” σε προϊδεάζει για περιγραφές γεγονότων και καταγραφή προσωπικών μαρτυριών συγκεκριμένης πολεμικής περιόδου, ο αναγνώστης γίνεται πρωτίστως κοινωνός μιας άλλης διαφορετικής πραγματικότητας. Η αποφασιστικότητα και το αίσθημα ευθύνης ενός ανήλικου, που επιζητεί να χαράξει το προσωπικό του μέλλον και να βοηθήσει την οικογένεια του συγκινούν, εντυπωσιάζουν και προκαθορίζουν, την προσωπικότητα του αξιωματικού “Πολεμιστή”. Είναι προφανές λοιπόν, ότι το βιβλίο από “Ημερολόγιο Πολεμιστού” μετασχηματίζεται και διαμορφώνεται σε “Οδηγό Ήθους, Ευθύνης και Αγωνιστικότητας”.
Ο συγγραφέας, περιορίζει την παρουσία του στον πρόλογο του βιβλίου, στα “Προλεγόμενα”, όπως ακριβώς τον ονομάζει. Εκτιμώ, ότι η επιλογή του υπαγορεύθηκε από τον υπερβολικό σεβασμό στη μνήμη και την κληρονομιά του πατέρα του. Στις σελίδες του βιβλίου κυριαρχεί μόνο η γραφίδα, η σκέψη, και η προσωπικότητα του πρωταγωνιστή αξιωματικού με διαφορετικούς βαθμούς, καθήκοντα και αποστολές, από την Ηπείρου, τη Μακεδονία, τη Θράκη μέχρι και τη Μ. Ασία.
Το ημερολόγιο του “Πολεμιστού” είναι πλούσιο, ενδιαφέρον και αποκαλυπτικό της δράσης του Στρατού, για την πραγμάτωση του οράματος της απελευθέρωσης των Ελληνικών εδαφών από τη σκλαβιά των Οθωμανών. Η ανεπιτήδευτη γλώσσα, η συγκροτημένη σκέψη, η λακωνική και περιεκτική περιγραφή, καθώς και ο συναισθηματικός τόνος στα κρίσιμα γεγονότα, αποδίδουν με ανάγλυφο τρόπο τη σκληρή πραγματικότητα της πολυκύμαντης στρατιωτικής του διαδρομής σε ειρηνική και πολεμική περίοδο. Οι λεπτομερείς καταγραφές των γεγονότων και περιστατικών, όπου επιβάλλεται, καθώς και οι εύστοχες κρίσεις και επισημάνσεις, προσδίδουν ιδιαίτερη αξία στο ημερολόγιο. “Η τύχη του ενδόξου Στρατού, του νικητού τριών νικηφόρων πολέμων εκρίθη δυσμενώς εντός πέντε ημερών, από Αφιόν Καραχισάρ μέχρι Ουσάκ”.
Οι καταγραφές και οι σκέψεις ενός αξιωματικού του προηγούμενου αιώνα, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, ανασύρονται από τη λήθη του παρελθόντος και αποκτούν σάρκα και οστά. Ασφαλώς τα γεγονότα της υπόψη περιόδου έχουν καταγραφεί στη “Νεότερη Ιστορία” της πατρίδας μας, έχει όμως ιδιαίτερη αξία η άποψη και η προσωπική μαρτυρία, όσων είχαν ενεργό παρουσία και συμμετοχή, για την τεκμηρίωση της ιστορικής αλήθειας. Το “Ημερολόγιο” αναδεικνύεται σε αξιόλογη πηγή ενημέρωσης και έρευνας, σε θέματα στρατιωτικού ενδιαφέροντος, τα οποία δεν έχει καταγράφει η “Ιστορία”, διότι θεωρούνται δευτερεύοντα ή εξειδικευμένα. Τα θέματα όμως αυτά είναι σημαντικά για τους ειδικούς ερευνητές.
Η προβληματική οικονομική κατάσταση της χώρας καθιστούσε δυσχερή υπόθεση την οργάνωση, εκπαίδευση και υποστήριξη του Στρατού. Οι ελλείψεις σε προσωπικό, υλικό και εφόδια ήταν σοβαρές και δεν ήταν εύκολο να συμπληρωθούν. Αρκετά αποκαλυπτική είναι προσωπική η περιγραφή και μαρτυρία του πρωταγωνιστή μας, όταν κατετάγη τον Νοέμβριο του 1914, ως νεοσύλλεκτος στρατιώτης στο 25ο Σύνταγμα Πεζικού στα Ιωάννινα. “Αυθημερόν μας εχορήγησαν όλα σχεδόν τα δημόσια είδη, πολύ μεταχειρισμένα, πλην περισκελίδος ελλείψει τοιαύτης. Η χλαίνη μου κοντή και πολύ μεταχειρισμένη, φέρει στο αριστερόν πλευρόν 3-4 οπάς, πιθανόν πολυβόλου με ευδιάκριτα σημεία αίματος. Το συσσίτιο είναι .......πείνας”. Ανεξάρτητα όμως από τις ελλείψεις, τις αντιξοότητες και τις κακουχίες, το αξιόμαχο των Μονάδων του Στρατού διατηρήθηκε σε υψηλό επίπεδο, με αποτέλεσμα να επιτευχθεί η απελευθέρωση σκλαβωμένων Ελληνικών εδαφών.
Η υπηρεσία στο Στρατό του Ιωάννου Χριστογιάννη συνδέθηκε με την απελευθέρωση όχι μόνο της Ελληνικής Θράκης, αλλά και της Ανατολικώς του Έβρου ποταμού. Η κατάληψη της Αδριανουπόλεως την 12 Ιουλίου 1920 υπήρξε σημαντικό γεγονός και η υποδοχή του Ελληνικού Στρατού υπό των κατοίκων μεγαλειώδης. Ο βασιλιάς Αλέξανδρος εισήλθε θριαμβευτικώς στην Αδριανούπολη την 13 Ιουλίου 1920 και ετελέσθη πανηγυρική δοξολογία. Η προέλαση του Ελληνικού Στρατού στην Θράκη και η καταδίωξη του εχθρού συνεχίσθηκε, ο Διοικητής των Τουρκικών Δυνάμεων της Θράκης συνελήφθη με το επιτελείο του, από τμήματα της Μεραρχίας Σμύρνης. Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου σημειώνει στο ημερολόγιο την αισιόδοξη εκτίμηση του: “Η Ανατολική Θράκη μας είναι και θα είναι πάντοτε Ελληνική”.
Οι επιχειρήσεις για την απελευθέρωση της Θράκης έδωσαν στον πρωταγωνιστή μας το βάπτισμα της πολεμικής δράσης, αλλά και της διακρίσεως, με αποτέλεσμα να τιμηθεί με τον Πολεμικό Σταυρό Γ΄ Τάξεως και να λάβει και εύφημο μνεία. Το πρώτο “δείγμα γραφής” του νεαρού πολεμιστή στο πεδίο της μάχης αναφέρεται στο αιτιολογικό απονομής του Πολεμικού Σταυρού. Τόλμη, ψυχραιμία, ανδρεία και γενναιότητα, διότι “Αψηφών τον κίνδυνο των εχθρικών πυρών εξήλθε του χαρακώματος μετά του πολυβόλου του και δι’ ευστόχων πυρών έτρεψεν τον εχθρόν εις άτακτον φυγήν με απώλειες”. Το προαναφερθέν πολεμικό περιστατικό αποτελεί πράγματι πράξη ανδρείας και γενναιότητας και φανερώνει, γιατί ο Έλληνας μαχητής δια μέσου των αιώνων αναδεικνύεται ήρωας στα πεδία των μαχών και μάλιστα έναντι πολυάριθμων εχθρικών δυνάμεων. Αποτελεί πρότυπο στρατιωτικού ηγήτορα και παράδειγμα προς μίμηση ο Ιωάννης Χριστογιάννης για τους νεότερους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς των Ενόπλων μας Δυνάμεων.
Η ανάγκη ενισχύσεως του Στρατού της Μ. Ασίας έφερε τον πρωταγωνιστή του βιβλίου το Μάιο του 1921 στη Σμύρνη και στη συνέχεια σε προωθημένη θέση του μετώπου. Στις επιχειρήσεις Κιουτάχειας-Εσκί Σεχίρ, ως διοικητής διμοιρίας πολυβόλων, έλαβε και πάλιν εύφημο μνεία, διότι: “Με την προσωπική του ανδρεία κατόρθωσε να εμψυχώσει τους άνδρας του και επέτυχε δια εύστοχων πυρών την απόκρουση του εχθρού με σημαντικές απώλειες”. Ο Ανθυπασπιστής Χριστογιάννης έδωσε ένα ηρωϊκό παρόν στη γη της Ιωνίας και ένα σκληρό μάθημα στον Τούρκο μαχητή. Με ακμαίο ηθικό και ισχυρή πίστη για την τελική νίκη, έλαβε μέρος στις επιθετικές επιχειρήσεις του Αυγούστου προς τον Σαγγάριο και τις φονικές μάχες κατά της οργανωμένης τοποθεσίας του Καλέ Κρότο και Πολατλή στα περίχωρα της Άγκυρας, όπου και πάλιν διακρίθηκε για την ανδρεία του.
Λίαν ενδιαφέρουσες και σημαντικές οι καταγραφές, οι απόψεις και τα συμπεράσματα του “πρωταγωνιστή” μας, για την Μικρασιατική Εκστρατεία. Βασικό στοιχείο της ήττας η έλλειψη ηγεσίας στους μεγάλους Σχηματισμούς του Στρατού (Μεραρχίες και Σώματα Στρατού). Οι Διοικητές και τα επειτελεία των Μεραρχιών και των Σωμάτων Στρατού δεν ευρίσκοντο σε προωθημένες θέσεις, όπως επιβάλλεται, αλλά σε μεγάλες αποστάσεις από τη γραμμή του μετώπου. Η ψυχική επαφή Διοικητών και διοικουμένων σε Μεγάλους Σχηματισμούς, ελάχιστη μέχρι ανύπαρκτη. Ενδεικτική η καταγραφή του “πρωταγωνιστή” μας, όταν ο νέος Αρχιστράτηγος Χατζηανέστης επιθεώρησε το Σύνταγμα του την 5 Μαίου 1922, σε προωθημένη θέση του μετώπου. Στην επιθεώρηση:“ Έλαβον μέρος όλα τα Τμήματα.....του Συντάγματος. Παρευρίσκοντο, ο Διοικητής του Σώματος Στρατού, της Μεραρχίας ..... Εντύπωση έκαμε εις πάντας η στάσις του και η σοβαρότης του νέου Αρχιστρατήγου, όστις από της ενάρξεως της επιθεωρήσεως μέχρι του πέρατος αυτής, με ουδένα ομίλησε, ουδέ εις τους άνδρας του Συντάγματος ως ώφειλε και μάλιστα εν εκστρατεία. Και αυτόν τον Διοικητήν του Συντάγματος δεν εχαιρέτησε κατά την άφιξιν και αναχώρησιν, ουδέ διετύπωσε προς αυτόν την γνώμη του διά την επιθεώρησιν”.
Κατόπιν των ανωτέρω συνάγεται το συμπέρασμα, ότι ο Συνταγματάρχης Ιωάννης Χριστογιάννης, υπήρξε ένας χαρισματικός ηγήτορας, ο οποίος υπηρέτησεν ευόρκως την πατρίδα και τίμησε τον Ελληνικό Στρατό. Η υποδειγματική αφοσίωση του στο καθήκον, η άριστη συμπεριφορά στους συναδέλφους του, η σπάνια αγωνιστικότητα για πρόοδο και επιτυχία, καθώς και η ανιδιοτελής συμπαράσταση στην οικογένειά του τον καθιστούν πρότυπο Αξιωματικού και οικογενειάρχη. Ουδέποτε συμβιβάστηκε με την αδράνεια, την αποτυχία και την ήττα. Είχε πάντοτε αποθέματα ψυχικής δύναμης να εκφράσει την άρνηση, την αντίδραση, τον πόνο ψυχής, αλλά και την ελπίδα στην τραγική οπισθοχώρηση του Ελληνικού στη Μ. Ασία και στη Γερμανική κατοχή. “Ο στρατός όμως θα αναγεννηθεί γρήγορα, διότι δεν ηττήθη κατά την ατυχή ταύτην έκβαση του αγώνος, αλλά η ηγεσία του και η πολιτική της πατρίδος μας”.
Η προβολή αυτού του σπάνιου προτύπου επιβάλλεται, ιδιαίτερα στη εποχή μας κατά την οποία οι αξίες αμφισβητούνται, το προσωπικό συμφέρον κυριαρχεί, το καθήκον προς την πατρίδα παραβλέπεται και η παραβίαση της έννομης τάξης σημαντικό επίτευγμα. Η δράση, τα επιτεύγματα και οι παρακαταθήκες παλαιοτέρων συναδέλφων με υποδειγματική παρουσία και δράση στο Στρατό μας, επιβάλλεται να συγκεντρωθούν και να διαφυλαχθούν από το ΓΕΣ, προκειμένου να αποτελέσουν για τους νεότερους Αξιωματικούς και Υπαξιωματικούς τον «Οδηγό Δεοντολογίας και Δράσης».
Ο συγγραφέας στα προλεγόμενα του, αποτυπώνει τις τραγικές οικονομικές συνθήκες, που επικρατούσαν τις αρχές του 20ου αιώνα στη χώρα μας, με αποτέλεσμα η εξασφάλιση του άρτου και των στοιχειωδών ειδών διατροφής, να θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Συνθήκες πράγματι δύσκολες και ακατανόητες για τους περισσότερους από εμάς στη σύγχρονη εποχή. Ο ατυχής Ελληνο-Τουρκικός πόλεμος του 1897, εκτός από τις επιβληθείσες υπέρογκες οικονομικές κυρώσεις στη χώρα μας, δεν επέτρεψε την επέκταση των βορείων συνόρων μας, τα οποία παρέμειναν στη γραμμή Αμβρακικός Κόλπος-Παγασητικός Κόλπος. Η γενέτειρα του πρωταγωνιστή του βιβλίου Συνταγματάρχη Ιωάννη Χριστογιάννη το χωριό Δαφνωτή(Τσοβίστα)-Άρτας, ανήκε στην Τουρκοκρατούμενη Ήπειρο, όταν το 1910 αποφάσισε σε ηλικία 10 ετών να περάσει τον Άραχθο, σύνορο Ελλάδας-Τουρκίας και να αναζητήσει καλύτερη τύχη στην Αθήνα.
Ο πρωταγωνιστής άρχισε τον προσωπικό του αγώνα εργαζόμενος σε φούρνο Ηπειρώτη, με μοναδικό στόχο σε πρώτη φάση την επιβίωση. Το σχολείο ήταν πάντοτε διακαής πόθος του και αργότερα κατόρθωσε εργαζόμενος να εγγραφεί στη “Σχολή Απόρων Παίδων” του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός. Αν η μετανάστευση για ένα ενήλικο άτομο στη σημερινή εποχή θεωρείται επίτευγμα, η μετανάστευση είναι άθλος και γεγονός αδιανόητο για ένα 10χρονο παιδί της εποχής εκείνης, χωρίς επαρκή μόρφωση, εμπειρία και ωριμότητα. Μοναδικά του εφόδια η αδάμαστη θέληση για πρόοδο, η αγωνιστικότητα και οι παρακαταθήκες ήθους και τιμιότητας των γονέων του. Ο ξεριζωμός και τα προβλήματα στην Αθήνα δεν κατόρθωσαν να τον αποκόψουν από την πατρίδα και την οικογένεια του. Η επιβίωση και το μέλλον των υπολοίπων αδελφών του αισθανόταν, ότι ήταν και δική του υπόθεση. Η επόμενη δύσκολη επιλογή του δεν καθυστέρησε και σε λίγο χρονικό διάστημα το “ξεριζωμένο προσφυγάκι”, έφερε από το χωριό τον μικρότερο αδελφό του, για να “γλιτώσει από τη φτώχεια και τη σκλαβιά”. Ανθρώπινη ευαισθησία, ορθή αντίληψη της πραγματικότητας, αποφασιστικότητα και υψηλό αίσθημα ευθύνης, είναι οι χαρακτηρισμοί τους οποίους θα σημειώναμε εμείς οι νεότεροι Αξιωματικοί με την πολυετή εμπειρία συντάξεως εκθέσεων αξιολόγησης.
Το ανά χείρας βιβλίο παρά το γεγονός, ότι με τον τίτλο του “Ημερολόγιο Πολεμιστού” σε προϊδεάζει για περιγραφές γεγονότων και καταγραφή προσωπικών μαρτυριών συγκεκριμένης πολεμικής περιόδου, ο αναγνώστης γίνεται πρωτίστως κοινωνός μιας άλλης διαφορετικής πραγματικότητας. Η αποφασιστικότητα και το αίσθημα ευθύνης ενός ανήλικου, που επιζητεί να χαράξει το προσωπικό του μέλλον και να βοηθήσει την οικογένεια του συγκινούν, εντυπωσιάζουν και προκαθορίζουν, την προσωπικότητα του αξιωματικού “Πολεμιστή”. Είναι προφανές λοιπόν, ότι το βιβλίο από “Ημερολόγιο Πολεμιστού” μετασχηματίζεται και διαμορφώνεται σε “Οδηγό Ήθους, Ευθύνης και Αγωνιστικότητας”.
Ο συγγραφέας, περιορίζει την παρουσία του στον πρόλογο του βιβλίου, στα “Προλεγόμενα”, όπως ακριβώς τον ονομάζει. Εκτιμώ, ότι η επιλογή του υπαγορεύθηκε από τον υπερβολικό σεβασμό στη μνήμη και την κληρονομιά του πατέρα του. Στις σελίδες του βιβλίου κυριαρχεί μόνο η γραφίδα, η σκέψη, και η προσωπικότητα του πρωταγωνιστή αξιωματικού με διαφορετικούς βαθμούς, καθήκοντα και αποστολές, από την Ηπείρου, τη Μακεδονία, τη Θράκη μέχρι και τη Μ. Ασία.
Το ημερολόγιο του “Πολεμιστού” είναι πλούσιο, ενδιαφέρον και αποκαλυπτικό της δράσης του Στρατού, για την πραγμάτωση του οράματος της απελευθέρωσης των Ελληνικών εδαφών από τη σκλαβιά των Οθωμανών. Η ανεπιτήδευτη γλώσσα, η συγκροτημένη σκέψη, η λακωνική και περιεκτική περιγραφή, καθώς και ο συναισθηματικός τόνος στα κρίσιμα γεγονότα, αποδίδουν με ανάγλυφο τρόπο τη σκληρή πραγματικότητα της πολυκύμαντης στρατιωτικής του διαδρομής σε ειρηνική και πολεμική περίοδο. Οι λεπτομερείς καταγραφές των γεγονότων και περιστατικών, όπου επιβάλλεται, καθώς και οι εύστοχες κρίσεις και επισημάνσεις, προσδίδουν ιδιαίτερη αξία στο ημερολόγιο. “Η τύχη του ενδόξου Στρατού, του νικητού τριών νικηφόρων πολέμων εκρίθη δυσμενώς εντός πέντε ημερών, από Αφιόν Καραχισάρ μέχρι Ουσάκ”.
Οι καταγραφές και οι σκέψεις ενός αξιωματικού του προηγούμενου αιώνα, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, ανασύρονται από τη λήθη του παρελθόντος και αποκτούν σάρκα και οστά. Ασφαλώς τα γεγονότα της υπόψη περιόδου έχουν καταγραφεί στη “Νεότερη Ιστορία” της πατρίδας μας, έχει όμως ιδιαίτερη αξία η άποψη και η προσωπική μαρτυρία, όσων είχαν ενεργό παρουσία και συμμετοχή, για την τεκμηρίωση της ιστορικής αλήθειας. Το “Ημερολόγιο” αναδεικνύεται σε αξιόλογη πηγή ενημέρωσης και έρευνας, σε θέματα στρατιωτικού ενδιαφέροντος, τα οποία δεν έχει καταγράφει η “Ιστορία”, διότι θεωρούνται δευτερεύοντα ή εξειδικευμένα. Τα θέματα όμως αυτά είναι σημαντικά για τους ειδικούς ερευνητές.
Η προβληματική οικονομική κατάσταση της χώρας καθιστούσε δυσχερή υπόθεση την οργάνωση, εκπαίδευση και υποστήριξη του Στρατού. Οι ελλείψεις σε προσωπικό, υλικό και εφόδια ήταν σοβαρές και δεν ήταν εύκολο να συμπληρωθούν. Αρκετά αποκαλυπτική είναι προσωπική η περιγραφή και μαρτυρία του πρωταγωνιστή μας, όταν κατετάγη τον Νοέμβριο του 1914, ως νεοσύλλεκτος στρατιώτης στο 25ο Σύνταγμα Πεζικού στα Ιωάννινα. “Αυθημερόν μας εχορήγησαν όλα σχεδόν τα δημόσια είδη, πολύ μεταχειρισμένα, πλην περισκελίδος ελλείψει τοιαύτης. Η χλαίνη μου κοντή και πολύ μεταχειρισμένη, φέρει στο αριστερόν πλευρόν 3-4 οπάς, πιθανόν πολυβόλου με ευδιάκριτα σημεία αίματος. Το συσσίτιο είναι .......πείνας”. Ανεξάρτητα όμως από τις ελλείψεις, τις αντιξοότητες και τις κακουχίες, το αξιόμαχο των Μονάδων του Στρατού διατηρήθηκε σε υψηλό επίπεδο, με αποτέλεσμα να επιτευχθεί η απελευθέρωση σκλαβωμένων Ελληνικών εδαφών.
Η υπηρεσία στο Στρατό του Ιωάννου Χριστογιάννη συνδέθηκε με την απελευθέρωση όχι μόνο της Ελληνικής Θράκης, αλλά και της Ανατολικώς του Έβρου ποταμού. Η κατάληψη της Αδριανουπόλεως την 12 Ιουλίου 1920 υπήρξε σημαντικό γεγονός και η υποδοχή του Ελληνικού Στρατού υπό των κατοίκων μεγαλειώδης. Ο βασιλιάς Αλέξανδρος εισήλθε θριαμβευτικώς στην Αδριανούπολη την 13 Ιουλίου 1920 και ετελέσθη πανηγυρική δοξολογία. Η προέλαση του Ελληνικού Στρατού στην Θράκη και η καταδίωξη του εχθρού συνεχίσθηκε, ο Διοικητής των Τουρκικών Δυνάμεων της Θράκης συνελήφθη με το επιτελείο του, από τμήματα της Μεραρχίας Σμύρνης. Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου σημειώνει στο ημερολόγιο την αισιόδοξη εκτίμηση του: “Η Ανατολική Θράκη μας είναι και θα είναι πάντοτε Ελληνική”.
Οι επιχειρήσεις για την απελευθέρωση της Θράκης έδωσαν στον πρωταγωνιστή μας το βάπτισμα της πολεμικής δράσης, αλλά και της διακρίσεως, με αποτέλεσμα να τιμηθεί με τον Πολεμικό Σταυρό Γ΄ Τάξεως και να λάβει και εύφημο μνεία. Το πρώτο “δείγμα γραφής” του νεαρού πολεμιστή στο πεδίο της μάχης αναφέρεται στο αιτιολογικό απονομής του Πολεμικού Σταυρού. Τόλμη, ψυχραιμία, ανδρεία και γενναιότητα, διότι “Αψηφών τον κίνδυνο των εχθρικών πυρών εξήλθε του χαρακώματος μετά του πολυβόλου του και δι’ ευστόχων πυρών έτρεψεν τον εχθρόν εις άτακτον φυγήν με απώλειες”. Το προαναφερθέν πολεμικό περιστατικό αποτελεί πράγματι πράξη ανδρείας και γενναιότητας και φανερώνει, γιατί ο Έλληνας μαχητής δια μέσου των αιώνων αναδεικνύεται ήρωας στα πεδία των μαχών και μάλιστα έναντι πολυάριθμων εχθρικών δυνάμεων. Αποτελεί πρότυπο στρατιωτικού ηγήτορα και παράδειγμα προς μίμηση ο Ιωάννης Χριστογιάννης για τους νεότερους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς των Ενόπλων μας Δυνάμεων.
Η ανάγκη ενισχύσεως του Στρατού της Μ. Ασίας έφερε τον πρωταγωνιστή του βιβλίου το Μάιο του 1921 στη Σμύρνη και στη συνέχεια σε προωθημένη θέση του μετώπου. Στις επιχειρήσεις Κιουτάχειας-Εσκί Σεχίρ, ως διοικητής διμοιρίας πολυβόλων, έλαβε και πάλιν εύφημο μνεία, διότι: “Με την προσωπική του ανδρεία κατόρθωσε να εμψυχώσει τους άνδρας του και επέτυχε δια εύστοχων πυρών την απόκρουση του εχθρού με σημαντικές απώλειες”. Ο Ανθυπασπιστής Χριστογιάννης έδωσε ένα ηρωϊκό παρόν στη γη της Ιωνίας και ένα σκληρό μάθημα στον Τούρκο μαχητή. Με ακμαίο ηθικό και ισχυρή πίστη για την τελική νίκη, έλαβε μέρος στις επιθετικές επιχειρήσεις του Αυγούστου προς τον Σαγγάριο και τις φονικές μάχες κατά της οργανωμένης τοποθεσίας του Καλέ Κρότο και Πολατλή στα περίχωρα της Άγκυρας, όπου και πάλιν διακρίθηκε για την ανδρεία του.
Λίαν ενδιαφέρουσες και σημαντικές οι καταγραφές, οι απόψεις και τα συμπεράσματα του “πρωταγωνιστή” μας, για την Μικρασιατική Εκστρατεία. Βασικό στοιχείο της ήττας η έλλειψη ηγεσίας στους μεγάλους Σχηματισμούς του Στρατού (Μεραρχίες και Σώματα Στρατού). Οι Διοικητές και τα επειτελεία των Μεραρχιών και των Σωμάτων Στρατού δεν ευρίσκοντο σε προωθημένες θέσεις, όπως επιβάλλεται, αλλά σε μεγάλες αποστάσεις από τη γραμμή του μετώπου. Η ψυχική επαφή Διοικητών και διοικουμένων σε Μεγάλους Σχηματισμούς, ελάχιστη μέχρι ανύπαρκτη. Ενδεικτική η καταγραφή του “πρωταγωνιστή” μας, όταν ο νέος Αρχιστράτηγος Χατζηανέστης επιθεώρησε το Σύνταγμα του την 5 Μαίου 1922, σε προωθημένη θέση του μετώπου. Στην επιθεώρηση:“ Έλαβον μέρος όλα τα Τμήματα.....του Συντάγματος. Παρευρίσκοντο, ο Διοικητής του Σώματος Στρατού, της Μεραρχίας ..... Εντύπωση έκαμε εις πάντας η στάσις του και η σοβαρότης του νέου Αρχιστρατήγου, όστις από της ενάρξεως της επιθεωρήσεως μέχρι του πέρατος αυτής, με ουδένα ομίλησε, ουδέ εις τους άνδρας του Συντάγματος ως ώφειλε και μάλιστα εν εκστρατεία. Και αυτόν τον Διοικητήν του Συντάγματος δεν εχαιρέτησε κατά την άφιξιν και αναχώρησιν, ουδέ διετύπωσε προς αυτόν την γνώμη του διά την επιθεώρησιν”.
Κατόπιν των ανωτέρω συνάγεται το συμπέρασμα, ότι ο Συνταγματάρχης Ιωάννης Χριστογιάννης, υπήρξε ένας χαρισματικός ηγήτορας, ο οποίος υπηρέτησεν ευόρκως την πατρίδα και τίμησε τον Ελληνικό Στρατό. Η υποδειγματική αφοσίωση του στο καθήκον, η άριστη συμπεριφορά στους συναδέλφους του, η σπάνια αγωνιστικότητα για πρόοδο και επιτυχία, καθώς και η ανιδιοτελής συμπαράσταση στην οικογένειά του τον καθιστούν πρότυπο Αξιωματικού και οικογενειάρχη. Ουδέποτε συμβιβάστηκε με την αδράνεια, την αποτυχία και την ήττα. Είχε πάντοτε αποθέματα ψυχικής δύναμης να εκφράσει την άρνηση, την αντίδραση, τον πόνο ψυχής, αλλά και την ελπίδα στην τραγική οπισθοχώρηση του Ελληνικού στη Μ. Ασία και στη Γερμανική κατοχή. “Ο στρατός όμως θα αναγεννηθεί γρήγορα, διότι δεν ηττήθη κατά την ατυχή ταύτην έκβαση του αγώνος, αλλά η ηγεσία του και η πολιτική της πατρίδος μας”.
Η προβολή αυτού του σπάνιου προτύπου επιβάλλεται, ιδιαίτερα στη εποχή μας κατά την οποία οι αξίες αμφισβητούνται, το προσωπικό συμφέρον κυριαρχεί, το καθήκον προς την πατρίδα παραβλέπεται και η παραβίαση της έννομης τάξης σημαντικό επίτευγμα. Η δράση, τα επιτεύγματα και οι παρακαταθήκες παλαιοτέρων συναδέλφων με υποδειγματική παρουσία και δράση στο Στρατό μας, επιβάλλεται να συγκεντρωθούν και να διαφυλαχθούν από το ΓΕΣ, προκειμένου να αποτελέσουν για τους νεότερους Αξιωματικούς και Υπαξιωματικούς τον «Οδηγό Δεοντολογίας και Δράσης».
http://www.seetha.gr/arthra-tes-seetha/arthra-tou-seetha/toemerologioenospolemistou.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου