Τρίτη 21 Ιουνίου 2011

Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΑΜΦΙΣΒΗΤΕΙ ΚΑΙ ΤΟΥΣ...ΦΟΥΡΝΟΥΣ!

Προκλήσεις κατά της Ελλάδας περιέχονται σε βιβλίο της Ακαδημίας Ιστορίας της Τουρκίας με τίτλο «Οι ζώνες του λυκόφωτος στο Αιγαίο, τα μη λησμονημένα τουρκικά νησιά».


Όπως αναφέρει δημοσίευμα της Καθημερινής, το βιβλίο περιλαμβάνει χάρτες που  συμφωνά με τους Τούρκους ιστορικούς   δείχνουν τις τουρκικές κτήσεις στο Aιγαίο.



Μεταξύ αυτών, λένε, είναι και νησίδες και θαλάσσιες περιοχές που είναι «εξαρ­τώμενες» ή «παρακείμενες» των μεγάλων νησιών, που θεωρούν on ανήκουν σε αυτούς, όπως η Ψέριμος, οι Αρκοί, το Φαρμακονήσι, το Λιάδι, η Σύρνα, η Πλακίσα, η Σοφρά- να και η Αστακίδα.


Παράλληλα οι Τούρκοι ιστορικοί αναφέρουν ότι η Συνθήκη της Λωζάνης δεν παραχώρησε ποτέ στην Ελλάδα, την Οινούσσα και το Ποντικονήσι, ούτε όμως και τους Φούρνους.




Φούρνοι: Το νησί που κρατάει τους κατοίκους του


Ανάμεσα στη Σάμο και στην Ικαρία, αυτό το μικρό νησιωτικό σύμπλεγμα με τους πάμπολλους ορμίσκους προσφέρει φιλοξενία με εγκάρδιο χαμόγελο Κείμενο: Ντίνος Κιούσης, Φωτογραφίες: Αννα Χρυσοστομίδου


Το σύμπλεγμα των Φούρνων αποτελείται από τρία μικρά νησιά (Φούρνοι, Θύμαινα, Αγιος Μηνάς) και δέκα πολύ μικρότερα (βραχονησίδες) ανάμεσα στη Σάμο, την Ικαρία και την Πάτμο. Η πρωτεύουσα είναι η Χώρα ή Λιμάνι ή απλά Φούρνοι και βρίσκεται στο ομώνυμο νησί. Εκεί θα σας κατεβάσει και το πλοίο της γραμμής, αλλά και το πλοιάριο αν διαλέξετε να έρθετε από Σάμο ή Ικαρία.
Η πρώτη εντύπωση θα σας κερδίσει. Το λιμάνι στον απάνεμο κολπίσκο μισό-μισό: από την μια μεριά ο «ντόκος» και από την άλλη η πλαζ. Τα κτίρια σε γραμμές απλές και αδρές χωρίς αντιαισθητικές εξάρσεις. Αυτό που λένε «νοικοκυρεμένα πράγματα»!
Η συνολική έκταση των Φούρνων είναι περίπου 70 τετρ. χιλ. και η ακτογραμμή δυσανάλογα μεγάλη, περίπου 126 χιλιόμετρα. Αυτό οφείλεται στον πλούσιο θαλάσσιο διαμελισμό και στην πολυσχιδή γεωμορφολογία των νησιών. Οι ακτές των Φούρνων κατά το μεγαλύτερο μέρος τους είναι απόκρημνες και κατατεμαχισμένες από μικρούς γραφικούς κόλπους και ορμίσκους. Πολλοί από τους κόλπους αυτούς κλείνονται από μικρά νησιά και σχηματίζουν αραξοβόλια, που μπορούν να ασφαλιστούν πλοία με όλους τους ανέμους. Τρεις απ' αυτούς, το Σκαλόφωνο, το Μπαλί και το Ελιδάκι, μαζί με το λιμάνι των Φούρνων, ήταν γνωστά από τα πανάρχαια χρόνια. Οι ιστορικοί βεβαιώνουν ότι ο τύραννος Πολυκράτης της Σάμου ξεχειμώνιαζε τον τεράστιο στόλο του στα λιμάνια των Φούρνων. Οι πειρατές επίσης την εποχή του Βυζαντίου και κατά τον Μεσαίωνα χρησιμοποιούσαν σαν ορμητήριο τους Φούρνους για το Αιγαίο και τα Μικρασιατικά Παράλια.
Πολλά θρυλούνται μέχρι σήμερα για εγκαταλειμμένους θησαυρούς στο νησί, αλλά εξ όσων γνωρίζω δεν έχει βρεθεί τίποτα. Εκείνη την εποχή πάντως οι κάτοικοι είχαν εκταταλείψει το νησί, το οποίο επανακατοικήθηκε το 1770. Ο μοναχός Νήφωνας, κτίτορας της μονής της Ευαγγελίστριας της Ικαρίας, φεύγοντας από την Πάτμο πέρασε πρώτα από τους Φούρνους και μαζί με 5 - 6 άλλους μοναχούς έχτισαν, στη θέση Κουμαρά, το εξωκλήσι της Ευαγγελιστρίας κι ένα μακρόστενο κελί. Σε 5 - 6 χρόνια εγκαταστάθηκε με τα ζώα του και ο πρώτος κάτοικος.
Ηταν Πάτμιος και λεγόταν Μάρκος Καμίτσης. Σε λίγο τον ακολούθησαν και μερικοί άλλοι, επίσης Δωδεκανήσιοι, κι έτσι έγινε ο πρώτος οικισμός του οποίου η εξέλιξη είναι αυτή που βλέπετε σήμερα.
Οι Φούρνοι κατά την αρχαιότητα ονομάζονταν Κοράσιαι νήσοι (υπάρχει σήμερα βραχονησίδα που λέγεται Κορασίδα). Κατά τους Ελληνιστικούς Χρόνους ο φιλόσοφος Πορφύριος (1ος αιών μ.Χ.) τους ονομάζει Κορσεάς, ονομασία την οποία διατηρούν και σήμερα. Την ονομασία Φούρνοι την πήραν αργότερα. Ο Ενετός γεωγράφος Β. Bordone (1537) μας τους αναφέρει ως Fornelli, που σημαίνει μικρός φούρνος. Κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, σε χάρτες τους συναντάμε ακόμα ως Μελάνθη, Φορτιόλε και Κουρσοί.
Για τους πρώτους κατοίκους του νησιού δεν γνωρίζουμε δυστυχώς τίποτε. Υπόθεση κάνουμε ότι, αφού οι Μιλήσιοι πρώτοι αποίκησαν τα γύρω νησιά και με δεδομένο ότι στους Φούρνους υπάρχουν τα μεγάλα λατομεία από τα οποία χτίστηκε η αρχαία Μίλητος, Μιλήσιοι (Ιωνες) πρέπει να ήταν οι πρώτοι που εγκαταστάθηκαν στους Φούρνους. Αλλωστε, τα φυσικά τους πλεονεκτήματα για μια κλειστή κοινωνία (πράσινο, λιμάνια, ψάρια άφθονα, νερά παντού, μεγάλη απόδοση η καλλιέργεια της ελιάς και των αμπελιών), σε συνδυασμό με τα πολλά αρχαιολογικά ευρήματα που υπάρχουν παντού στο νησί, μας βεβαιώνουν ότι τα αρχαϊκά, κλασικά και ελληνιστικά χρόνια πρέπει να υπήρξε αξιόλογος οικισμός.
Στους Φούρνους υπάρχουν τρία χωριά. Οι Φούρνοι, έδρα του δήμου και όλων των αρχών, η Χρυσομηλιά και η Θύμαινα. Κατοικείται από περίπου 2.000 κατοίκους. Στο Δημοτολόγιό του είναι εγγεγραμμένοι περισσότεροι από 2.700 κατοίκους. Το φαινόμενο αυτό παρουσιάζεται γιατί, κατά την περίοδο των απογραφών, οι κάτοικοι, σαν ναυτικοί και ψαράδες που είναι, απουσιάζουν από τα σπίτια τους. Ακόμα, αν ρίξουμε μια ματιά σ' όλες τις απογραφές που έχουν γίνει μεταπολεμικά, βλέπουμε ότι ο πληθυσμός των νησιών παραμένει σχεδόν σταθερός.
Είναι χωρίς αμφιβολία αξιοπερίεργο κι έχει σημασία πώς ένα τόσο μικρό νησί μπόρεσε και κράτησε τον πληθυσμό του αμείωτο, όταν άλλα νησιά της ίδιας περίπου έκτασης, αρχίζουν να ερημώνονται. Αν κάποιος μάλιστα σκεφθεί ότι η επιβίωση αυτών των ανθρώπων στηρίχτηκε αποκλειστικά στις τοπικές και μόνο δυνάμεις, με ελάχιστη ή και καθόλου την κρατική συμπαράσταση, τότε αξίζει να μελετηθεί το φαινόμενο. Είναι προσωπική μου εντύπωση πως οι Φούρνοι είναι ένα από τα ελάχιστα μέρη της χώρας όπου δεν ισχύει το «θέλω να πεθάνει το μουλάρι του γείτονα». Και ίσως αυτός να είναι ο λόγος που αγάπησα αυτό το μέρος.
Το 1/3 περίπου του ενεργού πληθυσμού είναι ναυτικοί, αλλά ως σημαντικότερη οικονομική δραστηριότητα έχει αναδειχθεί τις τελευταίες δεκαετίες η αλιεία μαζί με τον τουρισμό και υπάρχει ακόμα λίγη κτηνοτροφία. Συμπληρωματική είναι επίσης η μελισσοκομία, που όπως φαίνεται έχει περιθώρια βελτίωσης, μιας και το παραγόμενο μέλι είναι εκλεκτό και περιζήτητο.
Θα βρείτε πολλά ζητούμενα στους Φούρνους που θα σας φτιάξουν τη διάθεση. Δεν τους λείπει τίποτα. Γραφικότητα, ησυχία, καλό φαγητό, φρέσκο ψάρι, καλούς ανθρώπους, υπέροχες θάλασσες, βόλτες άφθονες, ενώ ακόμα υπάρχει βενζινάδικο, δύο μπαράκια, καφές εσπρέσο και υπέροχα παραδοσιακά γλυκά στην κυρία Πάτρα!
Τίποτα δεν θα σας λείψει, ακόμα και απομεινάρια κάπου ένδοξου παρελθόντος που αξίζει να τα δείτε. Οπως το τεράστιο κυκλώπειο τείχος, με πελεκημένες πέτρες στον λόφο του Αγίου Γεωργίου του χωριού Φούρνοι. Στην κορυφή του λόφου υπήρξε ακρόπολη και ιερό. Σε ριζιμιές πέτρες σώζονται επιγραφές, που γίνεται λόγος για τους θεούς της Σαμοθράκης, για τον κτήτορα της Ακρόπολης και σε εντοιχισμένη πέτρα αφιέρωση στον θεό Ερμή. Μπορείτε ακόμη να δείτε τα ερείπια του αρχαίου ναού, καθώς και ερείπια από διάφορα κτίσματα, στο βυθό της θάλασσας, λίγα μέτρα από την ακτή στη θέση Καμάρι.
Γιατί;
• Επειδή είναι από αυτές τις «γωνιές» της Ελλάδας που ακόμα δεν έχουν αλλάξει κι όπου πολλές φορές είπατε πως θα πάτε και δεν μπορέσατε.
• Επειδή η θάλασσα είναι υπέροχη στους αμέτρητους απάνεμους ορμίσκους.



kathimerini


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου