Στις 12/12, οι Γερμανοί άρχισαν να ετοιμάζονται για να αποχωρήσουν την επομένη. Το πρωί στις 13/12, ημέρα Δευτέρα, πριν καλά καλά ξημερώσει, χτύπησαν τις καμπάνες της κεντρικής εκκλησίας και Γερμανοί αξιωματικοί και στρατιώτες διέταξαν να συγκεντρωθούν όλοι οι κάτοικοι στο Δημοτικό Σχολείο, αφού πάρουν μαζί τους μια κουβέρτα και τρόφιμα μιας ημέρας.
Στο κτίριο του σχολείου έγινε ο χωρισμός και ο αποχωρισμός. Τα γυναικόπαιδα κλείστηκαν στο σχολείο και οι άνδρες από 14 χρονών και πάνω οδηγήθηκαν σε φάλαγγες στην κοντινή Ράχη του Καππή. Ο χώρος ήταν προσεκτικά επιλεγμένος. Η αμφιθεατρική του διαμόρφωση δεν θα επέτρεπε σε κανένα να γλιτώσει. Οι Καλαβρυτινοί ήταν αναγκασμένοι να βλέπουν τις περιουσίες τους, τα σπίτια και ολόκληρη την πόλη, να καίγονται και, μαζί τους, να παραδίδονται στη φωτιά οι γυναίκες και τα ανήλικα παιδιά τους έγκλειστα στο κτίριο του Σχολείου, το οποίο φρουρούσαν πάνοπλοι στρατιώτες.
Ο Γερμανός Διοικητής, για να καθησυχάσει και να παραπλανήσει τους συγκεντρωμένους, έδωσε το λόγο της στρατιωτικής του τιμής ότι δεν πρόκειται να τους σκοτώσουν. Ολόκληρη η πόλη παραδόθηκε σης φλόγες.
Την ίδια στιγμή ο Οδοντωτός κατηφόριζε κατάφορτος με τις σοδιές από το πλιάτσικο των Γερμανών στα σπίτια, στα μαγαζιά και τις αποθήκες, απ΄ όπου άρπαξαν ότι πολύτιμο υπήρχε. Μαζί και τα χρήματα και τα αποθέματα των Τραπεζών και των Δημοσιών Υπηρεσιών, αφού προηγουμένως ανάγκασαν τους Διευθυντές να τα παραδώσουν.
Από το ξενοδοχείο «Μέγας Αλέξανδρος», με μια πράσινη και ύστερα μια κόκκινη φωτοβολίδα, δόθηκε το σύνθημα της εκτέλεσης. Τα πολυβόλα θέρισαν τους Καλαβρυτινούς. Ακολούθησε η χαριστική βολή που ολοκλήρωσε το έγκλημα. Διασώθηκαν 13 άτομα.
Στο δημοτικό σχολείο, τα γυναικόπαιδα έζησαν στιγμές αγωνίας και τρόμου, καθώς οι φλόγες έζωναν το κτίριο του σχολείου. Σπάζοντας πόρτες και παράθυρα κατάφεραν τελικά να ξεφύγουν τρέχοντας μακριά από τα σπίτια που φλέγονταν, άρχισαν να αναζητούν τους δικούς τους, Μία από τις γυναίκες, η ηλικιωμένη Κρίνα Τσαβαλά, ποδοπατήθηκε από το πανικόβλητο πλήθος των γυναικόπαιδων και ξεψύχησε πριν αντικρίσει το αποτρόπαιο έγκλημα.
Ύστερα, οι γυναίκες ανηφόρισαν προς το μέρος που είχαν οδηγήσει τους άνδρες και βρέθηκαν μπροστά στο πιο φρικιαστικό και απάνθρωπο θέαμα. Άνδρες, πατεράδες, γιοι και αδελφοί κείτονταν νεκροί πλημμυρισμένοι στο αίμα.
Το μεγάλο Δράμα των Καλαβρύτων είχε ξεκινήσει. Τα νιάτα, οι δημιουργικές δυνάμεις της πόλης, περιουσίες και κόποι χρόνων αφανίστηκαν στις 2:34΄ της 13ης Δεκεμβρίου 1943, όπως δείχνουν οι δείκτες του σταματημένου ρολογιού της εκκλησίας.
Η συνέχεια του δράματος βρήκε τις γυναίκες να προσπαθούν με τα νύχια να σκάψουν πρόχειρους τάφους στην παγωμένη γη του Δεκέμβρη, για να θάψουν τους νεκρούς τους. Με τις κουβέρτες που είχαν κοντά τους, μετέφεραν τους σκοτωμένους στο νεκροταφείο και άλλους έθαψαν εκεί στο λόφο, μια τραγική σκηνή που κράτησε μέρες.
Ακολούθησε η προσπάθεια της επιβίωσης μέσα στα χαλάσματα, που έμελλε για χρόνια να στεγάσουν τις απορφανισμένες οικογένειες.
Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων «συγκίνησε και συνένωσε τους Έλληνες - δυνάμωσε τον αγώνα τους κατά του κατακτητή», ομολογεί ο τότε γενικός στρατιωτικός διοικητής των Γερμανών στην Ελλάδα.
Οι Καλαβρυτινές Γυναίκες, οι Καλαβρυτινές Μανάδες, μορφές ηρωικές, παλεύοντας κάτω από δύσκολες συνθήκες, κατάφεραν να αναθρέψουν τα παιδιά τους και να ξαναχτίσουν την πόλη μέσα από τα ερείπια.
Στον Τόπο της Εκτέλεσης, ο Λευκός Σταυρός και η Πετρωμένη Καλαβρυτινή Μάνα, αιώνια σύμβολα του μαρτυρίου, εξακολουθούν να στέλνουν μηνύματα ειρήνης και συναδέλφωσης των λαών του κόσμου.
1943 - Επιχείρηση Καλάβρυτα
Η Κατοχή αποτελεί μια οπό τις πιο συγκλονιστικές περιόδους της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Ο λαός μας, εξαντλημένος από την πολεμική εποποιία του 1940, υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει πολλαπλές περιπέτειες και κακουχίες. Την εισβολή των κατακτητών, το πρόβλημα της επιβίωσης, την οδυνηρή περιπέτεια της πείνας, εκτελέσεις, βασανιστήρια και καταστροφές.
Η ευρύτερη περιοχή των Καλαβρύτων, τόπος με μακραίωνη ιστορική διαδρομή και επαναστατικό παρελθόν, υπέστη την περίοδο της Κατοχής τεράστιες απώλειες σε έμψυχο δυναμικό, με μαζικές εκτελέσεις αμάχων και ολοκληρωτικές καταστροφές.
Το καλοκαίρι του 1943, άρχισαν εκτελέσεις, βομβαρδισμοί και καταστροφές χωριών:
• Ιούλιος 1943 (29/07): Βομβαρδισμός των χωριών Λαπάτα, Τρεχλό, Μάνεσι. Μεταξύ των 16 θυμάτων και μικρά παιδιά.
• Αύγουστος 1943 (31/08): Πυρπόληση του χωριού Άνω Λουσοί. Εκτέλεση 4 κατοίκων. Απαγχονισμός στην πλατεία του Χελμού των Καλαβρύτων του νεαρού Ντίνου Παυλόπουλου.
• Νοέμβριος 1943 (29/11): Βομβαρδισμός του χωριού Βυσωκά. 13 νεκροί, τραυματίες και καταστροφή οικιών.
Οι εγκληματικές πράξεις των Γερμανικών στρατευμάτων Κατοχής κορυφώθηκαν το Δεκέμβριο του 1943, σε μια οργανωμένη εκκαθαριστική επιχείρηση της περιοχής των Καλαβρύτων, γνωστή ως «Επιχείρηση Καλάβρυτα» («Unternehmen Kalawrita», από 5 έως 15 Δεκεμβρίου 1943). Μια από τις πιο σκληρές επιχειρήσεις της Βέρμαχτ, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, γενικότερα.
Από τις αρχές του 1943, στο χώρο της Αιγιαλείας και των Καλαβρύτων συνέβησαν σημαντικά αντιστασιακά γεγονότα, μεταξύ των οποίων η Μάχη Ρογών-Κερπινής (16-17/10/1943), η οποία είχε σαν αποτέλεσμα τη συντριβή του Γερμανικού λόχου και τη σύλληψη 86 Γερμανών αιχμαλώτων. Μετά τη διαμόρφωση ενός γενικότερου κλίματος ανησυχίας για την αντιστασιακή δράση στην περιοχή των Καλαβρύτων, η 117 Μονάδα Κυνηγών αποφασίζει να δράσει.
Τα Γερμανικά στρατεύματα, που ξεκίνησαν από Τρίπολη, Αίγιο, Πάτρα, ακολούθησαν ακτινωτή πορεία σύμφωνα με τους γερμανικούς χάρτες, με κατεύθυνση την επαρχία Καλαβρύτων και κατάληξη τα Καλάβρυτα.
Οι Γερμανικές δυνάμεις, μηχανοκίνητες και πεζοπόρες, που ξεκινούν από την Πάτρα, στις 05/12/1943 με κατεύθυνση τα Καλάβρυτα, είχαν επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη Γιούλιους Βόλφιγκερ (G. Wolfinger) και ακολούθησαν το δρόμο Πάτρα - Χαλανδρίτσα - Καλάβρυτα, απόσταση 77 χιλιομέτρων.
Στο ξεκίνημά τους λεηλάτησαν και πυρπόλησαν τη Μονή Ομπλού, σε μικρή απόσταση νότια της Πάτρας.
• Στις 06/12, μετά από ένα ατύχημα του Wolfinger, διοικητής ορίστηκε ο Εμπερσμπέργκερ (Ebersberger), διοικητής του συντάγματος Αιγίου.
• Στις 07/12, τα πεζοπόρα τμήματα χτένισαν στο πέρασμά τους όλα τα χωριά και σκόρπισαν τη φωτιά και το θάνατο. Στην Κάτω Βλασία σκότωσαν 3 άνδρες και 1 γυναίκα και στον Κάλανο 3 βοσκούς από τα Καλάβρυτα και έναν ακόμη πολίτη. Μετά χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: η μία πήγε προς Λεχούρι - Τριπόταμα - Δίβρη και επέστρεψε από Μορόχοβα - Λειβάρτζι και η άλλη συνέχισε προς Καλάβρυτα.
• Στις 08/12, πέρασαν από το Μάνεσι και το Σαραδί, σκότωσαν 1 άνδρα.
• Στις 09/12, έφταοαν στη διασταύρωση του δρόμου Σκεπαστού-Κλειτορίας. Στο εκκλησάκι της Αγίας Άννας, συγκέντρωσαν όλο τον ανδρικό πληθυσμό του χωριού Βυσωκά και, μετά από μια σύντομη ομιλία, τους άφησαν ελεύθερους. Την ίδια μέρα, μπήκαν στα Καλάβρυτα.
• Στις 10/12, εκτέλεσαν στο χωριό Συρμπάνι (Πριόλιθος) 5 άνδρες.
Οι Γερμανικές δυνάμεις από Αίγιο προς Καλάβρυτα, με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη Εμπερσμπέργκερ (Ebersberger), εφόρμησαν στα Καλάβρυτα, με 3 πεζοπόρα τμήματα.
• Στις 06/12 άλλη πεζοπόρο ομάδα, από το Αίγιο, προχώρησε με πορεία από τον Κερενίτη ποταμό προς Πλατανιώτισσα, Βιλιβίνα και Μαμουσιά, στην οποία, αφού εγκαταστάθηκε, έστησε ενέδρα
• Στις 07/12 , πεζοπόρες φάλαγγες από το Αίγιο προχωρούν κάνοντας εκκαθαριστικές επιχειρηθείς και αφού κατέβηκαν από την οροσειρά Σταυριά πάνω από το χωριό Ρογοί, τοποθέτησαν μυδράλια και όλμους.
• Στις 08/12, ο Ebersberger χώρισε το στρατό σε δύο ομάδες και μπήκαν το πρωί στους Ρογούς. Έκαψαν ολοσχερώς το χωριό και εκτέλεσαν 65 άνδρες και παιδιά.
• Άλλη ομάδα μπήκε την ίδια ημέρα στην Κερπινή, έβαλαν φωτιά και εκτέλεσαν 38 άνδρες και παιδιά,
στη συνέχεια, έκαψαν την Άνω και Κάτω Ζαχλωρού και σκότωσαν 19 άνδρες. Ακολούθως έφτασαν στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου και σκότωσαν 16 άτομα, μοναχούς, επισκέπτες και υποτακτικούς, ενώ εκτέλεσαν και 9 μοναχούς, στη θέση Ψηλός Σταυρός.
• Στις 09/12, έφτασαν στο χωριό Σούβαρδο, όπου έβαλαν φωτιά και σκότωσαν 5 άνδρες, το ίδιο και στο χωριό Βραχνί, όπου σκότωσαν 6 άνδρες.
Στη στάση της Κερπινής εγκαταστάθηκε Γερμανική διμοιρία. Στη θέση αυτή εκτελέστηκαν 4 άνδρες.
• Στις 09/12, περνώντας από τις Αυλές των Καλαβρύτων, Γερμανικές δυνάμεις, με επικεφαλής τον Ebersberger, μπήκε στα Καλάβρυτα, όπου είχαν φτάσει και οι δυνάμεις από την Πάτρα.
• Στις 13/12, ολοκλήρωσαν την επιχείρηση, πυρπόλησαν και κατέστρεψαν ολοκληρωτικά την πόλη των Καλαβρύτων, λεηλάτησαν ό,τι πολύτιμο υπήρχε και εκτέλεσαν όλο τον ανδρικό πληθυσμό της πόλης από 14 χρονών και πάνω, στη Ράχη του Καππή.
• Στις 14/12, ανέβηκαν στο Μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, το λεηλάτησαν, το πυρπόλησαν και εκτέλεσαν 6 άνδρες, μοναχούς, επισκέπτες και υποτακτικούς. Την ίδια ημέρα, λεηλάτησαν το χωριό Βυσωκά, σκότωσαν 3 άνδρες και έφυγαν για την Πάτρα. Επίσης πέρασαν από το Μοναστήρι του Μεγάλου Σπηλαίου και το έκαψαν.
Τα γερμανικά στρατεύματα που κινήθηκαν από Τρίπολη με επικεφαλής τον ταγματάρχη Gnass, κατευθύνθηκαν προς Δημητσάνα και Λαγκάδια Αρκαδίας.
• Στις 07/12, δόθηκε διαταγή στην ομάδα μάχης ΚΟΚΕΡΤ να προχωρήσει από τα Παγκρατέϊκα Καλύβια μέσω του χωριού Φίλια και Τσορωτά στα Μαζέϊκα (Κάτω Κλειτορία). Την ίδια ημέρα τα Γερμανικά στρατεύματα μπήκαν στα Μαζέϊκα αναζητώντας την τύχη των Γερμανών αιχμαλώτων της Μάχης Ρογών-Κερπινής, χτενίζοντας όλα τα γύρω χωριά και τη νύχτα της 07/12 προς 08/12 έφτασαν στο Μάζι. Το ίδιο ίδιο απόγευμα, οι αντάρτες είχαν ήδη προβεί στην εκτέλεση των αιχμαλώτων.
• Οι Γερμανοί μετέφεραν τους διασωθέντες στα Μαζέϊκα και κατέθεσαν τα γεγονότα στον Συνταγματάρχη Le Suir, ο οποίος είχε ήδη φτάσει στην περιοχή.
• Οι Γερμανοί, με 12 έλληνες οδηγούς, το Σάββατο το βράδυ στις 11/12, κατευθύνθηκαν προς το χωριό Μάζι και στη συνέχεια στη θέση Μαγέρου στις 12/12, όπου βρήκαν τους εκτελεσθέντες Γερμανούς. Εκεί εκτέλεσαν 10 Μαζαίους.
• Στις 14/12, λεηλάτησαν και έκαψαν το μεγαλύτερο μέρος των Μαζεϊκων και μετά έφυγαν προς την Τρίπολη.
Στο απόρρητο ραδιογράφημα της 117 Jager Division (Αρ.1595/43), καταγράφεται ο τελικός απολογισμός της Επιχείρησης Καλάβρυτα: “...(1) Κατεστράφησαν ολοκληρωτικά τα χωριά: Ρογοί, Κερπινή, Στάση Κερπινής, Άνω Ζαχλωρού, Κάτω Ζαχλωρού, Σούβαρδο, Βραχνί, Καλάβρυτα, Μοναστήρια Μεγάλου Σπηλαίου και Αγίας Λαύρας, Αγία Κυριακή, Αυλές, Βυσωκά, Φτέρη, Πλατανιώτισσα, Πυργάκι, Βάλτσα, Μελίσσια, Μοναστήρι Ομπλού, Λαπαναγοί, Μάζι, Μαζέικα, Παγκράτι, Μορόχωβα, Δερβένι, Βάλτος, Πλανητέρου, Καλύβια. (2) 696 Έλληνες εκτελέστηκαν...”.
Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος
Ένα από τα πλέον ιστορικά Μνημεία της πόλης μας είναι το Δημοτικό Μουσείο του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος.
Ο ιστορικός και μαρτυρικός τούτος χώρος συνδέεται άρρηκτα με τα γεγονότα της κατοχής και κυρίως με τη φρικτή τραγωδία της 13ης Δεκεμβρίου 1943. Της Μαύρης Δευτέρας των Καλαβρύτων που συγκίνησε και θα συγκλονίζει όλη την πολιτισμένη ανθρωπότητα.
Σ\' αυτό το συμβολικό κτίριο έμελλε να ανοίξει η αυλαία και να παιχτεί η πρώτη πράξη του Καλαβρυτινού δράματος. Εδώ οι κάτοικοι της πόλης των Καλαβρύτων γνώρισαν και υπέστησαν τη βαναυσότητα της ναζιστικής θηριωδίας: υπήρξε ο κατά τρόπο παραπλανητικό χώρος της συγκέντρωσής τους, του απάνθρωπου διαχωρισμού των οικογενειών, του οδυνηρού αποχωρισμού, του φρικτού εγκλεισμού των γυναικόπαιδων και του βίαιου απεγκλωβισμού τους.
Ο ιστορικός και μαρτυρικός τούτος χώρος συνδέεται άρρηκτα με τα γεγονότα της κατοχής και κυρίως με τη φρικτή τραγωδία της 13ης Δεκεμβρίου 1943. Της Μαύρης Δευτέρας των Καλαβρύτων που συγκίνησε και θα συγκλονίζει όλη την πολιτισμένη ανθρωπότητα.
Σ\' αυτό το συμβολικό κτίριο έμελλε να ανοίξει η αυλαία και να παιχτεί η πρώτη πράξη του Καλαβρυτινού δράματος. Εδώ οι κάτοικοι της πόλης των Καλαβρύτων γνώρισαν και υπέστησαν τη βαναυσότητα της ναζιστικής θηριωδίας: υπήρξε ο κατά τρόπο παραπλανητικό χώρος της συγκέντρωσής τους, του απάνθρωπου διαχωρισμού των οικογενειών, του οδυνηρού αποχωρισμού, του φρικτού εγκλεισμού των γυναικόπαιδων και του βίαιου απεγκλωβισμού τους.
Εδώ, το ιστορικό
Δημοτικό Σχολείο της πόλης μας, είναι το «σπίτι των ηρώων μας», των
αδικοχαμένων αγαπημένων μας προσώπων. Εδώ, σ΄ αυτήν τη νέα κιβωτό της
ιστορίας αυτού του τόπου, στο Μουσείο του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος,
στεγάζεται η μνήμη τους και τρέφει τις δικές μας πύρινες μνήμες.
Εδώ, η ιστορία είναι παρούσα και γονιμοποιεί το παρόν, η μαρτυρία είναι βοώσα και προσφέρει παροτρύνσεις, η αξιοπρέπεια και η ελευθερία εμπνέουν και διδάσκουν: αντίσταση και διαμαρτυρία ενάντια στο έγκλημα, στη βία και το φασισμό. Αρχές και αξίες που εξακτινώνει το «σπίτι των ηρώων μας», των ακριβών ενθυμημάτων μας.
α). Το Δημοτικό Σχολείο Καλαβρύτων: Ιδρυση - Χρονικό λειτουργίας
Το κτίριο του Δημοτικού Σχολείου ανεγέρθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα «δαπάνη» του μεγάλου Έλληνα ευεργέτη Ανδρέα Συγγρού, ο οποίος το 1897 είχε κληροδοτήσει στο Ελληνικό Δημόσιο ένα μεγάλο χρηματικό ποσό για τη δημιουργία σχολικών κτιρίων και ευαγών ιδρυμάτων. Πολλά πανομοιότυπα κτίρια ανεγέρθησαν εκείνη την εποχή κυρίως στις απομακρυσμένες και άγονες περιοχές της πατρίδας μας
Αποτελεί δείγμα τετρατάξιου σχολείου με νεοκλασικά μορφολογικά στοιχεία και συγκεκριμένη τυπολογία. Κτίστηκε σύμφωνα με το πρώτο κρατικό πρόγραμμα ανέγερσης σχολικών κτιρίων, το οποίο διαμορφώθηκε από το νομομηχανικό του Υπουργείου Παιδείας Δημήτριο Καλλία και θεσμοθετήθηκε με το Νόμο ΒΤΜΘ/1895.
Ο χώρος στον οποίον αναγέρθηκε το κτίριο απείχε τότε αρκετά μέτρα από το χωριό. Είχε μεγάλο εξωτερικό περιβάλλοντα χώρο και γειτνίαζε μόνο με το κτίριο του σιδηροδρομικού σταθμού. Από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του – λειτούργησε το έτος 1906 - διέθετε δασκάλους για όλες τις τάξεις και ήταν εφοδιασμένο με εποπτικά μέσα για τη διδασκαλία των ιστορικών, γλωσσικών, τεχνικών και πρακτικών μαθημάτων.
Κατά την περίοδο της Κατοχής διέκοψε τη λειτουργία του. Χρησιμοποιήθηκε ως σχολείο μόνο από το Σεπτέμβριο μέχρι το Δεκέμβριο του 1943. Αυτή ήταν η μικρότερη σχολική χρονιά στη μακρόχρονη συμβολή του στην εκπαίδευση.
Στις 13 Δεκεμβρίου του 1943 κάηκε ολοσχερώς από την πυρκαγιά που προκάλεσαν οι Γερμανοί κατακτητές. Μετά την απελευθέρωση ανακατασκευάστηκε σύμφωνα με το αρχικό του σχέδιο. Επαναλειτούργησε το έτος 1950. Το 1986 κηρύχθηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού και αποφασίστηκε να στεγάσει το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος. Στις 13 Ιανουαρίου 1992 μεταστεγάστηκε σε νεόδμητο Σχολικό Συγκρότημα.
Ωστόσο, η ιστορία του μοιραία ταυτίζεται με τη μαθητική θητεία χιλιάδων Καλαβρυτινών παιδιών, αγοριών και κοριτσιών, που μαθήτευσαν και αποφοίτησαν απ΄ αυτό το διδακτήριο παίρνοντας ως εφόδια τις πρώτες γραμματικές γνώσεις και βάζοντας τις ηθικές και κοινωνικές βάσεις για την κατοπινή σταδιοδρομία τους.
Δυστυχώς όμως αυτό δε συνέβη στα άτυχα παιδάκια που φοίτησαν από το έτος 1937 έως την 13η Δεκεμβρίου του 1943. Τα δικά τους βιώματα από αυτό το σχολείο ήταν σκληρά και απάνθρωπα …
β). Το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος.
Το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος ιδρύθηκε με την υπ\' αριθ. Α24908/04.08.1986 απόφαση του Νομάρχη Αχαΐας (Φ.Ε.Κ. 715Β/23.10.1986), η οποία αντικαταστάθηκε με την υπ\' αρ. 21092/07.07.1994 απόφαση του Νομάρχη Αχαΐας (Φ.Ε.Κ. 556Β/19.07.1994), που τροποποιήθηκε με την υπ\'αριθ. 7014/21.05.1999 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας και όπως η τελευταία τροποποιήθηκε με την υπ. Αριθ. 5273/2007 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας και αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3463/2006 (Φ.Ε.Κ. 114Α) του Δημοτικού Κώδικα και διέπεται από τις διατάξεις των ως άνω αποφάσεων.
Με την υπ. αριθ. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2116/31577/Φ.Ε.Κ./Β΄/769/31.10.1986 το κτίριο του Δημοτικού Σχολείου χαρακτηρίστηκε ως έργο τέχνης και ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία. Ενώ με την υπ. αριθ. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3488/52548/Φ.Ε.Κ./Β΄/79/27.11.1991 χαρακτηρίστηκε ως ιστορικός τόπος και ο χώρος, ο οποίος περιβάλλει το χαρακτηρισμένο ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το κτίριο του Δημοτικό Σχολείο Καλαβρύτων.
Σκοπός του Δημοτικού Μουσείου Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος είναι:
Α. Η συλλογή, τεκμηρίωση, συντήρηση, έκθεση και ερμηνεία του πάσης φύσεως μουσειολογικού υλικού που σχετίζεται με τα γεγονότα του Ολοκαυτώματος της 13ης Δεκεμβρίου 1943 στα Καλάβρυτα καθώς και με όλα τα γεγονότα που προηγήθηκαν και ακολούθησαν το Ολοκαύτωμα στον ευρύτερο χώρο της επαρχίας Καλαβρύτων.
Β. Η προώθηση της εκπαίδευσης και έρευνας με την οργάνωση περιοδικών εκθέσεων , εκπαιδευτικών προγραμμάτων, διαλέξεων και ιστορικών συνεδρίων , δημοσιεύσεων και εκδόσεων, με θέματα που σχετίζονται με το αντικείμενο του νομικού προσώπου.
Γ. Η δημιουργία εξειδικευμένης βιβλιοθήκης και ιστορικού αρχείου που σχετίζονται με το αντικείμενο του νομικού προσώπου.
Εδώ, η ιστορία είναι παρούσα και γονιμοποιεί το παρόν, η μαρτυρία είναι βοώσα και προσφέρει παροτρύνσεις, η αξιοπρέπεια και η ελευθερία εμπνέουν και διδάσκουν: αντίσταση και διαμαρτυρία ενάντια στο έγκλημα, στη βία και το φασισμό. Αρχές και αξίες που εξακτινώνει το «σπίτι των ηρώων μας», των ακριβών ενθυμημάτων μας.
α). Το Δημοτικό Σχολείο Καλαβρύτων: Ιδρυση - Χρονικό λειτουργίας
Το κτίριο του Δημοτικού Σχολείου ανεγέρθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα «δαπάνη» του μεγάλου Έλληνα ευεργέτη Ανδρέα Συγγρού, ο οποίος το 1897 είχε κληροδοτήσει στο Ελληνικό Δημόσιο ένα μεγάλο χρηματικό ποσό για τη δημιουργία σχολικών κτιρίων και ευαγών ιδρυμάτων. Πολλά πανομοιότυπα κτίρια ανεγέρθησαν εκείνη την εποχή κυρίως στις απομακρυσμένες και άγονες περιοχές της πατρίδας μας
Αποτελεί δείγμα τετρατάξιου σχολείου με νεοκλασικά μορφολογικά στοιχεία και συγκεκριμένη τυπολογία. Κτίστηκε σύμφωνα με το πρώτο κρατικό πρόγραμμα ανέγερσης σχολικών κτιρίων, το οποίο διαμορφώθηκε από το νομομηχανικό του Υπουργείου Παιδείας Δημήτριο Καλλία και θεσμοθετήθηκε με το Νόμο ΒΤΜΘ/1895.
Ο χώρος στον οποίον αναγέρθηκε το κτίριο απείχε τότε αρκετά μέτρα από το χωριό. Είχε μεγάλο εξωτερικό περιβάλλοντα χώρο και γειτνίαζε μόνο με το κτίριο του σιδηροδρομικού σταθμού. Από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του – λειτούργησε το έτος 1906 - διέθετε δασκάλους για όλες τις τάξεις και ήταν εφοδιασμένο με εποπτικά μέσα για τη διδασκαλία των ιστορικών, γλωσσικών, τεχνικών και πρακτικών μαθημάτων.
Κατά την περίοδο της Κατοχής διέκοψε τη λειτουργία του. Χρησιμοποιήθηκε ως σχολείο μόνο από το Σεπτέμβριο μέχρι το Δεκέμβριο του 1943. Αυτή ήταν η μικρότερη σχολική χρονιά στη μακρόχρονη συμβολή του στην εκπαίδευση.
Στις 13 Δεκεμβρίου του 1943 κάηκε ολοσχερώς από την πυρκαγιά που προκάλεσαν οι Γερμανοί κατακτητές. Μετά την απελευθέρωση ανακατασκευάστηκε σύμφωνα με το αρχικό του σχέδιο. Επαναλειτούργησε το έτος 1950. Το 1986 κηρύχθηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού και αποφασίστηκε να στεγάσει το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος. Στις 13 Ιανουαρίου 1992 μεταστεγάστηκε σε νεόδμητο Σχολικό Συγκρότημα.
Ωστόσο, η ιστορία του μοιραία ταυτίζεται με τη μαθητική θητεία χιλιάδων Καλαβρυτινών παιδιών, αγοριών και κοριτσιών, που μαθήτευσαν και αποφοίτησαν απ΄ αυτό το διδακτήριο παίρνοντας ως εφόδια τις πρώτες γραμματικές γνώσεις και βάζοντας τις ηθικές και κοινωνικές βάσεις για την κατοπινή σταδιοδρομία τους.
Δυστυχώς όμως αυτό δε συνέβη στα άτυχα παιδάκια που φοίτησαν από το έτος 1937 έως την 13η Δεκεμβρίου του 1943. Τα δικά τους βιώματα από αυτό το σχολείο ήταν σκληρά και απάνθρωπα …
β). Το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος.
Το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος ιδρύθηκε με την υπ\' αριθ. Α24908/04.08.1986 απόφαση του Νομάρχη Αχαΐας (Φ.Ε.Κ. 715Β/23.10.1986), η οποία αντικαταστάθηκε με την υπ\' αρ. 21092/07.07.1994 απόφαση του Νομάρχη Αχαΐας (Φ.Ε.Κ. 556Β/19.07.1994), που τροποποιήθηκε με την υπ\'αριθ. 7014/21.05.1999 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας και όπως η τελευταία τροποποιήθηκε με την υπ. Αριθ. 5273/2007 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας και αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3463/2006 (Φ.Ε.Κ. 114Α) του Δημοτικού Κώδικα και διέπεται από τις διατάξεις των ως άνω αποφάσεων.
Με την υπ. αριθ. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2116/31577/Φ.Ε.Κ./Β΄/769/31.10.1986 το κτίριο του Δημοτικού Σχολείου χαρακτηρίστηκε ως έργο τέχνης και ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία. Ενώ με την υπ. αριθ. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3488/52548/Φ.Ε.Κ./Β΄/79/27.11.1991 χαρακτηρίστηκε ως ιστορικός τόπος και ο χώρος, ο οποίος περιβάλλει το χαρακτηρισμένο ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το κτίριο του Δημοτικό Σχολείο Καλαβρύτων.
Σκοπός του Δημοτικού Μουσείου Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος είναι:
Α. Η συλλογή, τεκμηρίωση, συντήρηση, έκθεση και ερμηνεία του πάσης φύσεως μουσειολογικού υλικού που σχετίζεται με τα γεγονότα του Ολοκαυτώματος της 13ης Δεκεμβρίου 1943 στα Καλάβρυτα καθώς και με όλα τα γεγονότα που προηγήθηκαν και ακολούθησαν το Ολοκαύτωμα στον ευρύτερο χώρο της επαρχίας Καλαβρύτων.
Β. Η προώθηση της εκπαίδευσης και έρευνας με την οργάνωση περιοδικών εκθέσεων , εκπαιδευτικών προγραμμάτων, διαλέξεων και ιστορικών συνεδρίων , δημοσιεύσεων και εκδόσεων, με θέματα που σχετίζονται με το αντικείμενο του νομικού προσώπου.
Γ. Η δημιουργία εξειδικευμένης βιβλιοθήκης και ιστορικού αρχείου που σχετίζονται με το αντικείμενο του νομικού προσώπου.
Το
έργο αναστήλωσης του Δημοτικού Σχολείου και μετατροπής του σε Μουσείο
Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τη μελέτη της
Διεύθυνσης Πολιτιστικών Κτιρίων και Αναστήλωσης Νεότερων Μνημείων του
Υπουργείου Πολιτισμού. Ο δε προϋπολογισμός του ανήλθε στο ποσό των
1.167.332,42 Ευρώ.
Το έργο συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ήταν ενταγμένο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης 2000-2006.
Το Μουσείο εγκαινιάστηκε στις 9 Ιανουαρίου 2005 από τον τέως Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο.
Το Ν.Π.Δ.Δ. διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο που ορίζεται από το Δημοτικό Συμβούλιο Καλαβρύτων. O αριθμός των μελών του και των αναπληρωτών τους προβλέπεται από τη συστατική του πράξη και από τις τυχόν τροποποιήσεις του.
Η θητεία των μελών του διοικητικού συμβουλίου του νομικού προσώπου ορίζεται με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Λήγει πάντοτε με την εγκατάσταση του νέου διοικητικού συμβουλίου.
Το Ν.Π.Δ.Δ. και οι πράξεις του Διοικητικού Συμβουλίου υπάγονται στην εποπτεία του Ο.Τ.Α. που τα συνέστησε - Δήμου Καλαβρύτων -, εφαρμοζομένων αναλογικά των διατάξεων του Ν. 3463/2006, όπως ισχύει κάθε φορά.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ
Α. Συγγρού 1-5, Καλάβρυτα, Τ.Κ. 25001
Τηλ. & Fax: 26920-23.646
Ανοικτό: Τρίτη - Κυριακή από 10:00 έως 17:00
Κλειστό: Δευτέρα
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ:
Γενική Είσοδος: 3,00 €
Μειωμένο Εισιτήριο: 2,00 € και 1,50 €
Δικαίωμα μειωμένου εισιτηρίου:
α). Οργανωμένα γκρουπ.
β). Φοιτητές και πολίτες άνω των 65 ετών.
Ελεύθερη είσοδος:
α). Οι γόνοι των θυμάτων του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος
β). Κάτοχοι ειδικής ταυτότητας του ΥΠ.ΠΟ. και του ΥΠ.Ε.Π.Θ.
γ). Μαθητές και οι συνοδοί Εκπαιδευτικοί
δ). Άτομα με Ειδικές Ανάγκες
ε). Πολύτεκνοι
Ημέρες ελεύθερης εισόδου για όλους τους επισκέπτες:
- 12 & 13 Δεκεμβρίου (παραμονή και ανήμερα του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος)
- 18 Μαΐου (Διεθνής Ημέρα Μουσείων).
Το έργο συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ήταν ενταγμένο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης 2000-2006.
Το Μουσείο εγκαινιάστηκε στις 9 Ιανουαρίου 2005 από τον τέως Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο.
Το Ν.Π.Δ.Δ. διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο που ορίζεται από το Δημοτικό Συμβούλιο Καλαβρύτων. O αριθμός των μελών του και των αναπληρωτών τους προβλέπεται από τη συστατική του πράξη και από τις τυχόν τροποποιήσεις του.
Η θητεία των μελών του διοικητικού συμβουλίου του νομικού προσώπου ορίζεται με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Λήγει πάντοτε με την εγκατάσταση του νέου διοικητικού συμβουλίου.
Το Ν.Π.Δ.Δ. και οι πράξεις του Διοικητικού Συμβουλίου υπάγονται στην εποπτεία του Ο.Τ.Α. που τα συνέστησε - Δήμου Καλαβρύτων -, εφαρμοζομένων αναλογικά των διατάξεων του Ν. 3463/2006, όπως ισχύει κάθε φορά.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ
Α. Συγγρού 1-5, Καλάβρυτα, Τ.Κ. 25001
Τηλ. & Fax: 26920-23.646
Ανοικτό: Τρίτη - Κυριακή από 10:00 έως 17:00
Κλειστό: Δευτέρα
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ:
Γενική Είσοδος: 3,00 €
Μειωμένο Εισιτήριο: 2,00 € και 1,50 €
Δικαίωμα μειωμένου εισιτηρίου:
α). Οργανωμένα γκρουπ.
β). Φοιτητές και πολίτες άνω των 65 ετών.
Ελεύθερη είσοδος:
α). Οι γόνοι των θυμάτων του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος
β). Κάτοχοι ειδικής ταυτότητας του ΥΠ.ΠΟ. και του ΥΠ.Ε.Π.Θ.
γ). Μαθητές και οι συνοδοί Εκπαιδευτικοί
δ). Άτομα με Ειδικές Ανάγκες
ε). Πολύτεκνοι
Ημέρες ελεύθερης εισόδου για όλους τους επισκέπτες:
- 12 & 13 Δεκεμβρίου (παραμονή και ανήμερα του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος)
- 18 Μαΐου (Διεθνής Ημέρα Μουσείων).
http://greekholocausts.gr/gr/index.php?option=com_content&task=view&id=34&Itemid=37
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου