Η ονομασία Ανατολική Ρωμυλία δόθηκε κατά το συνέδριο του Βερολίνου, Ιούλιος 1878. Η έκτασή της έφτανε τα 36.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα περίπου.
Σύνορά της αποτελούσαν από Βορρά η οροσειρά του Δίμου, από Νότο η οροσειρά της Ροδόπης, από Δυσμάς ο Όρβηλος και από Ανατολικά ο Έυξεινος Πόντος.
Για την Ελληνικότητα της Ανατολικής Ρωμυλίας κανείς δεν μπορεί να την αμφισβητήσει. Μαρτυρούν άλλωστε για αυτό οι 600.000 ελληνικός πληθυσμός, οι 5 μητροπόλεις, οι 113 κεντρικές εκκλησίες, τα 100 παρεκκλήσια, τα 10 μοναστήρια, τα 66 σχολεία με 8.000 περίπου μαθητές και 186 δασκάλους και τα ανώτερης παιδείας Ζαρίφειο διδασκαλείο, Ελληνικό Παρθεναγωγείο και Μαράκλειος Σχολή. Πλούσια ήταν η συμβολή της στα Γράμματα, στις Τέχνες στον Πολιτισμό. Ήθη και Έθιμα πανάρχαια Θρακικά και Ελληνικά διασώζονται μέχρι τις μέρες μας.
Η ορολογία Ανατολική Ρωμυλία είναι Τουρκική και σημαίνει Χώρα των Ρωμιών, των Ελλήνων, είναι σύνθετη, από το Ρούμ και το Υλί.
Όταν λοιπόν η Ρωσία και οι Δυτικές Δυνάμεις παρέδιδαν (αυτή δυστυχώς είναι η κυριολεξία) την Βόρεια Θράκη στους Βουλγάρους, γνώριζαν ότι παρέδιδαν ένα κομμάτι ελληνικής γης, αφού αθέτησαν στο συνέδριο του Βερολίνου την ονομασία Ανατολική Ρωμυλία. Η ιστορία άλλωστε είναι ο αδιάψευστος κριτής.
Οι Θράκες είναι αυτόχθονες. Πατρίδα τους από τα μυθικά χρόνια, είναι η ενιαία Θράκη. Ο Έβρος ήταν γιος του Δίμου και της Ροδόπης. Πατρίδα του Ορφέα, εμπνευστής των Ελευσίνιων Μυστηρίων. Εκεί στις όχθες του Έβρου, ακούστηκε για πρώτη φορά η γλυκόλαλη λύρα του, που μάγευε ακόμη και τα άγρια ζώα.
Ο Λίνος ο κιθαρωδός, ο δάσκαλος του Ηρακλή. Ο Εύμολπος και τα παιδιά του Μουσαίοςκαι Ίσμαρος. Ο Θάμαρις ο Βοργεύς, ο γαμπρός του Ερεχθέα. Ο Όλορος, βασιλεύς της Θράκης και πεθερός του Μιλτιάδη. Ο Δημόκριτος και αργότερα ο Σπάρτακος, ο μεγάλος δούλος επαναστάτης, και άλλοι πολλοί. Θράκες ήταν οι Πελασγοί, οι παλαιότεροι κάτοικοι της Ελλάδας. Θράκες έλαβαν μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία.
Ευμολπιάς (από τον Εύμολπο) ονομαζόταν η Φιλιππούπολις, που αργότερα πήρε το όνομά της από τον Φίλιππο πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Οι Μιλήσιοι θα ιδρύσουν εκεί την Πεντάπολη, την Απολλωνία (σημερινή Σωζόπολη), την Μεσημβρία, την Αγχίαλο. Αργότερα θα ιδρυθούν η Αγαθούπολη και η Στεντίμαχος. Κατά τη διάρκεια της Μακεδονικής περιόδου σφύζει κυριολεκτικά ο Ελληνισμός από τη μια ως την άλλη άκρη της Θράκης.
Η Φιλιππούπολη αναπτύσσεται γρήγορα και γίνεται αξιόλογο κέντρο. Οι αυτόχθονες αφομοιώνονται από το Ελληνικό στοιχείο. Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους εμφανίζονται μεν από τα Βόρεια οι Βούλγαροι αλλά, αλλά η Θράκη είναι καθαρά Ελληνική και Προπύργιο του Μεσαιωνικού Ελληνισμού στις επιδρομές των βαρβάρων από το Βορρά.
Κατά τους χρόνους της δουλείας, από τον 14ο αιώνα μέχρι και τον 19ο, οι Βούλγαροι δεν εξαφανίζονται μόνον από το προσκήνιο της ιστορίας, αλλά χάνουν εντελώς και την ταυτότητά τους, την εθνική. Ο πανσλαβισμός θα έρθει αργότερα, κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, όταν οι λεγόμενες μεγάλες δυνάμεις θα βάλουν στην σκακιέρα των συμφερόντων τους την Βαλκανική για να κινούν τα πιόνια τους.
Ρωσία , Αγγλία, Γαλλία , Γερμανία και Αυστροουγγαρία έπρεπε να κατασπαράξουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην περιοχή των Βαλκανίων και ο καθένας τους να πάρει το μερίδιό του. Έτσι λοιπόν αρχίζει η μοιρασιά. Η Ρωσία με τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου ιδρύει μια Βουλγαρία τέρας. Οι Δυτικές Δυνάμεις προβλέπουν άλλα συμφέροντα και προσβάλλουν τη συνθήκη αυτή, κάνοντας άλλο συνέδριο στο Βερολίνο το 1878 και γίνεται εκ νέου η μοιρασιά των Βαλκανίων.
Η Βόρεια Θράκη ονομάζεται Ανατολική Ρωμυλία και κηρύσσεται αυτόνομη. Ξεκομμένη από τον κύριο κορμό της Ελλάδας, ανήμπορη η Ελληνική πολιτική να παίξει ουσιαστικό ρόλο στα πολιτικά δρώμενα της περιοχής, η Ανατολική Ρωμυλία μετατρέπεται σε εύκολη λεία για του επιβουλείς. Κάπως έτσι αρχίζει ο μεγάλος Γολγοθάς για τους Έλληνες της Ανατολικής Ρωμυλίας.
Το μεγαλύτερο δράμα έρχεται το καλοκαίρι του 1906. Επί τρεις μήνες το τουφέκι, η φωτιά και το τσεκούρι δούλευαν ακατάπαυστα. Δεν διαθέτουμε ακριβή στοιχεία για να ξέρουμε πόσοι πέρασαν από το λεπίδι των Βουλγάρων. Πάντως πάνω από 120 εκκλησίες, 70 σχολεία, ανάμεσά τους και η Μαράσλειος Σχολή, το κόσμημα της Φιλιππούπολης καταστραφήκαν.
Το Μεγάλο ολοκαύτωμα έγινε στην Αγχίαλο. Η Βουλγαρική μανία αφού πέρασε από λεπίδι τους κατοίκους, παρέδωσε στις φλόγες ότι απέμεινε. Θρήνος – Κλαυθμός – Οδηρμός.
Ύστερα από τα γεγονότα αυτά δεν απέμεινε τίποτε άλλο παρά η φυγή. Με ένα δισάκι στον ώμο μονάχα και με κουράγιο φεύγουν βίαια ξεριζωμένοι από τις εστίες τους, ύστερα από τόσους αιώνες, από τα πατρώα εδάφη τους, που τόσες λαμπρές σελίδες ιστορίας έχουν γράψει.
Ο ξεριζωμός συνεχίζεται και μέχρι το 1920 – 1923 με την συνθήκη του Νειγύ, «περί εκούσιας μεταναστεύσεως», όμως αυτή η εκούσια μετανάστευση έγινε γρήγορα, αναγκαστική και βίαια. Χιλιάδες καραβάνια Ελλήνων προσφύγων εγκαταλείπουν τα υπάρχοντά τους και ψάχνουν να βρουν μια καινούργια πατρίδα.
Το Ελληνικό κράτος και ανέτοιμο και ανήμπορο, λόγω της προετοιμασίας των Βαλκανικών αγώνων, αλλά και στη δίνη των πολεμικών ετοιμασιών δεν μπορεί να τους εγκαταστήσει γρήγορα και η μεγάλη οδύσσεια αυτών των προσφύγων συνεχίζεται και μέσα στην μητέρα πατρίδα.
Η προσφυγιά εγκαθίσταται σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Ο κύριος όγκος των προσφύγων εγκαθίσταται στη Θεσσαλία και τη Μακεδονία.
Πόσοι Έλληνες διώχτηκαν από την Α. Ρωμυλία δεν μπορεί κανείς να υπολογίσει επακριβώς. Πάντως γύρω στις 300.000 είναι ένας αριθμός που δύσκολα μπορεί να ελεγχθεί.
Η προσφυγιά υπήρξε σταδιακή και σε μακρόχρονη σταδιακή διαρροή. Άλλωστε η ακρίβεια του αριθμού δεν έχει μεγάλη σημασία. Σημασία έχει πως χάθηκε μια πατρίδα με χιλιάδες χρόνια ιστορίας και πολιτισμό και μαζί της τάφηκε το όνειρο της Ελλάδας και χιλιάδων Ελλήνων προσφύγων για την προγονική τους εστία.
Παρόλες τις δυσκολίες και τις αντίξοες συνθήκες η προσφυγιά μπόρεσε να επιβιώσει και να ριζώσει, αλλά και να επανδρώσει τον κύριο κορμό της Ελλάδας.
Σήμερα εμείς που είμαστε η τρίτη και τέταρτη γενιά της προσφυγιάς από το Καβακλί (το όνομα σημαίνει λεύκα στα τούρκικα) σημερινή ονομασία Νέα Λεύκη, η χαμένη πατρίδα είναι μια ανάμνηση.
Από τις διηγήσεις των γονιών μας πέρασε και σε εμάς ο πολιτισμός, τα ήθη και τα έθιμα, το ιδιωματικό γλωσσάρι, οι χοροί και τα τραγούδια.
Εμείς οι απόγονοι θέλουμε να κρατήσουμε έστω και μέρος αυτής της λαογραφίας. Μπροστά στη λαίλαπα της αστικοποίησης και της παγκοσμιοποίησης των Δυτικών που ισοπεδώνει τα απάντα και αλλοιώνει τα έθνη, εμείς θέλουμε να κρατήσουμε την ταυτότητα μας ως Έλληνες της Ανατολικής Ρωμυλίας.
Δ/μα 31-08-1912
Νέα Λέυκη (τ. Γκοτς – Μπασάν)
Τέως Δήμου Φακίου,
Eπαρχία Λαρίσης
Δ/μα 4-11-1927
Ο Συνεταιρισμός και η κοινότης Γλοτς-Μπασάν μετονομάστηκαν εις κοινότητα Νέας Λεύκης.
Γεγραφέν το σωτήριον έτος 2002 μηνός Οκτωβρίου,
Σπάρτακος ο Θράξ
��Καλά αυτά, όμως πρέπει να εργαστούμε στο πνεύμα του Ρήγα και όχι των Πελοποννησίων.
ΑπάντησηΔιαγραφή